Για πρώτη φορά από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, το κόστος δανεισμού της Γαλλίας πλησιάζει το αντίστοιχο της Ιταλίας, με τους επενδυτές ομολόγων πλέον να συγκρίνουν την δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης με μία άλλη χώρα με διαχρονικά προβληματικά δημοσιονομικά.

Οι αποδόσεις των 10ετών γαλλικών ομολόγων έχουν ξεπεράσει το 3% μέσα στο 2025, καθώς η πολιτική αστάθεια των προηγούμενων μηνών αλλά και τα προβληματικά δημοσιονομικά έχουν κάνει τους επενδυτές ιδιαίτερα νευρικούς με την περίπτωση της Γαλλίας.

1

Ο δρόμος από σταθερή σε προβληματική οικονομία

Πλέον το κόστος δανεισμού της Γαλλίας είναι μόλις 0,14 μονάδες κάτω από το αντίστοιχο της Ιταλίας, με τη δεύτερη να έχει βελτιώσει τη θέση της, χάρη στις δημοσιονομικές πρωτοβουλίες της Μελόνι, μίας ηγέτιδας που φαίνεται να έχει κερδίσει τους επενδυτές.

Αυτή η στροφή έχει ανατρέψει τη διαχρονικά ισχυρή θέση της Γαλλίας μεταξύ των επενδυτών, ως μίας ασφαλούς χώρας για επενδύσεις. Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010, το spread μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας έφτασε να έχει διαφορά μέχρι και 4 μονάδες.

«Αυτό που έχει σημασία είναι η αναστροφή των επιπέδων χρέους.  Η Γαλλία συνεχίζει να καταγράφει υψηλά  δημοσιονομικά ελλείμματα και ο πιστωτικός της κίνδυνος επιδεινώνεται», δήλωσε ο Mike Riddell, διαχειριστής κεφαλαίων στη Fidelity International. «Η Ιταλία εφαρμόζει αυστηρότερη πολιτική και ανταμείβεται για αυτό».

Ήδη ορισμένα βραχυπρόθεσμα γαλλικά ομόλογα έχουν ήδη διαπραγματευτεί στο ίδιο επίπεδο με τα ιταλικά ομόλογα τις τελευταίες εβδομάδες.

Πολιτική αστάθεια

Τον περασμένο μήνα, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού παρουσίασε ένα δημοσιονομικό πακέτο για το 2026 που περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών ύψους 44 δισ. ευρώ. Το χαρακτήρισε ως «η στιγμή της αλήθειας», με στόχο να αποφευχθεί μια κρίση χρέους παρόμοια με αυτή που βίωσε η Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια.

Ωστόσο, χωρίς πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, ο Μπαϊρού θα δυσκολευτεί να περάσει το πακέτο μεταρρυθμίσεων, κινδυνεύοντας να ανατραπεί από την αντιπολίτευση.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός άλλωστε από τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ο προκάτοχός του στην πρωθυπουργία, Μισέλ Μπαρνιέ, ανετράπη κατά την προσπάθειά του να ψηφιστεί ο προϋπολογισμός. Η Γαλλία έμεινε για περίπου ένα μήνα χωρίς προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με την Eurostat, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Γαλλίας αυξήθηκε στο 113% πέρυσι και αναμένεται να φτάσει το 118% έως το 2026.

Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας τον περασμένο Δεκέμβριο, ενώ και οι S&P Global και Fitch δημοσίευσαν αρνητικές προοπτικές.

«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά χαοτική και φαίνεται ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν πριν βελτιωθούν», δήλωσε η April LaRusse της εταιρείας διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων Insight Investment.

