Κορονοϊός: Πότε οι μάσκες είναι ακόμη και επικίνδυνες

Οι ειδικοί είναι ξεκάθαροι σε ό,τι αφορά το θέμα της μάσκας: Δεν υπάρχει λόγος οι υγιείς άνθρωποι να κυκλοφορούν φορώντας μάσκα για να προστατευθούν από τον νέο κορονοϊό. Βέβαια, η οδηγία αυτή δεν έχει σταματήσει τη φρενήρη αναζήτηση μασκών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν μάσκες για το ιατρικό προσωπικό που αντιμετωπίζει τα περιστατικά και τις χρειάζεται περισσότερο από τον καθένα. Η είδηση αυτή, με τη σειρά της, κάνει πολύ κόσμο να αναρωτιέται γιατί η μάσκα που είναι ζωτικής σημασίας για το ιατρικό προσωπικό να μην είναι χρήσιμη και στην περίπτωσή του. Τι ισχύει, όμως, πραγματικά;

1. Τι λένε οι ειδικοί

Στις οδηγίες προστασίας από τον κορονοϊό Covid-19, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι οι υγιείς άνθρωποι είναι απαραίτητο να φορούν μάσκα μόνο όταν φροντίζουν άτομα που είναι άρρωστα ή ύποπτα κρούσματα. Μάλιστα, τα Αμερικάνικα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών «δεν συνιστούν» τη χρήση μάσκας στους υγιείς ανθρώπους, παρά μόνο αν εμπίπτουν στην παραπάνω κατηγορία.

Ο Αμερικανός γενικός χειρουργός Jerome Adams πήγε ένα βήμα παραπέρα και έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter: «Σοβαρά τώρα – ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ να αγοράζετε μάσκες!». Συμπλήρωσε λέγοντας ότι όσοι εργάζονται στον τομέα της υγείας και φροντίζουν ασθενείς που νοσούν από κορονοϊό βρίσκονται σε κίνδυνο, καθώς δεν μπορούν να βρουν μάσκες. Αν εκείνοι αρρωστήσουν, μπορεί να μεταδώσουν τον ιό σε άτομα που δεν έχουν μολυνθεί και, αν αρρωστήσουν, ποιος θα φροντίσει τους υπόλοιπους αρρώστους;

Τα ίδια επισήμαινε σε άρθρο του και το εξειδικευμένο Journal of the American Medical Association. Πρόσθετε δε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μάσκες προστατεύουν τους υγιείς ανθρώπους που ακολουθούν κανονικά το καθημερινό πρόγραμμά τους.

Seriously people- STOP BUYING MASKS!

They are NOT effective in preventing general public from catching #Coronavirus, but if healthcare providers can’t get them to care for sick patients, it puts them and our communities at risk!
https://t.co/UxZRwxxKL9

— U.S. Surgeon General (@Surgeon_General) February 29, 2020

2. Τι τελικά είναι αλήθεια;

Κάποιες μικρές μελέτες έδειξαν ότι η ευρεία χρήση μάσκας από τον απλό κόσμο μπορεί να περιόρισε τη μετάδοση δύο άλλων νόσων του αναπνευστικού: της γρίπης και του SARS. Ωστόσο, οι ενδείξεις αυτές δεν θεωρούνται ότι αποτελούν αδιάσειστα στοιχεία. Και καθώς οι μάσκες βρίσκονται σε έλλειψη, αυτό που ισχύει είναι ότι θα ήταν καλύτερο για όλους αν τις κρατούσαμε για εκείνους που τις χρειάζονται πραγματικά και που δεν μπορούν να αποφύγουν την έκθεση σε ανθρώπους που έχουν ή μπορεί να έχουν μολυνθεί.

3. Πότε προτείνεται οι υγιείς άνθρωποι να φορούν μάσκες;

Κυρίως αν βήχουν ή φτερνίζονται. Ο βήχας είναι ένα σύνηθες σύμπτωμα μόλυνσης από τον ιό Covid-19. O ιός περνά στα σταγονίδια της αναπνοής μας – σταγονίδια που εκτοξεύονται βίαια με τον βήχα ή το φτέρνισμα από ένα μολυσμένο άτομο. Αυτά τα σταγονίδια είναι συνήθως αρκετά βαριά για να πέσουν αμέσως στο έδαφος ή στις γύρω επιφάνειες. Ο ιός μεταδίδεται αν τα σταγονίδια αυτά φτάσουν στο στόμα, στη μύτη ή ενδεχομένως και στο μάτι ενός ατόμου που βρίσκεται κοντά, είτε κατευθείαν είτε από ένα άπλυτο χέρι που έχει αγγίξει ένα μολυσμένο αντικείμενο ή επιφάνεια.

