ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Περιεχόμενα
Στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες υιοθέτησαν έκτακτα μέτρα για να σταθεροποιήσουν το παγκόσμιο σύστημα και να αναζωπυρώσουν την ανάπτυξη. Αυτά περιλάμβαναν τη διατήρηση των επιτοκίων της Federal Reserve κοντά στο μηδέν για μια επταετία αλλά και τον πενταπλασιασμό του ισολογισμού της το ίδιο διάστημα μέσω της αγοράς ομολόγων.
Αυτή η διαδικασία, γνωστή ως ποσοτική χαλάρωση, αποτέλεσε επίσης βασικό εργαλείο της πολιτικής που ακολούθησαν η Τράπεζα της Αγγλίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ιαπωνίας. Οι εν λόγω κεντρικές τράπεζες μείωσαν επίσης τα επιτόκια καταθέσεων σε αρνητικά επίπεδα, πράγμα που σήμαινε ότι οι εμπορικές τράπεζες έπρεπε να τις πληρώνουν για να διατηρούν τις καταθέσεις τους εκεί.
Tου Komal Sri-Kumar/Bloomberg
Τώρα, υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές οι κεντρικές τράπεζες ίσως προτιμούν να αλλάξουν την πολιτική τους προς την κατεύθυνση της σύσφιξης. Το εάν θα συμβεί πράγματι η προγραμματισμένη αντιστροφή πολιτικής, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους επενδυτές στις ανά τον κόσμο αγορές ομολόγων και μετοχών.
H FED
Η Fed ήταν η πρώτη που διάβηκε το κατώφλι της σύσφιξης της πολιτικής αυξάνοντας τέσσερις φορές το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων από το Δεκέμβριο του 2015 για να το φέρει στο σημερινό εύρος του 1-1,25%. Παρόλο που η Τράπεζα της Αγγλίας διατήρησε το επιτόκιο της στο ιστορικό χαμηλό επίπεδο του 0,25% μετά τη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής αυτού του μήνα, ένας ασυνήθιστα υψηλός αριθμός αξιωματούχων -τρεις τον αριθμό- τάχθηκαν υπέρ της άμεσης αύξησης των επιτοκίων.
Και ενώ η ΕΚΤ διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο μηδέν, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής αναβάθμισαν τις προοπτικές των κινδύνων σε “ευρέως ισορροπημένες”, γεγονός που υποδηλώνει ότι ενδέχεται να υπάρξει κάποια μορφή σύσφιξης. Μερικοί επενδυτές πιστεύουν ότι η αναθεωρημένη εκτίμηση των κινδύνων από την τράπεζα μπορεί να είναι το προοίμιο μιας ανακοίνωσης το Σεπτέμβριο ότι ξεκινά η μείωση των αγορών ομολόγων που έχουν προγραμματιστεί να τερματιστούν τον Δεκέμβριο.
Πρέπει να ενεργήσουν προσεκτικά
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Haruhiko Kuroda και οι συνάδελφοί του αποφάσισαν στις 16 Ιουνίου να διατηρήσουν το βασικό επιτόκιο στο -0,1% και τις ετήσιες αγορές παγίων στα 180 τρισ. γέν (1,6 τρισ. δολάρια). Ωστόσο, ο ισολογισμός της κεντρικής τράπεζας έχει διογκωθεί στο 109% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (συγκριτικά, των ΗΠΑ είναι στο 25%) και έχει φτάσει να περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της ιαπωνικής χρηματοπιστωτικής αγοράς. Αυτό τροφοδοτεί τις προσδοκίες για αντιστροφή της πολιτικής.
Παρά τα βήματα προς την κατεύθυνση της σύσφιξης, οι τέσσερις κεντρικές τράπεζες είναι πιθανό να ενεργήσουν προσεκτικά. Δείτε γιατί μια συντονισμένη στροφή προς μια πιο περιοριστική νομισματική πολιτική δεν είναι άμεσα στα χαρτιά.
