Ένα έθιμο αγοραστικής… φρενίτιδας, μία ημέρα αφιερωμένη στην κατανάλωση, μία παράδοση που κατέκτησε όλο τον κόσμο. Η ενδιαφέρουσα ιστορία που κρύβει πίσω της η Black Friday ξεκινά πολλές δεκαετίες πριν στις ΗΠΑ. Η ιστορία του εθίμου στην Ελλάδα αρχίζει πολύ αργότερα, χάρη στα Public, που ήταν τα πρώτα που το έφεραν στην ελληνική αγορά, καθιερώνοντας και στη χώρα μας έναν θεσμό που λάτρεψαν οι καταναλωτές.
Πώς ξεκινά η ιστορία της Black Friday; Πρόκειται για την ανεπίσημη ονομασία της Παρασκευής μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ, που γιορτάζεται την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου. Από το 1952 και μετά η συγκεκριμένη ημέρα θεωρείται η έναρξη της περιόδου των χριστουγεννιάτικων αγορών, αν και ο όρος «Black Friday» δεν χρησιμοποιείτο ευρέως μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες.
Αυτή την ημέρα, τα καταστήματα στις ΗΠΑ ανοίγουν από πολύ νωρίς, ακόμη και από τα μεσάνυχτα, ή μπορεί να ξεκινούν τις προσφορές τους από το απόγευμα της Ημέρας των Ευχαριστιών.
Αν και δεν πρόκειται για επίσημη αργία, σε κάποιες αμερικανικές πολιτείες, όπως στην Καλιφόρνια, οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν εργάζονται την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών. Επομένως, αυτοί οι εργαζόμενοι έχουν μπροστά τους ένα ελεύθερο τριήμερο. Οι έμποροι είδαν πολλές προοπτικές σε αυτό τον ελεύθερο χρόνο των εργαζομένων, αλλά και εν όψει εορτών, και καθιέρωσαν τις προσφορές.
Η Black Friday αποτελεί εδώ και καιρό την πιο εμπορική ημέρα του χρόνου, με τις εικόνες καταναλωτικής φρενίτιδας να κάνουν τον γύρο του κόσμου.
Για πρώτη φορά ο όρος Black Friday χρησιμοποιήθηκε από αστυνομικούς της Φιλαδέλφειας, που ήθελαν να περιγράψουν την φρικτή κίνηση στους δρόμους των μεγάλων αμερικανικών πόλεων την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών. Αυτό τοποθετείται χρονικά το 1961.
Δύο δεκαετίες αργότερα, ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει την χρονική περίοδο, κατά την οποία οι έμποροι έμπαιναν σε φάση κερδοφορίας, από το «κόκκινο» στο «μαύρο».
Κι αυτό επειδή οι εγγραφές στα λογιστικά βιβλία στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 -που ήταν χειρόγραφες- γίνονταν σε περίπτωση παθητικού με κόκκινο μελάνι και σε περίπτωση κερδοφορίας με μαύρο μελάνι.
Για πολλά χρόνια οι έμποροι λιανικής ξεκινούσαν τη λειτουργία των καταστημάτων τους στις 6 το πρωί, ενώ στη δεκαετία του 2000 έφτασαν να ανοίγουν ακόμη και στις 4 τα ξημερώματα. Στο αποκορύφωμα της καταναλωτικής φρενίτιδας, το 2011, πολλά καταστήματα άνοιξαν από τα μεσάνυχτα. Από τότε, κάποιοι άνοιγαν ακόμη και από το προηγούμενο απόγευμα.
Η Black Friday στην Ελλάδα
Οι Έλληνες καταναλωτές ήρθαν σε επαφή με την Black Friday πολλές δεκαετίες μετά την καθιέρωσή της στις ΗΠΑ. Η εταιρεία που έφερε πρώτη το έθιμο στην χώρα ήταν τα Public, το 2016. Στη συνέχεια ακολούθησαν το παράδειγμά τους και πλήθος άλλων καταστημάτων που αγκάλιασαν επίσης τον θεσμό.
Πλέον, μπορεί κανείς να συναντήσει μεγάλες προσφορές που φτάνουν και το 80%. Μεγάλες αλυσίδες πολυκαταστημάτων, επώνυμα brands, μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, e-shops και ηλεκτρονικά καταστήματα συμμετέχουν ενεργά στην Μαύρη Παρασκευή.
Όσο για το πόσο βαθιά θα βάλουν οι Έλληνες το χέρι στην τσέπη, σύμφωνα με σχετική έρευνα, δηλώνουν έτοιμοι να ξοδέψουν κατά μέσο όρο 242 ευρώ σε διαδικτυακά και φυσικά καταστήματα στη διάρκεια της συγκεκριμένης ημέρας. Σε ποσοστό 62% δηλώνουν πως γνωρίζουν σε τι αγορές θα προχωρήσουν, ενώ κατά μέσο όρο οι Έλληνες καταναλωτές θα αγοράσουν περίπου τέσσερα προϊόντα.
Παρ’ όλο που η Black Friday είναι συνδεδεμένη με την αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, στην Ελλάδα οι καταναλωτές προτιμούν προϊόντα ένδυσης, υποδήματα, καλλυντικά και αρώματα, αλλά και ηλεκτρονικά είδη και οικιακές συσκευές. Ό,τι κι αν θέλει, όμως, ο καθένας από εμάς, η Black Friday είναι πάντα μα πάντα γιορτή. Μια ευκαιρία να πάρεις ό,τι θες σε… Black Friday τιμές!