Στην υπογραφή της νέας πενταετούς διάρκειας αμυντικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ προχώρσαν ο Νίκος Δένδιας και ο Άντονι Μπλίνκεν στην Ουάσινγκτον.
Οι δύο υπουργοί, λίγο μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης τους στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι δύο υπουργοί προσήλθαν στην αίθουσα Benjamin Franklin όπου υπέγραψαν σε ειδική τελετή το Δεύτερο Τροποποιητικό Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας των δύο χωρών, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει την επέκταση ης παρουσίας των αμερικανικών δυνάμεων σε Αλεξανδρούπολη, Λιτόχωρο, Στεφανοβίκειο και Σούδα.
Τη συμφωνία συνοδεύει επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ, με την οποία οι ΗΠΑ δεσμεύονται για την προστασία της εδαφικής κυριαρχίας της Ελλάδας και την προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
Άντονι Μλίνκεν: «Οι αμερικανικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες τοποθεσίες
Στις κοινές δηλώσεις που προηγήθηκαν της υπογραφής, ο Άντονι Μπλίνκεν έκανε λόγο για «κοινές προκλήσεις», απέναντι στις οποίες Ελλάδα και ΗΠΑ μπορούν να γίνουν ακόμη πιο ισχυρές για την προάσπιση της ειρήνης και της δημοκρατίας.
«Αυτός ο διάλογος είναι ένα παράδειγμα του πόσο κοντά βρίσκονται οι χώρες μας» συνέχισε ο ίδιος, αλλά και της αμοιβαίας εκτίμησης, η οποία πηγάζει ήδη από την αρχαία Ελλάδα και την «μοναδική» γένεση της Δημοκρατίας εκεί, η οποία, όπως ανέφερε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, αποτελεί και διακηρυγμένο στόχο της διοίκησης Μπάιντεν, ώστε «αποτελεσματικά να φτάνει στους πολίτες της», πρόσθεσε.
Ο κ. Μπλίνκεν αναφέρθηκε στην χρονική εγγύτητα της Αμερικανικής και της Ελληνικής Επανάστασης (με 45 απόσταση μεταξύ τους), με αφορμή τη φετινή επέτειο του αγώνα του 1821, επισημαίνοντας το πόσο κοντά βρίσκονται και σήμερα, στον 21ο αιώνα οι δύο χώρες.
Παράλληλα, ανέφερε πως ο στρατηγικός διάλογος σχεδιάστηκε, για να καλύψει ένα ευρύ πεδίο δυνητικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών υποστήριξε ο κ. Μπλίνκεν, προαναγγέλλοντας ότι αυτή η συνεργασία θα διευρυνθεί, εκτεινόμενη από την ασφάλεια, το κλίμα, τις επενδύσεις, την περιφερειακή συνεργασία, μέχρι τις σύγχρονες, ανθρωπιστικές προκλήσεις.
Ο κ. Μπλίνκεν έκανε μάλιστα ειδική αναφορά στην αμερικανική συνδρομή στις φετινές καταστροφικές πυρκαγιές στην Ελλάδα, ενώ για τη σημερινή συμφωνία εκτίμησε ως «ιδιαίτερα ευτυχής» πως αυτή θα «οδηγήσει σε μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ δύο υπερήφανων συμμάχων στο ΝΑΤΟ».
«Οι αμερικανικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε περισσότερες τοποθεσίες» τόνισε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ και απευθυνόμενος σε πρώτο ενικό πρόσωπο στον Έλληνα ομόλογό του, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς την Ελλάδα γιατί «είστε ένας τόσο αξιόπιστος σύμμαχος προς εμάς», φέρνοντας ως παράδειγμα και την περίπτωση του Αφγανιστάν. «Πρέπει να πω ότι η Ελλάδα ήταν ένας πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή» ανέφερε ο κ. Μπλίνκεν, αλλά και «πυλώνας των βορειοατλαντικών σχέσεων».
