Πριν καν τεθεί επίσημα σε διαπραγμάτευση, το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιβολή φόρου στις μεγάλες επιχειρήσεις συναντά σφοδρές αντιδράσεις σε πολλά επίπεδα. Κυβερνήσεις κρατών-μελών, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κορυφαίες επιχειρηματικές ενώσεις αμφισβητούν το σχέδιο, θέτοντας εν αμφιβόλω την τύχη του πριν ακόμη ξεκινήσει η συζήτηση για την εφαρμογή του.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε την πρόταση την Τετάρτη ως μέρος του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ. Σύμφωνα με το σχέδιο, ο φόρος αυτός θα αποφέρει περίπου 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και θα χρηματοδοτήσει ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και την αποπληρωμή χρεών από την πανδημία.

1

Αμέσως μετά την παρουσίαση του σχεδίου, η Γερμανία και η Ολλανδία εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια. Ο Φρίντριχ Μερτς, επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία, δήλωσε ξεκάθαρα: «Δεν υπάρχει νομική βάση για έναν τέτοιο φόρο από την ΕΕ. Δεν πρόκειται να το κάνουμε». Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ίδιος και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προέρχονται από το ίδιο πολιτικό κόμμα, το CDU.

Η Ολλανδία ακολούθησε με δηλώσεις στην ιστοσελίδα POLITICO, επισημαίνοντας ότι δεν προτίθεται να συζητήσει το θέμα, τονίζοντας τη σημασία της μείωσης και όχι της αύξησης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Εν τω μεταξύ, ακόμα και χώρες του Νότου, που συνήθως είναι πιο ελαστικές σε δημοσιονομικά θέματα, εκφράζουν αμφιβολίες σχετικά με την προώθηση του σχεδίου.

Η πρόταση έχει προκαλέσει επίσης σκεπτικισμό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η αντιπρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμών, Μόνικα Χολμάιερ, υποστήριξε ότι ο φόρος αυτός αντιστρατεύεται τις προσπάθειες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ, προειδοποιώντας ότι οι μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, που στηρίζονται μέσω του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας, θα πλήττονται.

Η πρόταση προβλέπει έναν σταθερό φόρο για επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, ανεξάρτητα από το αν είναι κερδοφόρες ή όχι. Στην περίπτωση εσόδων από 100 έως 250 εκατ. ευρώ, ο φόρος θα φτάνει τις 100.000 ευρώ, ενώ για έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ, το ποσό θα αγγίζει τις 750.000 ευρώ. Αυτό δημιουργεί αντιδράσεις καθώς μια επιχείρηση με τζίρο 750 εκατ. ευρώ θα πληρώνει το ίδιο ποσό με μια επιχείρηση που έχει τζίρο 75 δισ. ευρώ, κάτι που πολλοί θεωρούν άδικο.

Οι επιχειρηματικές ενώσεις είναι εξίσου αρνητικές στο σχέδιο, με τον Μάρκους Μπέιρερ, γενικό διευθυντή της BusinessEurope, να το χαρακτηρίζει «εντελώς αντιπαραγωγικό». Ο Στέφανο Παν, αντιπρόεδρος της ιταλικής Confindustria, δήλωσε ότι το όριο των 100 εκατ. ευρώ θα μπορούσε να φρενάρει την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων, ενώ η Τάνια Γκέννερ από τη Γερμανία υπογράμμισε ότι η πρόταση «αντιβαίνει στους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ».

Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται να συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες εφαρμογής σε αυτήν τη φάση, κυρίως λόγω των ισχυρών αντιστάσεων τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.