Στην Ουάσινγκτον, μέσα στους μαρμάρινους τοίχους του John F. Kennedy Memorial Center, εκεί όπου την Παρασκευή θα υποδεχθεί την κλήρωση του Μουντιάλ 2026 (5/12, 19:00, live από την ΕΡΤ2 Σπορ), οι θεατές ένιωθαν κάποτε προστατευμένοι.

Προστατευμένοι από τις εντάσεις της πολιτικής, από τον θόρυβο της δημόσιας αντιπαράθεσης, μέσα σε έναν χώρο που λειτουργούσε ως «ζωντανό μνημείο» του δολοφονημένου Αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι. Έναν χώρο που ο πρώτος πλήρους απασχόλησης διευθυντής του, ο Λάρι Γουίλκερ, χαρακτήριζε «ιερό».

1

Για περισσότερο από μισό αιώνα, το Kennedy Center ήταν αυστηρά απολιτικό. Από την εποχή της ίδρυσής του το 1971, στις όχθες του Ποτόμακ, εξελίχθηκε σε έναν τόπο ανοιχτό σε όλους: παιδιά, ενήλικες, Ρεπουμπλικανούς, Δημοκρατικούς, λάτρεις της όπερας, του χιπ χοπ, του κλασικού δράματος ή των μιούζικαλ. Η μεγάλη αίθουσα του φουαγιέ φιλοξενούσε δωρεάν παραστάσεις για τουρίστες, οικογένειες, ακόμα και άστεγους. Για πολλούς ήταν ένας πολιτιστικός καθεδρικός.

Και έτσι έμεινε – μέχρι φέτος.

Η αρχή του τέλους της ουδετερότητας

Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Ντόναλντ Τραμπ καθαίρεσε 19 μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει πρόεδρος του οργανισμού και απομάκρυνε την επί χρόνια επικεφαλής, Ντέμπορα Ράτερ. Στη θέση της τοποθέτησε τον Ρικ Γκρενέλ, πρώην διπλωμάτη χωρίς καμία σχέση με τον χώρο του θεάματος. Και οι δυο μίλησαν ανοιχτά για «εκκαθάριση woke προγραμμάτων», ενώ ο Τραμπ δεν δίστασε να αστειευτεί πως ίσως μετονόμαζε το κτήριο σε «Trump Kennedy Center».

Η αντίδραση στον χώρο των τεχνών ήταν σφοδρή. Καλλιτέχνες ακύρωσαν εμφανίσεις, συνδρομητές άρχισαν να απομακρύνονται και τα έσοδα σημείωσαν βουτιά. Η πρώην διευθύντρια χορού, Τζέιν Ρέιλι, επιβεβαίωσε ότι οι πωλήσεις είχαν μειωθεί δραματικά, με τις ανανεώσεις συνδρομών να κινούνται στο μισό του αναμενόμενου.

Για τους ανθρώπους του Kennedy Center, όλα αυτά δεν ήταν απλώς αλλαγές διοίκησης. Ήταν παράλληλα και , κακά τα ψέματα, κατάρρευση δεκαετιών απολιτίκ παράδοσης.

Κλήρωση Μουντιάλ 2026 παρουσία… Τραμπ! Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Γιατί η FIFA το επέλεξε

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το πώς η λαμπερή κλήρωση του Μουντιάλ 2026 κατέληξε εδώ. Η FIFA είχε σχεδόν συμφωνήσει με χώρους στο Λας Βέγκας. Ήταν η πρώτη επιλογή για αρκετούς αξιωματούχους. Όμως, η κυβέρνηση Τραμπ πρότεινε το Kennedy Center – και ο πρόεδρος της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, όπως λένε όσοι γνωρίζουν τις συζητήσεις, το αποδέχθηκε χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Η συμφωνία έκρυβε και μια ιδιαιτερότητα: ενοίκιο… μηδενικό, αλλά με δωρεά 2,4 εκατ. ευρώ και «χορηγικές ευκαιρίες» αξίας περίπου 5 εκατ. ευρώ προς το Kennedy Center. Αντάλλαγμα ήταν η πλήρης παραχώρηση της Concert Hall και άλλων χώρων, μετακινώντας εκδηλώσεις που ήταν ήδη προγραμματισμένες.

Για τους παλιούς θαμώνες, αυτό ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Το «Κέντρο Πολιτισμού», όπως το αποκαλούν, μετατρέπεται πλέον σε χώρο εμπορικών και πολιτικών deals.