Επιπλέον, «αυτός ο διάλογος είναι μεταξύ κυβερνήσεων αλλά η φιλιά μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ είναι πολύ πιο ευρεία κα βρίσκεται στην καρδιά των λαών μας» περιέγραψε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, αναφερόμενος στην ελληνοαμερικανική κοινότητα, αφού «εκατομμύρια Αμερικάνων είναι ευλογημένοι με ελληνική κληρονομιά», σημείωσε. Ο ίδιος υπενθύμισε την ελληνική φιλοξενία και γαστρονομία ως σημεία της ελληνοαμερικανικής ταυτότητας και έκανε ειδική αναφορά στον «Γιάννη» (Γιάννη Αντετοκούνμπο) λέγοντας πως «τώρα ίσως είναι από τους πολυαγαπημένους αθλητές σε όλο τον κόσμο, όπου όλοι το ξέρουμε ως Γιάννη», προσθέτοντας πως «μας υπενθυμίζει ότι ακολούθησε το λαμπρό παράδειγμα» των Ελλήνων που ήρθαν στις ΗΠΑ ως μετανάστες.
Μεταφέροντας μάλιστα τις ευχαριστίες του ίδιου του Προέδρου Μπάιντεν, τον οποίο ο κ. Μπλίνκεν χαρακτήρισε «επίτιμο μέλος της ελληνικής κοινότητας», «είμαστε ακόμη πιο ισχυροί σήμερα», κατέληξε.
Νίκος Δένδιας: Είμασε πολύ κοντά σε συμφωνία με την Αλβανία για την ΑΟΖ
Από την πλευρά του ο Νίκος Δένδιας τόνισε την στρατηγική σχέση Ελλάδας και ΗΠΑ η οποία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Παράλληλα αναφέρθηκ στο casus belli με το οποίο απειλεί την Ελλάδα η Τουρκία αλλά και την επιδίωξή της Ελλάδας να επιλύει τις διαφορές της μέσω του διαλόγου.
«Η στρατηγική μας εταιρική σχέση έχει φτάσει σε απρόσμενα επίπεδα» τόνισε ο Νίκος Δένδιας, χαρακτηρίζοντας τη σημερινή Συμφωνία «τον θεμέλιο λίθο της μακρόχρονης συνεργασίας μας». «Η αφοσίωσή σας στην Ελλάδα είναι κάτι που εκτιμούμε πολύ» πρόσθεσε ο κ. Δένδιας, σημειώνοντας πως ΗΠΑ και Ελλάδα είναι «αποφασισμένα κράτη», για να προστατεύσουν και να διαφυλάξουν την κυριαρχία τους, αλλά και την εδαφική τους ακεραιότητα».
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ υπενθύμισε προς τον Αμερικανό ομόλογό του ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην Μεσόγειο και ως εκ τούτου αντιμετωπίζει ένα casus belli αν ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, επικαλούμενος τη διαχρονική αμερικανική επιταγή στην τήρηση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Μάλιστα, ο κ. Δένδιας μετέφερε στον ομόλογό του όλη την δραστηριότητα της Ελλάδας την τελευταία διετία στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλαδή τις ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, προαναγγέλλοντας πως «είμαστε πολύ κοντά με την Αλβανία».
Επιπλέον, ο Έλληνας ΥΠΕΞ υπενθύμισε πως η Ελλάδα είναι η πρώτη νοτιοανατολική ώρα που έχει ενταχθεί στην ΕΕ και έχει μια «ειδική ευθύνη» για την ενσωμάτωση των δυτικών Βαλκανίων σε ΕΕ, ενώ για την πρόσφατη ελληνογαλλική συμφωνία σημείωσε πως «αυτή η συνεργασία θα μας βοηθήσει στην ενδυνάμωση του ευρωπαϊκού βραχίονα του ΝΑΤΟ». «Η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει μια χώρα βαθιά ριζωμένη στο ΝΑΤΟ» παρατήρησε ο κ. Δένδιας και κατέληξε λέγοντας πως στο μέτρο των δυνατοτήτων μας «θέλουμε να καταπολεμήσουμε τις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η πανδημία και η κλιματική αλλαγή».
Τι προβλέπει η Συμφωνία
Η Συμφωνία μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει την αμοιβαία προστασία εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας, ενώ θα προβλέπει μεγάλα αμερικανικά κονδύλια που θα εκσυγχρονίσουν τις υφιστάμενες βάσεις προς όφελος και των δύο πλευρών. Παράλληλα επιβεβαιώνει τον στρατηγικού και σταθεροποιητικού ρόλου που διαδραματίζει η Ελλάδα από την περιοχή των Βαλκανίων μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο.