Η έκπληξη της Ιταλίας

Στην Ιταλία από την άλλη, η τριμερής δεξιά συμμαχία της Μελόνη έφερε μια σπάνια περίοδο πολιτικής σταθερότητας, πείθοντας τις αρχικά νευρικές νευρικές αγορές ομολόγων για τα συνετά δημοσιονομικά τους σχέδια. Ένα από αυτά, ήταν όταν πριν από δύο χρόνια, για παράδειγμα, άρχισε να καταργεί σταδιακά ένα αμφιλεγόμενο πρόγραμμα «σούπερ μπόνους» που έδινε στους ιδιοκτήτες ακινήτων το 110% του κόστους των ανακαινίσεων για ενεργειακή απόδοση και κόστισε στο δημόσιο ταμείο περισσότερα από 200 δισ. ευρώ.

Ο Τζιανκάρλο Τζιορτζέτι, ο μετριοπαθής υπουργός Οικονομικών της Μελόνι, έχει επικεντρωθεί στο έργο της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο ήταν ίσο με το 4,3% του ΑΕΠ το 2024 και αναμένεται να μειωθεί στο 2,8% το επόμενο έτος. Αυτό θα είναι κάτω από το ανώτατο όριο του 3% της ΕΕ, επιτρέποντας στην Ιταλία να εξέλθει από το σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου των δημοσιονομικών από την ΕΕ.

Η Μελόνι άλλωστε έχει επανειλημμένα αναδείξει τη σταθερή μείωση του spread μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών επιτοκίων αναφοράς ως ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της κυβέρνησής της.

«Ποτέ δεν θεώρησα το spread ως σύμβολο της πραγματικής δύναμης της οικονομίας μιας χώρας, αλλά είναι μια στιγμιαία εικόνα της αξιολόγησης της αγοράς», δήλωσε πρόσφατα.

Όταν η Μελόνι κέρδισε τις εκλογές το εν λόγω spread εκτοξεύτηκε στις  2,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2022. Έκτοτε βρίσκεται σε καθοδική πορεία με μόλις μόνο 0,8 ποσοστιαίες μονάδες να την χωρίζουν από τα γερμανικά ομόλογα, το χαμηλότερο επίπεδο από την περίοδο πριν την κρίση χρέους της ευρωζώνης, όταν ξεπέρασε τις 5 ποσοστιαίες μονάδες.

Γιατί εκτοξεύτηκε το χρέος

Σε αντίθεση με τη Ιταλία, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας αυξήθηκε κατακόρυφα, αγγίζοντας ο 5,8% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, σύμφωνα με την Eurostat. Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι ελπίζει μέχρι το 2029 να το έχει μειώσει στο 3%.

Οι δαπάνες για την προστασία επιχειρήσεων και καταναλωτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και της επακόλουθης ενεργειακής κρίσης, όμως και οι φορολογικές ελαφρύνσεις για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και εκτόξευσαν το έλλειμμα της χώρας.

«Από τα συνολικά 3,4 τρισ. ευρώ του δημόσιου χρέους, πάνω από 1 τρισ. ευρώ έχει δημιουργηθεί από το 2019 και μετά», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Πιερ Μοσκοβισί, επικεφαλής του γαλλικού εθνικού ελεγκτή.

Οι βελτιωμένες προοπτικές της Ιταλίας, αλλά και σε άλλες χώρες όπως η Ελλάδα, έχουν πλέον εξαλείψει τη μέχρι πρότινος διάκριση Με τις καλύτερες προοπτικές για την Ιταλία και χώρες όπως η Ελλάδα, η διάκριση από τους επενδυτές σε χώρες της «περιφέρειας» της Ευρώπης με υψηλό χρέος και κόστος δανεισμού και σε χώρες ενός «πυρήνα» σταθερών δανειοληπτών, στον οποίο βρισκόταν η Γαλλία, έχει πλέον εξασθενήσει.

Οι χώρες της περιφέρειας απολαμβάνουν πλέον πολιτική ηρεμία, σύμφωνα με τον στρατηγικό αναλυτή της Barclays, Rohan Khanna, ενώ «όλος ο πολιτικός θόρυβος και το χάος έχουν μεταφερθεί στις κεντρικές αγορές».

© The Financial Times Limited 2024. All Rights Reserved. Not to be redistributed, copied or modified in any way.
mononews.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation.