Στην εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη ανατρέπει ισορροπίες, ένας από τους πιο απρόσμενους πρωταγωνιστές είναι ο 37χρονος Έντουιν Τσεν. Ένα όνομα που μέχρι πρότινος δεν φιγουράριζε στα εξώφυλλα των περιοδικών, αλλά που σήμερα αναδύεται ως ο νεότερος δισεκατομμυριούχος της λίστας Forbes 400.

Η ιστορία του Τσεν δεν είναι η κλασική Silicon Valley αφήγηση, γεμάτη θεαματικά fundraising και παρελάσεις venture capitalists. Αντίθετα, είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που απέφυγε συνειδητά τα φώτα, αρνήθηκε τα μεγάλα κεφάλαια και προτίμησε να χρηματοδοτήσει μόνος του το όραμά του. Το αποτέλεσμα; Μια εταιρεία αξίας 24 δισ. δολαρίων που τροφοδοτεί με δεδομένα τους μεγαλύτερους παίκτες της παγκόσμιας τεχνητής νοημοσύνης.

1

Από το Crystal River στη Νέα Υόρκη

Ο Chen μεγάλωσε στο Crystal River της Φλόριντα, μια μικρή πόλη γνωστή περισσότερο για τα θαλάσσια θηλαστικά και τους συνταξιούχους παρά για την τεχνολογία. Οι γονείς του, μετανάστες από την Ταϊβάν, διατηρούσαν ένα κινέζικο-ταϊλανδέζικο εστιατόριο. Εκείνος όμως είχε ήδη στραμμένο το βλέμμα του στη γλώσσα και τα μαθηματικά.

Με υποτροφία στο Choate, το διάσημο σχολείο που φοίτησαν προσωπικότητες όπως ο Τζέι Φ. Κένεντι, βυθίστηκε στον κόσμο των μαθηματικών, πριν περάσει στο MIT. Η γλωσσολογία, οι αριθμοί, ακόμα και η πολυφασική μέθοδος ύπνου που ακολουθούσε για να κερδίζει ώρες μελέτης, ήταν κομμάτια της ίδιας εξίσωσης: μιας ανήσυχης διάνοιας που έψαχνε πάντα μοτίβα.

Στάσεις σε Twitter, Google, Facebook

Μετά το MIT, η Silicon Valley ήταν αναπόφευκτη. Ο  Τσεν εργάστηκε σε Twitter, Google και Facebook, πάντα πάνω σε ένα βασικό πρόβλημα: πώς να αποκτήσει κανείς δεδομένα υψηλής ποιότητας, απαραίτητα για να λειτουργήσουν οι αλγόριθμοι. Στην καθημερινότητά του έβλεπε ξανά και ξανά το ίδιο εμπόδιο: τεράστιοι όγκοι δεδομένων, αλλά χαμηλής ποιότητας ετικέτες.

Αυτό το κενό αποφάσισε να καλύψει μόνος του, φεύγοντας το 2020 από το Twitter για να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία. Έτσι γεννήθηκε η Surge AI.

Η ιδιαιτερότητα της Surge

Σε αντίθεση με τους ανταγωνιστές της, η Surge δεν βασίστηκε σε «clickworkers» που πληρώνονται ψίχουλα για να ξεχωρίζουν αν μια εικόνα είναι γάτα ή σκύλος. Ο Chen θέλησε κάτι πολύ πιο σύνθετο: καθηγητές πανεπιστημίων, ερευνητές, ειδικούς με γνώσεις που μπορούν να μεταφερθούν σε δεδομένα.

Στην πράξη, η Surge αξιοποιεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο συνεργάτες παγκοσμίως, από απλούς annotators μέχρι κορυφαίους επιστήμονες, για να δημιουργούν, να αξιολογούν και να βελτιώνουν τις απαντήσεις των μοντέλων. Το αποτέλεσμα: δεδομένα που όχι μόνο «εκπαιδεύουν» την AI, αλλά ενσωματώνουν κάτι από την ίδια την ανθρώπινη σκέψη και κουλτούρα.

Ένας διαφορετικός δρόμος

Αντί να σηκώσει κεφάλαια από funds, ο Τσεν ξεκίνησε με “μερικά εκατομμύρια” που είχε αποταμιεύσει από τη δεκαετία του στη Silicon Valley. «Πάντα μισούσα το παιχνίδι status της κοιλάδας», δηλώνει. Το μοντέλο του βασίστηκε στη συγκράτηση του κόστους και στη δημιουργία κερδοφορίας από την πρώτη μέρα.

Αυτό το στοίχημα απέδωσε: το 2024, λιγότερο από πέντε χρόνια μετά την ίδρυση της Surge, η εταιρεία είχε έσοδα 1,2 δισ. δολαρίων, συνεργαζόμενη με Google, Meta, Microsoft, Anthropic και Mistral.

