Πόλεμος Ουκρανίας: Πώς η κλήση Γουίτκοφ – Ουσάκοφ άνοιξε τον δρόμο για το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ 

Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, αμέσως μετά την επιτυχία της συμφωνίας για τη Γάζα, πραγματοποίησε τον περασμένο μήνα τηλεφωνική επικοινωνία με υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Κρεμλίνου, προτείνοντας συνεργασία για ένα αντίστοιχο ειρηνευτικό σχέδιο στην Ουκρανία — και ζητώντας από τον Βλαντίμιρ Πούτιν να το θέσει ο ίδιος υπόψη του Ντόναλντ Τραμπ.

Στην τηλεφωνική συνομιλία της 14ης Οκτωβρίου, διάρκειας λίγο πάνω από πέντε λεπτά, ο Γουίτκοφ υπέδειξε στον Γιούρι Ουσακόφ, κορυφαίο σύμβουλο εξωτερικών του Πούτιν, πώς θα έπρεπε ο Ρώσος πρόεδρος να ανοίξει το θέμα με τον Τραμπ. Μεταξύ των συμβουλών του ήταν η οργάνωση μιας απευθείας επικοινωνίας Πούτιν–Τραμπ πριν από την επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο την ίδια εβδομάδα, αξιοποιώντας ως «γέφυρα» την επιτυχία της συμφωνίας στη Γάζα.

«Ετοιμάσαμε ένα 20-σημείων σχέδιο Τραμπ για την ειρήνη και σκέφτομαι ότι ίσως μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και με εσάς», είπε ο Γουίτκοφ στον Ουσακόφ, σύμφωνα με ηχητικό ντοκουμέντο που άκουσε και κατέγραψε το Bloomberg.

Ο Τραμπ, ερωτηθείς για την προσέγγιση Γουίτκοφ, δήλωσε πως δεν είχε δει την κλήση, αλλά είχε ακούσει ότι επρόκειτο για «μια τυπική διαπραγμάτευση».

«Πρέπει να το πουλήσει στην Ουκρανία. Θα πουλήσει την Ουκρανία στη Ρωσία. Αυτό κάνει ένας διαπραγματευτής», είπε την Τρίτη. «Φαντάζομαι ότι λέει τα ίδια και στην Ουκρανία, γιατί κάθε πλευρά πρέπει να δώσει και να πάρει».

Το Κρεμλίνο δεν σχολίασε άμεσα μέσω του εκπροσώπου Ντμίτρι Πεσκόφ.

Η συνομιλία παρέχει για πρώτη φορά άμεση εικόνα των τακτικών Γουίτκοφ στις διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, καθώς και των πρώτων σπόρων του 28-σημείων ειρηνευτικού σχεδίου που εμφανίστηκε στις αρχές του μήνα — και το οποίο οι ΗΠΑ έχουν προωθήσει ως βάση συμφωνίας προς την Ουκρανία.

Ο Πούτιν δήλωσε πρόσφατα ότι το αμερικανικό σχέδιο μπορεί να αποτελέσει βάση ειρηνικού διακανονισμού. Είπε επίσης πως η Μόσχα έχει λάβει αντίγραφο, αν και δεν έχει συζητηθεί λεπτομερώς με την Ουάσινγκτον.

Ο Τραμπ επιβεβαίωσε την Τρίτη ότι έχει δώσει εντολή στον Γουίτκοφ να συναντηθεί με τον Πούτιν, με στόχο την οριστικοποίηση του ειρηνευτικού σχεδίου.

«Το αρχικό 28-σημείων σχέδιο, που συντάχθηκε από τις ΗΠΑ, έχει πλέον βελτιωθεί με επιπλέον παρατηρήσεις και από τις δύο πλευρές, και μένουν μόνο λίγα σημεία διαφωνίας», ανέφερε ο πρόεδρος σε ανάρτηση στο Truth Social.

Την περίοδο της κλήσης Γουίτκοφ–Ουσακόφ, ο Τραμπ κεφαλαιοποιούσε την επιτυχία του στη Γάζα. Την προηγουμένη είχε γίνει ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος από το 2008 που μίλησε στην Κνεσέτ, μετά την απελευθέρωση των τελευταίων 20 ζωντανών ομήρων της Χαμάς.