Όταν ένας ασθενής που έχει διαγνωστεί με κορονοϊό αναρρώνει στο σπίτι, προτείνεται αυτός και οι γύρω του να φορούν μάσκες όταν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο. Αξιωματούχοι στην Κίνα, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν συνιστούν επίσης σε υγιείς ανθρώπους να φορούν μάσκες και σε κάποιες άλλες καταστάσεις, όπως όταν βρίσκονται σε πολυσύχναστα μέρη, όπως είναι τα λεωφορεία ή το μετρό.

4. Ποιες είναι οι οδηγίες για τους εργαζομένους στον τομέα της Υγείας;

Τα ιατρικά πρωτόκολλα ορίζουν ότι οι ασθενείς που είναι ύποπτα κρούσματα κορονοϊού είναι απαραίτητο να απομονώνονται και να φορούν μάσκα. Σε αυτές τις περιπτώσεις προτείνεται ο τύπος μάσκας που χρησιμοποιούν οι χειρουργοί: η χαλαρή, one size μάσκα που είναι ορθογώνια όταν είναι επίπεδη. Αυτό το είδος μάσκας προστατεύει τους άλλους παγιδεύοντας σταγονίδια που περιέχουν ιούς. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι που ασχολούνται με τους ασθενείς αυτούς ή επιβεβαιωμένα κρούσματα πρέπει να φορούν ένα άλλο είδος μάσκας που ονομάζεται «αναπνευστήρας». Οι μάσκες αυτές έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν αυτόν που τις φοράει.

5. Σε τι διαφέρουν οι μάσκες τύπου respirator;

Οι μάσκες αυτές βγαίνουν σε διαφορετικά μεγέθη έτσι ώστε να μπορούν να προσαρμόζονται με ακρίβεια στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου. Έτσι, ο χρήστης αναπνέει μέσω του φίλτρου και όχι από τα κενά που μένουν στα πλαϊνά της μάσκας. Οι μάσκες αυτές έχουν σχεδιαστεί για να κρατούν μακριά όχι μόνο τα σταγονίδια αναπνοής, αλλά και μικρότερα σωματίδια που μπορούν να μεταφέρουν μολυσματικούς παράγοντες.

Η μετάδοση μέσω του αέρα δεν έχει αναφερθεί ως τρόπος μετάδοσης του κορονοϊού, αλλά υπάρχει κίνδυνος ορισμένες ιατρικές διαδικασίες, όπως η τραχειοτομία και η αναρρόφηση, να δημιουργήσουν αερολύματα. Βέβαια, οι συγκεκριμένες μάσκες δεν είναι ιδιαίτερα άνετες στη χρήση, ιδίως για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Σε γενικές γραμμές ζεσταίνουν και ασκούν πίεση στο πρόσωπο, ενώ μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να αναπνεύσουν, γεγονός που μπορεί να τις κάνει ακατάλληλες για όσους έχουν καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα.

6. Υπάρχουν μειονεκτήματα από τη χρήση της μάσκας;

Ο Αμερικανός γενικός χειρουργός Jerome Adams λέει ότι οι άνθρωποι που δεν έχουν εκπαιδευτεί στον τρόπο χρήσης της μάσκας τείνουν να αγγίζουν πολύ το πρόσωπό τους, γεγονός που θα μπορούσε να αυξήσει τις πιθανότητες να μολυνθούν από τον κορονοϊό. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογραμμίζει ότι εάν πρόκειται να χρησιμοποιήσει κανείς μάσκα, είναι ζωτικής σημασίας να το κάνει σωστά. Οι οδηγίες αναφέρουν: φορέστε την με καθαρά χέρια, αφαιρέστε την από πίσω χωρίς να αγγίξετε το μπροστινό μέρος και μετά πλύντε τα χέρια σας. Οι μάσκες μίας χρήσης δεν πρέπει να ξαναχρησιμοποιούνται, ενώ πρέπει να απορρίπτονται σύμφωνα με τις οδηγίες.