Με μικρό καλάθι η Αθήνα στο υψηλού ρίσκου ραντεβού Τσίπρα – Ερντογάν

Εν μέσω όξυνσης της τουρκικής προκλητικότητας πραγματοποιείται σήμερα το απόγευμα στην Άγκυρα η κρίσιμη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η ελληνική πλευρά πηγαίνει στο ραντεβού κρατώντας μικρό καλάθι, αλλά και έτοιμη για κάθε πιθανό αιφνιδιασμό από τον Ερντογάν, ενθυμούμενη την απρόσμενη και προκλητική τοποθέτησή του, στην τελευταία επίσκεψή του στην Αθήνα, όταν κατά την συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο αμφισβήτησε ευθέως την Συνθήκη της Λωζάννης.

Η τουρκική πλευρά θεωρείται βέβαιο ότι θα θέσει για ακόμη μια φορά το θέμα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών, που διέφυγαν στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 2016, τη νύχτα της απόπειρας πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν, μετά το οποίο ξεκίνησε το πογκρόμ διώξεων εναντίον χιλιάδων Τούρκων που κατηγορήθηκαν ως γκιουλενιστές.

Το μόνο που μένει να δούμε είναι ο τρόπος διατύπωσης και η ένταση, με την οποία θα θέσει εκ νέου η Τουρκία το θέμα στην ελληνική πλευρά.

Βέβαιο θεωρείται ότι θα μπει στο τραπέζι και το θέμα των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, λίγες ώρες πριν από το κρίσιμο ραντεβού έδειξε τις τουρκικές προθέσεις με τη δήλωση ότι η Άγκυρα δεν θα δεχθεί τετελεσμένα στην Μεσόγειο και στο Αιγαίο, από όπου κι αν προέρχονται. Ο ίδιος έκανε και αναφορά σε «τουρκική μειονότητα» στην Δυτική Θράκη, σημαίνοντας συναγερμό στην ελληνική πλευρά για το ενδεχόμενο ενός τέτοιου «χτυπήματος» από τον Ερντογάν.

Οι δηλώσεις του Καλίν «συνοδεύτηκαν» από 31 τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο.

Η ελληνική πλευρά ετοιμάζεται να βάλει στο τραπέζι την επανενεργοποίηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που μεταφράζεται σε ύφεση της τουρκικής προκλητικότητας, την περαιτέρω συγκράτηση των προσφυγικών ροών, στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, αλλά και το Κυπριακό, με την πάγια θέση υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και σύμφωνης με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Αναλυτικότερα, κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως με δεδομένες τις εξελίξεις στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια η σημερινή συνάντηση είναι απαραίτητη για τους εξής λόγους:

• Να παραμείνουν ανοιχτοί και αποτελεσματικοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με τη γειτονική χώρα σε μία σειρά ζητήματα
• Να καταστούν σαφείς οι θέσεις εκατέρωθεν και να αποφευχθούν παρανοήσεις
• Να διατηρηθεί η διάλογος όπου υπάρχει αντιπαράθεση
• Να προωθηθεί η συνεργασία στους τομείς που αυτή έχει αναπτυχθεί.

Σε ό,τι αφορά τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο οι ίδιες κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές σε αμυντικό και διπλωματικό επίπεδο ότι προασπίζεται και θα προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ διευκρινίζει ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι απαραίτητος για την προώθηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε υγιείς βάσεις. Το κριτήριο αυτό έχει τεθεί και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις τόσο στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2018 όσο και κατά την πρόσφατη Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου στη Λευκωσία.

Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν τις προοπτικές επανεκκίνησης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και μείωσης της έντασης, στο πλαίσιο του διαύλου των Υπουργών ‘Αμυνας και των Γενικών Γραμματέων ΥΠΕΞ Ελλάδας και Τουρκίας.

Ως προς το Κυπριακό, η Ελλάδα θα δώσει το μήνυμα ότι η μόνη λύση για το Κυπριακό είναι η επανένωση της Κύπρου στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Θα υπογραμμίσει ότι δίκαιη και βιώσιμη λύση μπορεί να υπάρξει μόνο με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, θα συζητηθεί η προώθηση προπαρασκευαστικών επαφών σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών, για την διερεύνηση των προϋποθέσεων επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Στο επίπεδο της οικονομίας, τα δύο αρμόδια υπουργεία θα λάβουν οδηγίες για αναβάθμιση της σχετικής συνεργασίας με έμφαση, μεταξύ άλλων, στην ολοκλήρωση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, την προώθηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Κωνσταντινούπολης – Θεσσαλονίκης, την αναβάθμιση της τελωνειακής διάβασης Κήπων – Υψάλλων και την τόνωση των επενδύσεων.

Στον τομέα της ενέργειας θα τονισθεί η σημασία που έχει η ενεργειακή συνεργασία για την ευρύτερη περιοχή και η ανάγκη για σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα συζητηθεί, επίσης, η συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο του αγωγού TAP καθώς και οι προοπτικές συνεργασίας για επέκταση του αγωγού Turkish Stream.

