ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ήταν απολύτως προβλέψιμο ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα ζητούσε από τους Ρεπουμπλικάνους στη Γερουσία να καταργήσουν το έθιμο του «filibuster» (αναβλητική τακτική), το οποίο έχει ταλαιπωρήσει τα κόμματα της πλειοψηφίας εδώ και χρόνια , αναφέρει το CNN.
Πώς μπορούν οι Δημοκρατικοί να οδηγήσουν σε αναστολή λειτουργίας τη κυβέρνηση εξαιτίας των απαιτήσεών τους να ανανεωθούν οι ενισχυμένες επιδοτήσεις ασφάλισης του Obamacare που λήγουν; Λόγω του filibuster.
Γιατί οι Ρεπουμπλικάνοι μπόρεσαν να μπλοκάρουν τις προσπάθειες των Δημοκρατικών να θεσπίσουν εθνικά πρότυπα για τις εκλογές όταν ο Τζο Μπάιντεν ήταν πρόεδρος; Λόγω του filibuster.
Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες σημαντικές νομοθεσίες που έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια — από τον Νόμο περί Προσιτής Φροντίδας (Affordable Care Act) μέχρι τις φορολογικές πιστώσεις του Τραμπ και τον Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού του Μπάιντεν — έχουν εγκριθεί μέσω της διαδικασίας «συμφιλίωσης προϋπολογισμού» (budget reconciliation), που επιτρέπει στους νομοθέτες να παρακάμψουν το filibuster. Όμως αυτή είναι μια περίπλοκη διαδικασία και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πράγματα όπως τα νομοσχέδια δαπανών που κρατούν την κυβέρνηση ανοιχτή.
Οι Δημοκρατικοί προσπάθησαν και απέτυχαν να αλλάξουν τους κανόνες της Γερουσίας όταν είχαν την πλειοψηφία και ο Μπάιντεν ήταν πρόεδρος. Τώρα, ο Τραμπ θέλει οι Ρεπουμπλικάνοι να αλλάξουν τους κανόνες της Γερουσίας όσο εκείνοι έχουν την πλειοψηφία και αυτός είναι πρόεδρος.
Το πλεονέκτημα της κατάργησης του filibuster — μια πιθανότητα γνωστή ως «πυρηνική επιλογή» (“nuclear option”) αλλαγής των κανόνων της Γερουσίας — είναι ότι το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία θα μπορούσε να κάνει περισσότερα. Το μειονέκτημα είναι ότι θα ενίσχυε τη «γιo-γιο» φύση της σημερινής Ουάσιγκτον, με κάθε επόμενο Κογκρέσο να αναιρεί ό,τι είχε κάνει το προηγούμενο, εφόσον αλλάξει η πλειοψηφία.
Η Γερουσία σχεδιάστηκε να λειτουργεί με υπερπλειοψηφία ώστε να ενθαρρύνεται ο συμβιβασμός. Αντ’ αυτού, το σύστημα έχει οδηγήσει σε παράλυση. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου τα τρία πέμπτα είναι η μόνη ουσιαστική πλειοψηφία, η «συζήτηση» σημαίνει καθυστέρηση, και η κομματική πίστη υπερισχύει του κοινού καλού.
Για να κατανοήσει κανείς τι συμβαίνει, πρέπει να μάθει τη μοναδική, «προ-μοντέρνα» γλώσσα του “filibuster” και του “cloture”, τα παράξενα μαθηματικά και τους εξωφρενικούς κανόνες όπως ο «Κανόνας XXII» που διέπουν τις διαδικασίες της Γερουσίας και προκαλούν σύγχυση στη λογική.
Τι είναι το filibuster;
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Γερουσίας — που διαθέτει το δικό της γλωσσάρι — το filibuster είναι: «Άτυπος όρος για οποιαδήποτε προσπάθεια παρεμπόδισης ή καθυστέρησης δράσης της Γερουσίας σε ένα νομοσχέδιο ή άλλο θέμα, μέσω μακράς συζήτησης, υποβολής πολυάριθμων διαδικαστικών προτάσεων ή άλλων καθυστερητικών ενεργειών.»
Σήμερα, είναι συντόμευση για κάθε περίπτωση όπου οι γερουσιαστές απαιτούν υπερπλειοψηφία για να τερματιστεί η συζήτηση και να προχωρήσουν σε πραγματική ψηφοφορία σχεδόν για οτιδήποτε.