Η μεγάλη ανατροπή στον πυρήνα της λειτουργίας

Το Kennedy Center ήταν πάντα ανοιχτό στην ποικιλομορφία: από τη συμφωνική ορχήστρα μέχρι εκθέσεις για την κλιματική αλλαγή, από εθνικές γιορτές ξένων κρατών ως street culture events. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν έκανε κομματικές επιλογές. Το διοικητικό του συμβούλιο διατηρούσε ισορροπίες, κάτι που εξηγούν με έμφαση όσοι έχουν υπηρετήσει εκεί.

Τώρα όμως τα πράγματα άλλαξαν βίαια. Μετά την ανακοίνωση Τραμπ, δεκάδες μέλη του προσωπικού απομακρύνθηκαν, ολόκληρα τμήματα διαλύθηκαν και πάνω από εκατό εργαζόμενοι έφυγαν ή απολύθηκαν μέσα σε λίγους μήνες. Πολλοί έμαθαν για τις εξελίξεις όχι από την διοίκηση αλλά από δημοσιεύματα.

Αν και το πρόγραμμα δεν μεταμορφώθηκε αμέσως – πολλά από αυτά που ο Γκρενέλ αποκαλεί «common-sense shows» ήταν ήδη mainstream – η αίσθηση ότι το ίδρυμα έχει χάσει τον χαρακτήρα του ήταν διάχυτη. Η υποχώρηση δεν ήταν καλλιτεχνική, ήταν θεσμική.

Η ακύρωση εκδηλώσεων από προσωπικότητες όπως η Ίσα Ρέι και η αποχώρηση του Hamilton ήταν ενδεικτικές. Η καλλιτεχνική κοινότητα έβλεπε ότι η ουδετερότητα είχε ανατραπεί.

Το νέο αφήγημα: «Σώζουμε το Kennedy Center»

Ο Τραμπ και ο Γκρενέλ θεωρούν ότι αναμορφώνουν έναν χώρο που είχε χαθεί στον «ελιτισμό» και την «πολιτική ορθότητα». Ο πρόεδρος εξασφάλισε 257 εκατ. ευρώ για ανακαινίσεις, ενώ καθιερώθηκε η υποχρεωτική εκτέλεση του αμερικανικού ύμνου πριν από κάθε συναυλία της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας.

Παράλληλα, το Kennedy Center άνοιξε τις πόρτες του σε εκδηλώσεις που προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις: αγρυπνία για τον ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ, συνέδριο περί «χριστιανικών διώξεων» από συντηρητικά ιδρύματα και φόρουμ επενδύσεων με τη Σαουδική Αραβία.

Και τώρα, παραδίδεται πλήρως στη FIFA για μία εβδομάδα, με το βλέμμα όλου του κόσμου να στρέφεται εδώ για την κλήρωση των ομίλων του 2026.

Η «ιερή» αίθουσα στη μεγαλύτερη σκηνή της

Την Παρασκευή, δεκάδες υψηλοί αξιωματούχοι, χιλιάδες καλεσμένοι και εκατομμύρια τηλεθεατές θα παρακολουθήσουν την κλήρωση από την περίφημη Concert Hall. Οι τοίχοι, στους οποίους είναι πλέον χαραγμένα τα ονόματα Τραμπ και Γκρενέλ, θα αποτελέσουν το σκηνικό μιας εκδήλωσης που αναμένεται να είναι η πιο προβεβλημένη στην ιστορία του Κέντρου.

Για τους παλιούς φίλους του Kennedy Center, αυτό είναι το πιο οδυνηρό στοιχείο. Οι παραστάσεις τους εκτοπίστηκαν. Οι αξίες τους θεωρούν ότι παραμερίστηκαν. Και το «ιερό» τους έπαψε να είναι ουδέτερο. «Είναι μια αλλόκοτη εποχή» λέει μια εθελόντρια, που μιλά ανώνυμα. «Δεν το έχουμε ξαναζήσει έτσι».

Στο τέλος της ημέρας…

…το Kennedy Center, κάποτε φάρος πολιτισμού, βρίσκεται τώρα στο μάτι μιας πολιτικής καταιγίδας. Για τη FIFA και το Μουντιάλ, είναι μια λαμπρή ευκαιρία. Για τους ανθρώπους που έχτισαν τη φήμη του, μια βαθιά πληγή. Και η κλήρωση του 2026 θα γίνει όχι μόνο θέαμα παγκόσμιας προβολής, αλλά και ο καθρέφτης μιας Αμερικής που έχει πάψει προ πολλού να βρίσκει κοινό τόπο – ούτε καν μέσα στο ίδιο της το πολιτιστικό μνημείο.