Το 10ετες ομόλογο
Η αύξηση του επιτοκίου της Fed αυτό το μήνα, ακολουθούμενη από μια αισιόδοξη οικονομική αξιολόγηση από τον Bill Dudley, τον πρόεδρο της Federal Reserve της Νέας Υόρκης, ώθησε την απόδοση του διετούς ομολόγου στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο (συνεχής λευκή γραμμή, δεξιά κλίμακα στο παρακάτω διάγραμμα). Αλλά η απόδοση του 10ετούς ομολόγου (διακεκομμένη κίτρινη γραμμή, αριστερή κλίμακα) δεν μοιράζεται τον ενθουσιασμό του Dudley. Στο 2,23%, είναι πολύ χαμηλότερη από το 2,44% που βρισκόταν στις αρχές του έτους. Παρά το hawkish μήνυμα που έστειλε η Πρόεδρος της Fed Janet Yellen στις 27 Ιουνίου, ξεπερνά ελαφρώς το 2,21% στο οποίο βρισκόταν στις αρχές Ιουνίου. Η αγορά ομολόγων του δημοσίου δεν πιστεύει ότι η Fed μπορεί να προβεί σε σημαντική περαιτέρω σύσφιξη, δεδομένων των χαμηλών προσδοκιών για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Μια ακόμη αύξηση των επιτοκίων της Fed στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, εάν δεν υποστηρίζεται από σημάδια ισχυρότερης οικονομίας και ανάκαμψης του πληθωρισμού, κινδυνεύει να ρίξει περαιτέρω την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου ακόμη και αν η απόδοση του διετούς αυξηθεί κι άλλο, περιορίζοντας το spread. Ιστορικά, η συρρίκνωση του spread προηγούνταν μιας επιβράδυνσης της οικονομία, η οποία θα ήταν αρνητική για τα εταιρικά κέρδη και τις τιμές των μετοχών.
Οι ανησυχίες του Carney
Εάν η υπερβολικά επιθετική δράση της Fed οδηγήσει σε αρνητικό spread, -όπως συνέβη, για παράδειγμα, στα τέλη του 2006 -θα μπορούσε να ωθήσει την οικονομία σε ύφεση. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα, η οποία δεν έχει να επιδείξει ένα επιτυχημένο ιστορικό στη σύσφιξη της πολιτικής, θα προκαλούσε μια εχθρική προς τους επενδυτές απότομη προσγείωση.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Mark Carney, ανησυχεί για την αρνητική επίπτωση στην οικονομία και τις αγορές από την Brexit και την ανάγκη διατήρησης της εύκολης πολιτικής ούτως ώστε να αντισταθμιστούν μερικώς οι επιπτώσεις. Μετά τη συνεδρίαση της επιτροπής νομισματικής πολιτικής αυτό το μήνα, δήλωσε δημόσια ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να αυξηθούν τα επιτόκια. Ο εθισμός στη χαλάρωση των πολιτικών είναι δύσκολο να σταματήσει.
Οι προσδοκίες ότι η ΕΚΤ θα κινηθεί προς τον τερματισμό των αγορών ομολόγων είναι επίσης απίθανο να επαληθευτούν. Ο πρόεδρος της τράπεζας Mario Draghi δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στις 8 Ιουνίου ότι, παρόλο που ορισμένοι οικονομικοί δείκτες της Ευρωζώνης είναι πλέον θετικοί, η ΕΚΤ υποβάθμισε τις πληθωριστικές της προσδοκίες στην περιοχή του ευρώ τα επόμενα δύο έτη. Ο Draghi είπε ότι αυτό απαιτεί τη συνέχιση των τρεχουσών πολιτικών. Παρά το γεγονός ότι ο Draghi αναγνώρισε σε ομιλία του στις 27 Ιουνίου ότι υπάρχουν δυνάμεις που ωθούν την ανάκαμψη και τον πληθωρισμό, πρότεινε σύνεση στην απόσυρση της στήριξης της ΕΚΤ.
Η Ιαπωνία είναι απρόθυμη
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας είναι επίσης απρόθυμη να προβεί σε σύσφιξη. Δικαιολόγησε τη συνέχιση των αγορών παγίων και τη διατήρηση του διατραπεζικού επιτοκίου στο -0,1%, επικαλούμενη τις ευμετάβλητες πληθωριστικές προσδοκίες. Η απόδοση των 10ετών ιαπωνικών κρατικών ομολόγων παραμένει σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα.
Το μήνυμα προς τις αγορές από τις κεντρικές τράπεζες είναι σαφές: Το νομισματικό πάρτι δεν πρόκειται να λήξει σύντομα. Τόσο τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα όσο και τα ευρωπαϊκά αναμένεται να συνεχίσουν να αποθηκεύουν αξία για τους παγκόσμιους επενδυτές
