Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) διοργάνωσε την 1η Συνάντηση Δικτύου, με τίτλο «Εννέα Μουσεία, εννέα τόποι. Χαρτογραφώντας το μέλλον». Η Συνάντηση πραγματοποιήθηκε, με τη συνεργασία του Δήμου Γορτυνίας, στις 19 και 20 Μαΐου, στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης, στη Δημητσάνα.
Στόχος της 1ης Συνάντησης Δικτύου ήταν ο συντονισμός κοινών δράσεων και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, μεταξύ των Δήμων και του ΠΙΟΠ, για την πολιτιστική ανάπτυξη της περιφέρειας. Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών (19/5), Δήμαρχοι ή εκπρόσωποι των Δήμων από τις εννέα περιοχές όπου λειτουργούν τα Μουσεία -Σουφλί, Δημητσάνα, Σπάρτη, Λέσβος, Βόλος, Τήνος, Στυμφαλία, Χίος, Ιωάννινα-καθώς και εκπρόσωποι του ΠΙΟΠ, αντάλλαξαν απόψεις και κατέληξαν σε ένα κείμενο κοινών αρχών που καθορίζει τις προτεραιότητες και τις δράσεις που θα δρομολογήσουν Τοπική Αυτοδιοίκηση και ΠΙΟΠ, στο πλαίσιο του Δικτύου.
Στο κείμενο κοινό αρχών, μεταξύ άλλων, συμφωνήθηκε:
- Η θεσμοθέτηση της Συνάντησης μεταξύ των συντελεστών του Δικτύου σε ετήσια και κυλιόμενη βάση, ανά Δήμο του Δικτύου.
- H σύνδεση του Δικτύου με τον τουρισμό.
- H σύνδεση του Δικτύου με την εκπαίδευση, με όχημα τον από κοινού σχεδιασμό εκπαιδευτικών δράσεων.
- H σύνδεση του Δικτύου με τις θεματικές προτεραιότητες της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020.
- Η διεύρυνση των συνεργασιών με παραγωγικούς, μορφωτικούς, πολιτιστικούς και άλλους φορείς στους τόπους όπου βρίσκονται τα Μουσεία.
- Η προοπτική της παρουσίας του Δικτύου, μέσω στοχευμένων δράσεων, στο εξωτερικό.
-
Από αριστερά: ο εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Τήνου κ. Εμμανουήλ Σώχος, ο Δήμαρχος Γορτυνίας κ. Γιάννης Γιαννόπουλος, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Τουρισμού κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, ο βουλευτής Αρκαδίας κ. Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, ο Δήμαρχος Ιωαννίνων κ. Θωμάς Μπέγκας, ο Δήμαρχος Χίου κ. Μανώλης Βουρνούς, ο εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Λέσβου κ. Μιχάλης Ταμβακέλλης, η βουλευτής Α’ Αθηνών κ. Όλγα Κεγαλογιάννη, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Παιδείας Δήμου Βόλου κ. Γεωργία Μποντού- Τοκαλή, η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς κ. Σοφία Στάϊκου, ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Ευάγγελος Βαλιώτης, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, ο βουλευτής Αρκαδίας κ. Κώστας Βλάσης, ο Δήμαρχος Σουφλίου κ. Ευάγγελος Πουλιλιός και ο Δήμαρχος Σικυωνίων κ. Σπύρος Σταματόπουλος.
Κατά τη δεύτερη ημέρα των εργασιών της Συνάντησης (20/5) μίλησαν η Πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, κ. Σοφία Στάϊκου, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου, κ. Πέτρος Τατούλης, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Τουρισμού, κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, η Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος ICOM, κ. Αλεξάνδρα Μπούνια και ο Δήμαρχος Γορτυνίας, κ. Γιάννης Γιαννόπουλος.
Επίσης, παρουσιάστηκε, από τον Γενικό Διευθυντή του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), κ. Νίκο Βέττα, μελέτη για την αποτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιδράσεων από τη λειτουργία των Μουσείων ΠΙΟΠ, την οποία εκπόνησε το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Πολιτιστικού Ιδρύματος.
Η Πρόεδρος του ΠΙΟΠ, κ. Σοφία Στάϊκου, κατά την ομιλία της επισήμανε: «Η Συνάντησή μας γίνεται σε μία περίοδο κατά την οποία ο πολιτισμός επανέρχεται στο προσκήνιο στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως πολιτική που προστατεύει τόσο την πολιτιστική πολυμορφία όσο και την αυθεντικότητα των τόπων και των τοπικών πολιτισμών».
Ακόμα, η Πρόεδρος του ΠΙΟΠ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θα πρέπει να διαμορφώσουμε διαμουσειακές και διαδημοτικές συνεργασίες που θα φέρουν πιο κοντά τα Μουσεία και τις πόλεις στις οποίες αυτά βρίσκονται. […] Η θεματική των συνεργασιών θα πρέπει να ανοίγει νέους δρόμους. Να συνδιαλέγεται με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας, να στηρίζει σχήματα νέων δημιουργών και να ενισχύει την κινητικότητα τους, να συνδέει τον πολιτισμό με το περιβάλλον, να προωθεί νέες τεχνολογίες, να υποστηρίζει τη διακίνηση των δημιουργικών και πολιτιστικών έργων. Να πριμοδοτεί τις πολιτιστικές ανταλλαγές, το Erasmus του πολιτισμού».
