Αυτό είναι το μέλλον της αγοράς εργασίας, που θα μειώσει το brain drain της Ανατολικής Ευρώπης

Πολλές δυτικές οικονομίες είχαν ήδη καλύτερα επίπεδα προστασίας και πιο ευέλικτους κώδικες εργασίας όταν άρχισαν να εμφανίζονται οι πλατφόρμες gig. Μάλιστα, το Ηνωμένο Βασίλειο,  πέρυσι πρότεινε νομοθεσία για την αύξηση της προστασίας των ελεύθερων επαγγελματιών.

Η Καλιφόρνια αυτό το μήνα πέρασε ένα νομοσχέδιο που έχει στόχο να αναγκάσει τις εταιρείες να ταξινομήσουν τους εργαζόμενους gig ως υπάλληλους, μια κίνηση που θα εξασφαλίσει την προστασία της εργασίας. Η νομοθεσία είναι καθοριστική για τις συζητήσεις σε χώρες από τη Γερμανία μέχρι τις Η.Π.Α., οι οποίες ασχολούνται με τη βιομηχανία και τη ρύθμιση των σχέσεων εργοδότη-υπαλλήλου και όχι με τη νομιμότητα των εργασιών εξ’αποστάσεως.

Τα καλά νέα είναι ότι η Ουκρανία, η Ρουμανία και η Σερβία έχουν αφθονία εργαζομένων υψηλής τεχνολογίας. Πολλοί από αυτούς εργάζονται εξ αποστάσεως, γεγονός που μέχρι στιγμής επιβράδυνε το brain drain, σύμφωνα με τη Janine Berg, ειδικευμένη στην αγορά εργασίας στο Διεθνή Οργανισμό Εργασίας, στη Γενεύη.

Και η προοπτική να γίνουν οι ίδιοι υπεύθυνοι για τον εαυτό τους ως μέρος ενός παγκόσμιου εργατικού δυναμικού με φαινομενικά ατελείωτες ευκαιρίες, παραμένει σαγηνευτική.

“Κάθε νέος που δεν έχει δουλειά θέλει να γίνει ελεύθερος επαγγελματίας, θέλει να ταξιδέψει στον κόσμο και να είναι ακόμα σε θέση να εργαστεί”, δήλωσε η ειδικός στα φορολογικά Sofija Popara, στο Βελιγράδι. «Είναι ένα βραχυπρόθεσμο σχέδιο, αλλά οι νέοι το ακολουθούν όλο και περισσότερο».

Ωστόσο, οι προειδοποιήσεις γίνονται όλο και πιο δυνατές. Η Ρουμανία χρειάζεται “επαναπροσδιορισμό και μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων”, σύμφωνα με μια μελέτη από το Ινστιτούτο Δημόσιας Πολιτικής, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε μελέτη του Ιουλίου προειδοποίησε ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης πρέπει να κάνουν περισσότερα για να “διατηρήσουν και να χρησιμοποιήσουν καλύτερα το υφιστάμενο εργατικό δυναμικό”, προκειμένου να καταπολεμήσουν αυτό που απειλεί να οδηγήσει σε σημαντική πτώση του πληθυσμού λόγω της μετανάστευσης.

Το brain drain αποτελεί ένα  κοινό πρόβλημα για τη Ρουμανία, την Ουκρανία και τη Σερβία. Συνολικά 600.000 άτομα από τις τρεις χώρες, έφυγαν το 2016 για καλύτερες θέσεις εργασίας και προοπτικές ζωής σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό είναι τρεις φορές περισσότερο από την εκροή του 2000, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Οικονομία Gig

Οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες συγκεντρώνουν έως και 20% των θέσεων εργασίας και προσφέρουν λίγη άνεση στους εργαζόμενους. Το 1/3 των Ουκρανών ελεύθερων επαγγελματιών σε πρόσφατη έρευνα διαμαρτυρήθηκε για τις πληρωμές.

“Αν η πλατφόρμα πρόκειται να αναλάβει τη διαιτησία, συνήθως πηγαίνει με την πλευρά της εταιρείας”, είπε ο Berg. “Δεν υπάρχει κανένας κανονισμός και έχετε υπερπροσφορά, επομένως υπάρχει μια τάση να μειωθούν οι μισθοί”.

Οι Σέρβοι εργαζόμενοι σε τέτοιες μορφές εργασίας είναι ίσως οι χειρότεροι. Χωρίς νομική αναγνώριση, θεωρούνται άνεργοι, γεγονός που μπορεί να καταστήσει αδύνατη τη λήψη δανείου ή πιστωτικής κάρτας. Η μόνη επιλογή είναι να εγγραφούν ως αυτοαπασχολούμενοι επιχειρηματίες, πράγμα που σημαίνει συχνά άμεσο φορολογικό συντελεστή 40%.

Μια επιλογή, φυσικά, είναι να βρουν μια παραδοσιακή εργασία σε τοπική εταιρεία. Αλλά για τον Miladinovic, τον σχεδιαστή περιοδικών, αυτό δεν θα ήταν ποτέ διέξοδος.

“Δεν μπορώ ακόμα να φανταστώ μια μόνιμη θέση σε μια εταιρεία”, είπε. “Προς το παρόν μπορώ να δω τον εαυτό μου μόνο ως ελεύθερος επαγγελματίας και ανάλογα με τα έσοδα, θα δούμε”.