Τι θα σήμαινε η κατάργηση του filibuster;
Όταν οι άνθρωποι μιλούν για «κατάργηση» του filibuster, εννοούν ουσιαστικά την επανερμηνεία των κανόνων της Γερουσίας ώστε η νομοθεσία να μπορεί να περάσει με απλή πλειοψηφία αντί να μπλοκάρεται από μια μειοψηφία.
Έχει ο Τραμπ αρκετή υποστήριξη για να το καταργήσει;
Μάλλον όχι. Οι Ρεπουμπλικάνοι είχαν αντιταχθεί σθεναρά στις προσπάθειες των Δημοκρατικών να καταργήσουν το filibuster πριν από τέσσερα χρόνια. Ο ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Τζον Θουν, είχε δεσμευτεί ότι δεν θα το καταργήσει.
Έχει αλλάξει ποτέ το filibuster;
Ναι, επανειλημμένα. Η Γερουσία το «ροκανίζει» εδώ και δεκαετίες. Έχει ήδη καταργηθεί για τις προεδρικές και δικαστικές υποψηφιότητες. Όμως τα τελευταία χρόνια, η χρήση του filibuster έχει αυξηθεί παράλληλα με μια άλλη έννοια της Γερουσίας, το “cloture”, που απαιτείται για να το ξεπεράσει κανείς.
Τι είναι το cloture;
Είναι η διαδικασία «περιορισμού της συζήτησης». Αν δεν συμφωνήσουν όλοι οι γερουσιαστές να προχωρήσουν σε ψηφοφορία, οι υποστηρικτές ενός νομοσχεδίου πρέπει να «επιβάλουν cloture».
Ο ορισμός από το γλωσσάρι της Γερουσίας: «Διαδικασία που χρησιμοποιείται στη Γερουσία για να τεθεί χρονικό όριο στη συζήτηση ενός νομοσχεδίου ή άλλου θέματος. Χρησιμοποιείται για να ξεπεραστεί ή να αποτραπεί ένα filibuster. Βλέπε Κανόνα XXII.»
Γιατί υπάρχουν αυτά στους κανόνες της Γερουσίας;
Η απεριόριστη συζήτηση μέσω filibuster φαίνεται πως ήταν κατά λάθος. Σύμφωνα με την ειδικό Molly Reynolds (Brookings Institution), η διάταξη που επέτρεπε σε απλή πλειοψηφία να επιβάλλει ψηφοφορίες αφαιρέθηκε ύστερα από συμβουλή του τότε αντιπροέδρου Άαρον Μπαρ, για να απλοποιηθούν οι κανόνες — όχι για να δημιουργηθεί υπερπλειοψηφία.
Τα filibusters άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως γύρω στον Εμφύλιο Πόλεμο, προκαλώντας καθυστερήσεις και προβλήματα. Το cloture υιοθετήθηκε γύρω στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν λίγοι γερουσιαστές καθυστέρησαν τις προσπάθειες του προέδρου Γούντροου Ουίλσον κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ευρώπη.
Ήταν πάντα 60 ψήφοι;
Όχι. Αρχικά απαιτούνταν τα δύο τρίτα των γερουσιαστών (67 σήμερα) για να επιβληθεί cloture. Γι’ αυτό χρειάστηκε τόσο πολύ για να περάσει η νομοθεσία για τα πολιτικά δικαιώματα. Οι κανόνες τροποποιήθηκαν ξανά τη δεκαετία του 1970 και του 1980. Η κατάργηση του filibuster είναι μια διαδικασία που κρατά πάνω από 100 χρόνια.
Για τι έχει χρησιμοποιηθεί το filibuster;
Η πιο γνωστή χρήση του είναι και η πιο αποκρουστική: οι Νότιοι Δημοκρατικοί μπλόκαραν τη νομοθεσία για τα πολιτικά δικαιώματα μέχρι το 1964, όταν η υποστήριξη έγινε κυριολεκτικά συντριπτική.
Και οι δύο πλευρές το έχουν χρησιμοποιήσει. Γιατί ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος δεν κατάφερε να περάσει μεταρρύθμιση για τη μετανάστευση; Filibuster. Γιατί ο Μπαράκ Ομπάμα δεν μπόρεσε να περάσει νομοθεσία για την κλιματική αλλαγή; Filibuster.
Πόσο συχνά χρησιμοποιείται το cloture;
Παλιά ήταν σπάνιο. Υπήρχαν λιγότερες από 10 προτάσεις για cloture κάθε χρόνο από το 1917 ως το 1969. Κάτω από 100 ετησίως από το 1970 ως το 2006.