Η έκρηξη της αγοράς και ο ανταγωνισμός

Η αγορά του AI infrastructure έχει εκτοξευθεί: μόνο το 2024 δαπανήθηκαν 104 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την IDC. Σε αυτήν τη μάχη, κάθε μεγάλος παίκτης – από τον Τζεφ Μπέζος που επένδυσε στην Toloka μέχρι την Uber που ξεκίνησε in-house data labeling – διεκδικεί μερίδιο.

Η Surge, παρότι κυρίαρχη σε έσοδα, αντιμετωπίζει ισχυρό ανταγωνισμό: Scale AI (στο οποίο η Meta απέκτησε το 49% για 14 δισ.), Turing, Mercor, Invisible AI. Η μάχη δεν είναι «winner-takes-all», αλλά μια διαρκής ανακατανομή, όπου η ποιότητα και η ταχύτητα μετρούν περισσότερο από ποτέ.

Από τον Έμινεμ στο… AGI

Ο Τσεν δεν είναι ο τυπικός CEO. Βίγκαν, λάτρης του περπατήματος στη Νέα Υόρκη (20.000 βήματα τη μέρα), φανατικός του Έμινεμ, αλλά και αναγνώστης Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας. Στις συνεντεύξεις ζητά από τους υποψηφίους να μιλήσουν για γλωσσολογία, όχι μόνο για κώδικα.

Ο στόχος του είναι ξεκάθαρος: να συμβάλει στην έλευση της γενικής τεχνητής νοημοσύνης (AGI). Πιστεύει ότι χωρίς τη δουλειά της Surge, αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Υπολογίζει ότι θα χρειαστούν περίπου 20 χρόνια για να φτάσουμε εκεί – πολύ πιο συντηρητική εκτίμηση από αυτή του Sam Altman.

Σκιές και προκλήσεις

Η πορεία δεν είναι ανέφελη. Η Surge αντιμετωπίζει αγωγές στην Καλιφόρνια για κατηγορίες λανθασμένης ταξινόμησης εργαζομένων ως freelancers, με σκοπό να αποφύγει παροχές. Ο Chen απορρίπτει τις κατηγορίες, όμως οι πιέσεις αυξάνονται.

Επιπλέον, η εμφάνιση «synthetic data» – δεδομένων που παράγονται αυτόματα από AI – θέτει το ερώτημα: θα χρειάζονται πάντα οι άνθρωποι; Ο Τσεν απαντά ξεκάθαρα: οι άνθρωποι είναι αναντικατάστατοι. Μόνο η συνεργασία ανθρώπου και μηχανής μπορεί να δώσει πραγματικά αξιόπιστα αποτελέσματα.

Ο νεότερος δισεκατομμυριούχος της λίστας Forbes 400

Με ποσοστό 75% στη Surge, η προσωπική περιουσία του Τσεν εκτιμάται στα 18 δισ. δολάρια. Στα 37 του χρόνια, είναι ο νεότερος της λίστας Forbes 400 για το 2025. Σε μια εποχή που οι περισσότεροι δισεκατομμυριούχοι είναι άνω των 70, η παρουσία του δείχνει τη δυναμική της νέας γενιάς στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης.

Η άρνηση στο IPO

Ενώ η Silicon Valley κυνηγά μανιωδώς το επόμενο exit, ο Τσεν παραμένει αδιάφορος για μια πιθανή εισαγωγή στο χρηματιστήριο. «Γιατί να θέλει κανείς να γίνει δημόσια εταιρεία;» αναρωτιέται. «Οι δημόσιες εταιρείες ανησυχούν πάντα για το βραχυπρόθεσμο».

Η φιλοσοφία του είναι ότι η Surge δεν χτίστηκε για να πουληθεί, αλλά για να οδηγήσει τον κλάδο. Και όσο η αγορά εξελίσσεται, εκείνος δείχνει να απολαμβάνει τον ρόλο του «αθόρυβου» ηγέτη που δεν χρειάζεται να φωνάζει για να ακουστεί.

Ο Μάικλ Τζόρνταν της AI

Στενοί του συνεργάτες τον παρομοιάζουν με τον Μάικλ Τζόρνταν: «Ακόμα κι αν δεν υπήρχε η Surge, ο Έντουιν θα συνέχιζε να φτιάχνει δεδομένα και να εκπαιδεύει AI. Είναι απλά αυτό που γεννήθηκε να κάνει».

Σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται ταχύτερα από κάθε άλλη τεχνολογία, η ιστορία του Έντουιν Τσεν θυμίζει ότι πίσω από τους αλγόριθμους, τα τρισεκατομμύρια δολάρια και τις εταιρικές μάχες, υπάρχουν πάντα άνθρωποι με όραμα. Και μερικές φορές, αυτοί οι άνθρωποι προτιμούν να μένουν στη σκιά, αφήνοντας τα έργα τους να μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια.

Διαβάστε επίσης:

Ο Γουόρεν Μπάφετ και το «παράδοξο» του χρυσού

Γουόρεν Μπάφετ: 7 συμβουλές του που παραμένουν επίκαιρες το 2025

Georgina Bloomberg: Η χρυσή κληρονόμος και ο χωρισμός – βόμβα