Επίσης, η κ. Στάϊκου προσκάλεσε του Δημάρχους των εννέα περιοχών «να συνεργαστούμε ώστε να αναδείξουμε τη σημασία των Θεματικών Μουσείων, σε μία Ευρώπη που αναζητά πεδία πολιτιστικής συνεργασίας αλλά και επιδιώκει τη διατήρηση της πολιτιστικής της πολυμορφίας. Αλλά και σε μία Ελλάδα που οφείλει να προτάσσει την τοπική ευημερία, να φροντίζει για την κοινή διαχείριση της φυσικής και πολιτιστικής της κληρονομιάς, να συνδέει τον πολιτισμό με τον τουρισμό, αλλά και να προστατεύει την αυθεντικότητα των περιοχών της».
Η επόμενη Συνάντηση Δικτύου θα φιλοξενηθεί στον Δήμο Ιωαννιτών, έπειτα από πρόσκληση του Δημάρχου, κ. Θωμά Μπέγκα.
Η κοινωνικοοικονομική επίδραση των μουσείων ΠΙΟΠ σε τοπικό επίπεδο
Συνοπτική παρουσίαση μελέτης ΙΟΒΕ
Ο κοινωνικός ρόλος των μουσείων είναι πολύπλευρος. Εκτός από βασικοί φορείς προβολής των πολιτιστικών αγαθών, τα μουσεία συνεισφέρουν στην οικονομία των περιοχών που τα φιλοξενούν. Η οικονομική επίδραση δεν περιορίζεται μόνο στη δραστηριότητα κατά την κατασκευή κτηριακών εγκαταστάσεων και στις θέσεις εργασίας που αφορούν στο προσωπικό ενός μουσείου (άμεση επίδραση). Δημιουργούνται εισοδήματα και απασχόληση στους κλάδους που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού του μουσείου με αγαθά και υπηρεσίες (έμμεση επίδραση).
Επιπλέον, τα εισοδήματα που δημιουργούνται άμεσα ή έμμεσα κατευθύνονται στην κατανάλωση, προκαλώντας επιπλέον δραστηριότητα στο σύνολο της οικονομίας (προκαλούμενη επίδραση). Τέλος, η λειτουργία χώρων πολιτισμού συμβάλλει στην αναβάθμιση της εικόνας της ευρύτερης περιοχής και προσελκύει επισκέπτες, οδηγώντας σε αύξηση του τουρισμού και της ζήτησης για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται στις συγκεκριμένες περιοχές (καταλυτική επίδραση).
Η μελέτη εξετάζει τις άμεσες, έμμεσες, προκαλούμενες και καταλυτικές επιδράσεις της λειτουργίας των Μουσείων του Δικτύου ΠΙΟΠ σε όρους οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης, σε τοπικό επίπεδο και στο σύνολο της χώρας, με τη χρήση κατάλληλα προσαρμοσμένου μοντέλου για την ελληνική οικονομία.
Το μέγεθος και η σημασία της συμβολής των Μουσείων για τις τοπικές κοινωνίες αναδεικνύονται ιδιαίτερα αν ληφθούν υπόψη και τα οικονομικά χαρακτηριστικά των περιοχών στις οποίες αυτά λειτουργούν. Ειδικότερα, με εξαίρεση τα Ιωάννινα και τον Βόλο, τα περισσότερα Μουσεία βρίσκονται εκτός των αστικών κέντρων της χώρας, σε Δήμους με πληθυσμό μικρότερο των 100 χιλ. κατοίκων. Επιπλέον, οι 8 από τους 9 δήμους με Μουσεία ΠΙΟΠ έχουν χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα και χαμηλότερο αριθμό απασχολουμένων ανά χίλιους κατοίκους σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο (Διάγραμμα 1).
Η συμβολή των Μουσείων στην οικονομία συνδέεται με τη δυνατότητά τους να προσελκύουν επισκέπτες. Το 2016 περίπου 220 χιλ. άτομα επισκέφτηκαν τα Μουσεία ΠΙΟΠ, σημειώνοντας αύξηση κατά 14,25% σε σχέση με το 2015. Αν υπολογιστούν και οι επισκέπτες των Μουσείων Μαστίχας Χίου και Αργυροτεχνίας στα Ιωάννινα που εγκαινιάστηκαν εντός του 2016, η αύξηση αυτή φτάνει στο 48,7%.
Διάγραμμα 1: Χαρακτηριστικά των οικονομιών των δήμων που φιλοξενούν μουσεία του ΠΙΟΠ
Με μια συντηρητική εκτίμηση των καταλυτικών επιδράσεων, εκτιμάται ότι η λειτουργία των Μουσείων ΠΙΟΠ οδήγησε σε αύξηση της τουριστικής δαπάνης στις αντίστοιχες περιοχές της χώρας κατά τουλάχιστον €5,5 εκατ.
Στη συντηρητική εκτίμηση των καταλυτικών επιδράσεων, η συνολική συμβολή των Μουσείων στο ΑΕΠ της Ελλάδας υπερβαίνει τα €13,4 εκατ.
Η συνολική συμβολή των Μουσείων ΠΙΟΠ στην απασχόληση με βάση τη συντηρητική εκτίμηση των καταλυτικών επιδράσεων ανέρχεται σε 345 εργαζομένους.
Τέλος, τα Μουσεία συνεισφέρουν στην οικονομία της χώρας και κατά τη διάρκεια της κατασκευής τους. Με πιο πρόσφατο παράδειγμα το νέο Μουσείο Αργυροτεχνίας, η συνολική επίδραση της κατασκευής του στην οικονομία του Δήμου Ιωαννιτών έφτασε τα €7,8 εκατ. σε όρους ΑΕΠ, ενώ στο σύνολο της χώρας ανήλθε σε €10,6 εκατ. Αντίστοιχα, σε όρους απασχόλησης η κατασκευή του Μουσείου οδήγησε στην δημιουργία συνολικά 236 θέσεων εργασίας στα Ιωάννινα. Αντίστοιχα, η συνολική επίδραση στην απασχόληση στο σύνολο της χώρας ανήλθε στις 284 θέσεις εργασίας.
