Eurogroup: Το Grexit του Σόιμπλε, το «ΟΧΙ» στον Ρέντσι και τα μέτρα που «στραγγαλίζουν» τον ελληνικό λαό

«Καυτή» αναμένεται να είναι η εβδομάδα που ξεκινά για την ελληνική οικονομία. Σόιμπλε και λοιποί ευρωπαίοι «ηγέτες» αποφασίζουν για το βάρος του φορτίου που θα φορτώσουν στον ελληνικό λαό. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών ήταν ξεκάθαρος για μία ακόμη φορά. «Εφαρμόστε τις μεταρρυθμίσεις αλλιώς πρέπει να αποχαιρετήσετε το ευρώ» επανέλαβε κουνώντας το δάχτυλό του στην ελληνική κυβέρνηση.

Σκληρή μάχη για να αποφύγει τα χειρότερα δίνει η κυβέρνηση, καθώς με τη συνεδρίαση του Εurogroup της Δευτέρας (5/12/2016), ξεκινά η προσπάθεια για μία οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα.

Στην κυβέρνηση αγωνιούν μήπως οι Ευρωπαίοι εταίροι και το ΔΝΤ φτάσουν μεταξύ τους σε ένα συμβιβασμό, που όμως θα είναι επώδυνος για την Ελλάδα και θα θέσει ενώπιον της Αθήνας ένα νέο πακέτο μέτρων, ακόμη και για την περίοδο 2019-2020, χωρίς καν μία ικανοποιητική ελάφρυνση του χρέους.

Από τις μέχρι τώρα διεργασίες στο παρασκήνιο, αλλά και από δηλώσεις, όπως αυτή του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε την Κυριακή ότι η Ελλάδα χρειάζεται μεταρρυθμίσεις και όχι ελάφρυνση του χρέους, δεν μένουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, παρά μόνον εάν προκύψει στροφή των Ευρωπαίων ηγετών, μετά την κρίση, που αναμένεται να προκύψει στην Ευρώπη εξαιτίας του ιταλικού δημοψηφίσματος.

Αντίβαρο των μέτρων η απειλή των εκλογών

Υπό αυτό το πρίσμα των εξελίξεων η κυβέρνηση εξακολουθεί να «έχει στο τραπέζι», έστω και με προσεκτικό τρόπο, την απειλή για πρόωρες εκλογές, εάν οι δανειστές επιμείνουν σε μία επώδυνη συμφωνία, που θα ανακυκλώνει το αδιέξοδο και θα επιτείνει την κοινωνική κρίση.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος επέλεξε την παραμονή της συνεδρίασης του Εurogroup, για να στείλει νέο μήνυμα για τη στάση της Αθήνας. Απέκλεισε και την παραμικρή πιθανότητα να δεχθεί η κυβέρνηση τα μέτρα του ΔΝΤ για τα δημοσιονομικά και τα εργασιακά, λέγοντας πως «εμείς έχουμε ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να δεχθούμε τα μέτρα που θα προτείνει το ΔΝΤ για τα δημοσιονομικά και τα εργασιακά. Εν αντιθέσει με τη ΝΔ που θέλει να εφαρμόσει μέτρα 4,2 δισεκατομμυρίων ευρώ». Η τελευταία αποστροφή μοιάζει και σαν δίλημμα σε προεκλογική σύγκρουση, εάν προκληθούν πολιτικές εξελίξεις.

Νέο Grexit από τον Σόιμπλε

Ωστόσο δεν περνά απαρατήρητο ότι ο κ. Σόιμπλε έδειξε χθες διάθεση να επαναφέρει την απειλή του Grexit, πιθανόν και ως απάντηση στους υπαινιγμούς της κυβέρνησης για εκλογές. «Η Αθήνα πρέπει σε τελευταία ανάλυση να εφαρμόσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Εάν η Ελλάδα θέλει να παραμείνει στο ευρώ, δεν υπάρχει τρόπος να παρακαμφθεί αυτό–ανεξαρτήτως του επιπέδου του χρέους», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών.

Ανοίγουν τα χαρτιά τους ΔΝΤ, Σόιμπλε

Η σημερινή συνεδρίαση του Εurogroup θα είναι ουσιαστικά η έναρξη του τελικού κύκλου των διαβουλεύσεων με τους δανειστές. Σχεδόν όλοι πλέον δεν αναμένουν θεαματικές εξελίξεις σήμερα στις Βρυξέλλες, αφού το Εurogroup δεν μπορεί να πάει παραπέρα από μία έκθεση παραδοχής προόδου και να ανοίξει το δρόμο σε νέες συζητήσεις, που υπολογίζεται ότι μπορούν να ολοκληρωθούν έως τέλος Δεκεμβρίου ή στα μέσα του Ιανουαρίου, με τη διαμόρφωση ενός τελικού πακέτου, για το χρέος και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα έως το 2020 για την ελληνική οικονομία. Στη σημερινή συνεδρίαση αναμένεται να ανοίξουν τα χαρτιά τους οι σκληροί παίκτες, όπως ο κ. Σόιμπλε και ίσως να αποσαφηνιστεί εάν το ΔΝΤ θα μπει κανονικά στο ελληνικό πρόγραμμα ή όχι, με πιθανότερο το πρώτο σενάριο.