Στον απόηχο της υπογραφής, διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η MDCA αποτελεί μια ψήφο εμπιστοσύνης που αναγνωρίζει έμπρακτα τον διευρυμένο γεωπολιτικό ρόλο που καλείται να παίξει η Ελλάδα. Όπως μάλιστα επισημαίνουν, οι ΗΠΑ επιλέγουν να ενισχύσουν το γεωπολιτικό και στρατηγικό τους αποτύπωμα στη χώρα μας, την ίδια ώρα που απομακρύνονται από την Ευρώπη και στρέφουν το στρατηγικό τους ενδιαφέρον στον Ειρηνικό. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στο γκρουπ των ελάχιστων ευρωπαϊκών χωρών στις οποίες οι ΗΠΑ επενδύουν για το μέλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για συμβατική δέσμευση που θα συνεχίσει να ακολουθείται ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο ένοικος στον Λευκό Οίκο.
Υπό αυτό το πρίσμα, ένα άλλο στοιχείο που αποτιμάται θετικά είναι η πενταετής χρονική παράταση, με δεδομένο ότι προσδίδει μακροπρόθεσμο χαρακτήρα στην αμυντική σχέση και επιτρέπει στην Ουάσινγκτον να επενδύσει γεωπολιτικά και στρατηγικά στην Ελλάδα. Οι διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η μεγαλύτερη χρονική διάρκεια θα επιτρέψει στη συμφωνία να απαλλαγεί από τη συγκυρία της στιγμής, η οποία διαμορφώνεται από τις σχέσεις που έχουν οι ΗΠΑ με άλλα κράτη της περιοχής.
Ένα άλλο θετικό γεγονός που καταδεικνύει την αυτοτελή στρατηγική αξία της Ελλάδας είναι ότι σε αντιδιαστολή με το παρελθόν οι ΗΠΑ δεν επιχείρησαν να κάνουν ένα αντίστοιχο άνοιγμα προς την Τουρκία. Διπλωματικές πηγές παρατήρησαν ότι είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν βάζουν την Ελλάδα και την Τουρκία στο ίδιο καλάθι. Αντιθέτως, η Ουάσιγκτον φαίνεται ότι δεν πτοείται από την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και δεν διστάζει να αναπτύξει τις δυνάμεις της στην Ελλάδα. Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης θεωρείται ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που υποδηλώνει την αμερικανική βούληση για την ενίσχυση της ασφάλειας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το γεγονός ότι αυτή η επιλογή γίνεται με παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου, εκτιμάται ότι θα προσκομίσει οφέλη για την ευρύτερη περιοχή του Έβρου και της Θράκης. Κάνοντας μια συνολική αποτίμηση της δυναμικής που εμφανίζουν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις, διπλωματικές πηγές υπογράμμισαν ότι «η διμερής σχέση έχει περάσει σε επίπεδο χωρίς σύγκριση στην διακοσαετή ιστορία των δύο κρατών».
Προστασία της Ελληνικής Εδαφικής Ακεραιότητας
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας θωρακίζεται περαιτέρω, τόσο μέσω της ρητής αναφοράς που υπάρχει στο κείμενο της συμφωνίας, όσο και μέσω της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές κλειδιά, όπως ο Έβρος και η Κρήτη. Τρεις δεκαετίες μετά την αρχική συμφωνία και μέσα σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας.
Αμερικανική Καταδίκη του Casus Belli
Για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο που αφορά τη χώρα μας, οι ΗΠΑ ξεκαθαρίζουν ότι η απειλή χρήσης βίας είναι μη αποδεκτή πρακτική. Η συγκεκριμένη αναφορά ερμηνεύεται από την ελληνική πλευρά ως μια έμμεση καταδίκη του τουρκικού casus belli. Η συγκεκριμένη διατύπωση θεωρείται, λοιπόν, ότι φωτογραφίζει εμμέσως πλην σαφώς το casus belli, κάτι που κρινόταν απαραίτητο, καθώς όταν είχε υπογραφεί η συμφωνία η Τουρκία δεν είχε βάλει ακόμα την απειλή χρήσης βίας στο τραπέζι.
Σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνεται η απόφαση για αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας απέναντι σε ενέργειες που απειλούν την ειρήνη και στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ένοπλες επιθέσεις. Μάλιστα οι δύο πλευρές δεσμεύονται να αποτρέψουν τέτοιες ενέργειες αλλά και να αντιταχθούν σε αυτές.