Σχετικά με το μεταναστευτικό, τις περιφερειακές εξελίξεις και την ασφάλεια θα υπογραμμισθεί η σημασία που έχει η συνεχιζόμενη συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο της Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, θα συζητηθούν οι δυνατότητες περαιτέρω μείωσης των ροών, της συνεργασίας για την εξάρθρωση δικτύων διακινητών, καθώς και ο σημαντικός ρόλος της Τουρκίας στην φιλοξενία 4 εκατομμυρίων προσφύγων, κυρίως από την Συρία και το Αφγανιστάν. Θα δοθούν, ακόμα, οδηγίες για ενίσχυση του διαύλου των Υπουργών Μετανάστευσης, που πρόκειται να συναντηθούν σύντομα, ενώ θα συζητηθούν οι εξελίξεις σε σχέση με τη Συρία και η συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Σε ό,τι αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις αναμένεται να συζητηθούν οι προοπτικές της ενταξιακής πορείας της γειτονικής χώρας, της συνεργασίας της με την ΕΕ σε μια σειρά τομείς και της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.

Στη διάρκεια της διήμερης επίσκεψής του στην Τουρκία, ο Αλέξης Τσίπρας θα πραγματοποιήσει και δύο υψηλού συμβολικού χαρακτήρα επισκέψεις, στην Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη και στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Ο κ. Τσίπρας είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που επισκέπτεται την Θεολογική Σχολή.

Μάλιστα, ο κ. Βαρθολομαίος, λίγα 24ωρα πριν από την συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν, είχε εκφράσει την ελπίδα να υπάρξουν θετικές ειδήσεις από τις κατ’ ιδίαν συζητήσεις σχετικά με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής.

Το απόγευμα της Τετάρτης ο κ. Τσίπρας θα συναντηθεί με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη.

Το πρόγραμμα

Το πρόγραμμα της επίσκεψης του πρωθυπουργού, με βάση την ώρα Τουρκίας (+1 ώρα) έχει ως εξής:

Σήμερα: 16:00 Άφιξη στο Προεδρικό Μέγαρο και συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, Fuat Oktay.

16:45 Συνάντηση του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα με τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, Recep Tayyip Erdoğan και εν συνεχεία διευρυμένες συνομιλίες της ελληνικής αποστολής με αξιωματούχους της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας.

18:50 Δηλώσεις του Πρωθυπουργού και του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας προς τους εκπροσώπους του Τύπου.

19:30 Δείπνο από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας προς τιμήν του Έλληνα Πρωθυπουργού.

Τετάρτη (Κωνσταντινούπολη):

09:15 Επίσκεψη και ξενάγηση του Πρωθυπουργού στην Αγία Σοφία.

11:30 Μετάβαση του Πρωθυπουργού στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου αφού ξεναγηθεί θα έχει συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο.

18:30 Συνάντηση του Πρωθυπουργού με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας της Κωνσταντινούπολης στο Σισμανόγλειο Μέγαρο όπου στεγάζεται το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας.

Με τον αέρα των Πρεσπών

Η γερμανική εφημερίδα Tageszeitung (Taz) συνδέει την επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία με την πρόσφατη επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών, επισημαίνοντας πως «το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να επιβάλει την επίλυση του ονοματολογικού, παρά τις μεγάλες αντιστάσεις στο εσωτερικό ενισχύει το κύρος του στην Τουρκία. Πολλοί παρατηρητές στην Άγκυρα ελπίζουν ότι ίσως τώρα είναι εφικτή μια πρόοδος και στο ζήτημα των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Όμως και για μια προσέγγιση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων η βελτίωση του κλίματος Ελλάδας-Τουρκίας αποτελεί προϋπόθεση».

«Οι δύο ηγέτες έχουν συμφέρον από καλύτερες διμερείς σχέσεις. Ο μεν Τσίπρας συγκεντρώνει πόντους ενόψει των εκλογών του Οκτωβρίου, ο δε Ερντογάν επιδιώκει λόγω των προβλημάτων στη Συρία να διασφαλίσει την ηρεμία στα δυτικά σύνορα της Τουρκίας. Ευκολότερα από τις διαφωνίες στο Αιγαίο, ίσως επέλθει βελτίωση στο ζήτημα των μειονοτήτων στις δύο χώρες. Με εθνικιστικά κίνητρα, παρόμοια με εκείνα που στέκονταν εμπόδιο σε μια επίλυση του ονοματολογικού, η Ελλάδα αρνείται στην τουρκική μειονότητα της Θράκης πολιτιστικά δικαιώματα. Αντιστοίχως διάφορες τουρκικές κυβερνήσεις ταλανίζουν την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη» καταλήγει η Taz.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Με απειλες και παραβιάσεις υποδέχεται τον Τσίπρα στην Τουρκία η Άγκυρα

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Hurriyet: Ο Τσίπρας προσπάθησε σκληρά να επιστρέψουν οι οκτώ στην Τουρκία