Όμως απέναντι στον Πούτιν άρχιζε να δείχνει δυσφορία. Προετοιμαζόμενος για τη συνάντηση της 17ης Οκτωβρίου με τον Ζελένσκι, εξέταζε την παροχή πυραύλων Tomahawk μεγαλύτερου βεληνεκούς, νέες κυρώσεις και εξέφραζε ανοιχτά την ενόχλησή του.

«Δεν ξέρω γιατί συνεχίζει αυτόν τον πόλεμο», είπε στις 14 Οκτωβρίου — την ίδια ημέρα της κλήσης Γουίτκοφ–Ουσακόφ. «Δεν θέλει να τον τερματίσει. Νομίζω ότι αυτό τον κάνει να φαίνεται πολύ άσχημα».

Χρονολόγιο επαφών ΗΠΑ–Ρωσίας για το ουκρανικό σχέδιο

13 Οκτ.: Ο Τραμπ μιλά στην Κνεσέτ καθώς απελευθερώνονται οι όμηροι

14 Οκτ.: Κλήση Γουίτκοφ–Ουσακόφ, συζήτηση για πιθανή κλήση Πούτιν–Τραμπ

16 Οκτ.: Δίωρη και πλέον συνομιλία Τραμπ–Πούτιν

17 Οκτ.: Επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο

24–26 Οκτ.: Συνάντηση Γουίτκοφ–Ντμίτριεφ στο Μαϊάμι

29 Οκτ.: Συνομιλία Ουσακόφ–Ντμίτριεφ για στρατηγική Μόσχας

Κατά την κλήση, ο Γουίτκοφ διαβεβαίωσε τον Ουσακόφ ότι τρέφει «βαθύ σεβασμό» για τον Πούτιν και ότι είχε πει στον Τραμπ πως πιστεύει ότι η Ρωσία πάντα επιδίωκε ειρηνευτική συμφωνία. Αναφέροντας την επικείμενη επίσκεψη Ζελένσκι, πρότεινε τηλεφωνική επικοινωνία Πούτιν–Τραμπ πριν από τη συνάντηση.

Ο Ουσακόφ ρώτησε αν θα ήταν «χρήσιμο» να καλέσει ο Πούτιν τον Τραμπ, με τον Γουίτκοφ να απαντά καταφατικά και να προτείνει ο Ρώσος πρόεδρος να συγχαρεί τον Τραμπ για τη συμφωνία στη Γάζα και να τον αποκαλέσει «άνθρωπο της ειρήνης».

Ο Γουίτκοφ πρόσθεσε ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να αναφέρει πως «ο Στιβ και ο Γιούρι συζήτησαν ένα παρόμοιο 20-σημείων σχέδιο», κάτι που θα «κινούσε τη διαδικασία».

Ο Ουσακόφ συμφώνησε λέγοντας ότι ο Πούτιν «θα συγχαρεί» και θα πει ότι «ο κ. Τραμπ είναι αληθινός άνθρωπος της ειρήνης».

Η κλήση Πούτιν–Τραμπ πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες αργότερα, κατόπιν ρωσικού αιτήματος. Ο Τραμπ τη χαρακτήρισε «πολύ παραγωγική». Ανακοίνωσε μάλιστα σχέδιο συνάντησης στη Βουδαπέστη — η οποία δεν έχει ακόμη γίνει — επιβεβαιώνοντας ότι ο Πούτιν τον συνεχάρη για τη συμφωνία της Γάζας.

Στη συνέχεια ο Γουίτκοφ συναντήθηκε στο Μαϊάμι με τον Κιρίλ Ντμίτριεφ, επίσης ανώτερο σύμβουλο του Κρεμλίνου, όπως δήλωσε ο τελευταίος στο Axios. Ο Ντμίτριεφ βρισκόταν στο Μαϊάμι για τρεις ημέρες από τις 24 Οκτωβρίου.