Ενίσχυση της Αμερικανικής Στρατιωτικής Παρουσίας σε Περιοχές Καίριας Στρατηγικής Σημασίας
Η νέα συμφωνία ενισχύει το αμερικανικό αποτύπωμα σε περιοχές καίριας στρατηγικής σημασίας για την χώρα μας. Η επιλογή στρατοπέδου πλησίον της Αλεξανδρούπολης και του Ναύσταθμου της Σούδας αποτελούν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα, καθώς πρόκειται για περιοχές όπου εμφανίζεται έντονη τουρκική παραβατικότητα. Όσον αφορά την Αλεξανδρούπολη, οι μνήμες από τα γεγονότα του Έβρου παραμένουν νωπές, ενώ η Κρήτη συνδέεται με το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, το οποίο εντάσσεται στο ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Επιπλέον, η χρονική παράταση της συμφωνίας ανοίγει πλέον τον δρόμο για την εκταμίευση κονδυλίων από το αμερικανικό Κογκρέσο, τα οποία θα επιτρέψουν τη πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε έργα στρατιωτικών υποδομών. Η συμφωνία επιτρέπει στη χώρα μας τη χρήση αυτών των εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων και συνεπώς θα λειτουργήσει και προς όφελος των Ελληνικών Ένοπλων Δυνάμεων.
Με τα νέα δεδομένα, η συμφωνία είναι πενταετής και προβλέπει μια περίοδο χάριτος δύο ετών στην περίπτωση που μια από τις δύο πλευρές αποφασίσει να την καταγγείλει.
Ανοιχτό Παράθυρο για την Μελλοντική Επέκταση του Αμερικανικού Στρατιωτικού Αποτυπώματος σε Ελληνικά Νησιά
Η νέα συμφωνία όχι μόνο δεν αποκλείει την μελλοντική αμερικανική παρουσία στα Ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης, αλλά περιλαμβάνει και ρητή πρόβλεψη για την επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις. Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η αμερικανική πλευρά δεν επιθυμούσε στην παρούσα τουλάχιστον συγκυρία να δεσμευτεί άμεσα για άλλες περιοχές. Ερμηνεύοντας, λοιπόν, τη συγκεκριμένη απόφαση, εκτίμησαν ότι έχει να κάνει με γεωγραφικές επιλογές αλλά και οικονομικούς λόγους. Ωστόσο, η συμφωνία βάζει τα θεμέλια για τη μελλοντική αύξηση των τοποθεσιών εφόσον το επιβάλουν οι συνθήκες.
Οι Διμερείς Συμφωνίες Δημιουργούν μια Ασπίδα Προστασίας που Υπερβαίνει Δεσμεύσεις σε Πολυμερή Σχήματα
Υπό το φως των νέων συμφωνιών με τις ΗΠΑ και την Γαλλία, διπλωματικές πηγές υπογράμμισαν το γεγονός ότι στρατηγικοί σύμμαχοι της Ελλάδας αποφασίζουν να επενδύουν διμερώς στην χώρα μας και συνεπώς να ενισχύσουν περαιτέρω τις υπάρχουσες δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Όπως σημείωσαν το συγκεκριμένο γεγονός υποδηλώνει την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδουν στην προστασία και την ευημερία της χώρας μας. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι στρατηγικοί εταίροι όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίοι βρίσκονται εκτός των πολυμερών σχημάτων, επενδύουν στην ελληνική άμυνα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη εκτιμάται ότι ανοίγει τον δρόμο για την ενίσχυση των δεσμών και με άλλους εταίρους.
Διπλωματικές πηγές επισήμαναν ότι η νέα συμφωνία αποτελεί απόδειξη ότι η στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ παραμένει ακέραια και δυναμική. Για την ελληνική πλευρά, οι συμφωνίες με την Ουάσιγκτον και με το Παρίσι αλληλοσυμπληρώνονται και δεν είναι ανταγωνιστικές, καθώς αποτελούν σημεία ορόσημο στις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για την Ευρωπαϊκή και την ευρωατλαντική ασφάλεια. Υπό αυτό το πρίσμα, σημειώνεται ότι η αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού προηγμένης τεχνολογίας συνεισφέρει στην ενίσχυση της άμυνας αλλά και της δίκαιης κατανομής των βαρών μεταξύ Ευρωπαίων συμμάχων και των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ.
Διαβάστε επίσης
Μητσοτάκης: Ηχηρή ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα η αμυντική συμφωνία με τις ΗΠΑ
Σκρέκας: Ορόσημο στη στρατηγική σχέση Ελλάδας-Αιγύπτου η ηλεκτρική διασύνδεση