Τώρα απαιτείται σχεδόν για τα πάντα. Υπήρξαν 266 αιτήματα για cloture στο Κογκρέσο του 2023–2024. Αυτό οδήγησε σε 241 ψηφοφορίες και το cloture επιβλήθηκε 227 φορές, πολλές εκ των οποίων για δικαστικούς διορισμούς.
Πώς μπορεί να αλλάξει η διαδικασία;
Δύο τρόποι:
Αλλαγή των κανόνων της Γερουσίας — ειδικά του Κανόνα XXII. Αλλά αυτό απαιτεί τα δύο τρίτα των ψήφων (67 γερουσιαστές). Πρακτικά, δεν πρόκειται να συμβεί.
Αλλαγή του προηγούμενου (precedent) — ένας πονηρός τρόπος παράκαμψης. Ένας γερουσιαστής εγείρει ένσταση για τον κανόνα του cloture, ο προεδρεύων τη χαρακτηρίζει εκτός διαδικασίας και στη συνέχεια απλή πλειοψηφία γερουσιαστών ψηφίζει για να ανατρέψει την απόφαση.
Αυτός ο δεύτερος τρόπος είναι η λεγόμενη «πυρηνική επιλογή», γιατί «ανατινάζει» το σύστημα, χρησιμοποιώντας απλή πλειοψηφία για να καταργήσει την απαίτηση υπερπλειοψηφίας.
Έχουν «πατήσει το κουμπί» στο παρελθόν;
Ναι. Οι Δημοκρατικοί το έκαναν για να διευκολύνουν την επικύρωση των υποψηφίων του Ομπάμα. Οι Ρεπουμπλικάνοι το έκαναν για τους υποψήφιους του Τραμπ στο Ανώτατο Δικαστήριο. Οι υποστηρικτές του filibuster θα έπρεπε να καταριούνται και τους δύο. Οι Δημοκρατικοί πήραν την πρωτοβουλία, αλλά αντικειμενικά αυτό συνέβη ύστερα από χρόνια παρεμπόδισης εκ μέρους των Ρεπουμπλικάνων.
Έλυσε το πρόβλημα;
Ναι και όχι. Έλυσε το πρόβλημα της απαίτησης 60 ψήφων για την επικύρωση υποψηφίων. Όμως προκάλεσε ακόμα περισσότερες προτάσεις για cloture, δημιουργώντας νέο πρόβλημα στο ημερολόγιο της Γερουσίας.
Πόσος χρόνος απαιτείται για τη διαδικασία cloture;
Αν και το cloture περιορίζει τη συζήτηση, χρειάζονται ημέρες για να ολοκληρωθεί. Απαιτούνται οι υπογραφές 16 γερουσιαστών για να κατατεθεί αίτημα, μια ενδιάμεση ημέρα και 30 ώρες συζήτησης πριν από την ψηφοφορία. Θεωρητικά μπορεί να χρειαστούν έως και 15 ημέρες για να φτάσει ένα νομοσχέδιο σε ψηφοφορία, σύμφωνα με την Υπηρεσία Έρευνας του Κογκρέσου. Αν οι Δημοκρατικοί επανερμηνεύσουν τους κανόνες, μπορεί να υπάρξουν ακόμη περισσότερες ψηφοφορίες για cloture.
Τι πρόκειται να συμβεί;
Οι γερουσιαστές γνωρίζουν πώς να καταργήσουν το filibuster, και η κομματική αντιπαράθεση γίνεται όλο και χειρότερη, οπότε είναι απλώς θέμα χρόνου μέχρι 50 γερουσιαστές να συμφωνήσουν να το τερματίσουν. Ενδείξεις υπάρχουν: το έχουν ήδη καταργήσει για τις υποψηφιότητες.
Φαίνεται απίθανο οι Ρεπουμπλικάνοι, που επί χρόνια υποστήριζαν το filibuster, να αλλάξουν στάση απλώς λόγω μιας ανάρτησης του Τραμπ στα κοινωνικά δίκτυα. Αλλά θα δούμε.
Διαβάστε επίσης:
Τραμπ: Οι εμπορικές συνομιλίες με τον Καναδά δεν θα ξαναρχίσουν παρά τη συγγνώμη του Κάρνεϊ
Βουλγαρία: «φρένο» στις εξαγωγές καυσίμων προς την ΕΕ μετά τις κυρώσεις κατά της Lukoil
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