Στις 29 Οκτωβρίου, νέα καταγεγραμμένη συνομιλία μεταξύ Ντμίτριεφ και Ουσακόφ αποκαλύπτει συζήτηση για το πόσο απαιτητική θα έπρεπε να είναι η ρωσική θέση στην πρόταση προς τις ΗΠΑ. Ο Ουσακόφ ζητούσε «το μέγιστο», εκφράζοντας φόβους πως η Ουάσινγκτον μπορεί να παρερμηνεύσει τις προτάσεις και να ισχυριστεί ότι υπάρχει συμφωνία.

Ο Ντμίτριεφ επέμεινε ότι ακόμη κι αν οι ΗΠΑ δεν υιοθετήσουν πλήρως τη ρωσική εκδοχή, θα καταλήξουν σε κάτι πολύ κοντινό. Διαβεβαίωσε επίσης ότι θα ακολουθήσει με ακρίβεια τις οδηγίες και ότι ο Ουσακόφ θα μπορούσε αργότερα να συζητήσει το έγγραφο με τον «Στιβ».

Στο μεσοδιάστημα, η Ουκρανία δέχθηκε ισχυρότατες πιέσεις να αποδεχθεί το σχέδιο που συνέταξε ο Γουίτκοφ σε συνεργασία με Ρώσους συνομιλητές. Αμερικανοί αξιωματούχοι απείλησαν ότι θα διακόψουν κρίσιμη παροχή πληροφοριών στις ουκρανικές δυνάμεις αν ο Ζελένσκι αρνιόταν, αν και το Κίεβο εξασφάλισε στη συνέχεια κάποιες υποχωρήσεις και καθυστέρηση, μετά από συνομιλίες με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο την Κυριακή.

Σύμφωνα με την αρχική αμερικανική πρόταση, η Ουκρανία θα αποσύρει δυνάμεις από τμήματα του Ντονμπάς που η Ρωσία δεν έχει καταλάβει στρατιωτικά, τα οποία θα μετατραπούν σε ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη διεθνώς αναγνωρισμένη ως ρωσική. Η Μόσχα θα λάβει de facto αναγνώριση των αξιώσεών της σε Κριμαία, Λουχάνσκ και Ντονέτσκ. Τα περισσότερα τμήματα της γραμμής του μετώπου, όπως σε Χερσώνα και Ζαπορίζια, θα «παγώσουν». Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της επιμένουν ότι η κατάπαυση πυρός πρέπει να γίνει στη σημερινή γραμμή ελέγχου.

Ορισμένες από αυτές τις θέσεις προαναγγέλλονται στην κλήση Γουίτκοφ–Ουσακόφ.

«Εγώ κι εσείς ξέρουμε τι χρειάζεται για μια συμφωνία», είπε ο Γουίτκοφ. «Ντονέτσκ και ίσως μια ανταλλαγή εδαφών. Αλλά αντί να μιλάμε με αυτούς τους όρους, ας σταθούμε πιο αισιόδοξοι γιατί νομίζω ότι θα φτάσουμε σε συμφωνία».

«Ο πρόεδρος θα μου δώσει μεγάλο περιθώριο και διακριτικότητα για να καταλήξουμε», πρόσθεσε. «Αν δημιουργήσουμε την ευκαιρία να πούμε ότι μίλησα με τον Γιούρι και είχαμε μια συζήτηση που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά πράγματα…».

«Εντάξει», απάντησε ο Ουσακόφ. «Ακούγεται καλό».

 

Διαβάστε επίσης 

Πόλεμος στην Ουκρανία: Αισιόδοξος ο Τραμπ – H Μόσχα συμφώνησε να κάνει παραχωρήσεις

Στάρμερ στη «Συμμαχία των Προθύμων»: «Δίκαιη και διαρκής ειρήνη στην Ουκρανία – Ενίσχυση πιέσεων προς τη Ρωσία»

Ντόναλντ Τραμπ: Η συνάντηση με Πούτιν και Ζελένσκι θα γίνει όταν η συμφωνία βρίσκεται στις «τελικές της φάσεις»