Τα πράγματα σε όλη αυτή τη διαδικασία θα πάρουν δυσμενή τροπή, εάν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δείξει απροθυμία, όπως φαίνεται, να συμφωνήσει σε μία ουσιαστική μεσοπρόθεσμη λύση για το χρέος και ταυτόχρονα το ΔΝΤ επιμείνει στη λήψη συγκεκριμένων νέων μέτρων για το 2019-2020, εξαιτίας και της επιμονής των Ευρωπαίων να διατηρηθεί ο στόχος των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% για εκείνη τη διετία.

Μάχες θα γίνουν και για επιμέρους θέματα της πρώτης αξιολόγησης, όπως η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, για τις οποίες οι Ευρωπαίοι δεν διαφωνούν, αλλά αρνείται το ΔΝΤ, όμως τα σημαντικά κρίνονται στο συνολικό πακέτο.

Η κυβέρνηση αποδέχεται να μπει ένας γενικός κόφτης, αντί ονομαστικών μέτρων για τη διετία 2019-20, καθώς ελπίζει ότι θα ξαναγίνει συζήτηση για τα πρωτογενή πλεονάσματα και πιθανόν αυτά να μειωθούν, ενώ πιστεύει ότι ακόμη κι αν αυτά διατηρηθούν ίσως να καλυφθούν τελικά από την αναπτυξιακή πορεία που θα πετύχει στο μεταξύ η χώρα. Τυχόν επιμονή όμως του ΔΝΤ στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων είναι πιθανό να ανοίξει το δρόμο σε πολιτικές εξελίξεις, εξ ου και η έμμεση απειλή της κυβέρνησης για εκλογές.

Τι θα συζητήσουν Θεσμοί, ESM και ΔΝΤ

Τα στοιχεία πάνω στα οποία θα συζητήσουν οι υπουργοί Οικονομικών του Eurogroup αφού προηγηθούν οι συναντήσεις του Washington Group και των ΥΠΟΙΚ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος είναι τα ακόλουθα:

• Από την πλευρά των «Θεσμών» για τη β’ αξιολόγηση, θα κατατεθεί το προσωρινό κείμενο των μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεων, στο οποίο τα σε εκκρεμότητα «κόκκινα σημεία» αφορούν, στο δημοσιονομικό κενό για το 2018, στις διαφορές για το εργασιακό που συνοδεύονται με εναλλακτικές προτάσεις και στις επιφυλάξεις όσον αφορά την αντιμετώπιση των NPLs και των ιδιωτικοποιήσεων που συνοδεύονται με νέες απαιτήσεις. Σε όλα, όμως, τα σημεία αυτά η εκτίμηση της Κομισιόν είναι ότι η δυνατότητα σύγκλισης υφίσταται μέσα στο διάστημα του επόμενου δεκαημέρου.
• Από την πλευρά του ESM, θα κατατεθεί το σχέδιο για τα αποκαλούμενα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, για τα οποία υπάρχει συμφωνία όλων των πλευρών –και του ΔΝΤ– ότι υπό τις παρούσες συνθήκες μπορούν να αποδώσουν ένα αποτέλεσμα απομείωσης της παρούσης αξίας του χρέους έως και 21% του ΑΕΠ με την ολοκλήρωση της αποπληρωμής του. Επίσης, θα υπάρξει ενημέρωση για τις «ιδέες» που αφορούν τον σχεδιασμό των μεσοπρόθεσμης εφαρμογής μέτρων, ήτοι εκείνων που θα μπορούσαν να δρομολογηθούν, εφόσον χρειαστεί, μετά το 2018. Στα μεσοπρόθεσμα μέτρα, από την πλευρά του ESM, οι προτάσεις προς το παρόν περιορίζονται στην ενεργοποίηση προβλέψεων από τα προηγούμενα προγράμματα, δηλαδή προβλέψεων που αφορούν τη χρήση των κερδών από τα ομόλογα που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ.
• Από πλευράς του ΔΝΤ, το οποίο θα παρευρίσκεται στη συνάντηση της Δευτέρας με τον κ. Τόμσεν, επισήμως δεν έχει αλλάξει η θέση που λέει ότι η χρησιμότητα των βραχυπρόθεσμων μέτρων που καταλήγουν σε ελάφρυνση του χρέους κατά 21,8% του ΑΕΠ είναι αναγκαία. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα. Για τον λόγο αυτό, ζητά την παράλληλη και εξαρχής τοποθέτηση της Ευρωζώνης για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, αλλά αξιολογεί ως μη επαρκή αυτά που έχει αρχίσει να επεξεργάζεται ο ESM. Αντίθετα, συνιστά τη σημαντικά μεγαλύτερη επιμήκυνση της μέσης διάρκειας του χρέους και μια ανάλογης έκτασης επέκταση της περιόδου χάριτος για τις πληρωμές χρεολυσίων και τόκων.

Μοσκοβισί: «Να μπει στο τραπέζι η ανάπτυξη»

Παρέμβαση λίγες ώρες πριν το κρίσιμο Eurogroup για τους προϋπολογισμούς των μελών της ευρωζώνης αλλά και με το ζήτημα της Ελλάδας να κυριαρχεί, κάνει ο ευρωπαίος επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί.

Τονίζει ότι κορυφαία προτεραιότητα σε αυτή τη συγκυρία είναι η ανάπτυξη, ενώ σημειώνει ότι οι υπουργοί θα πρέπει να μάθουν να λειτουργούν συλλογικά, προς όφελος της Ένωσης.

Όπως αναφέρει ο ευρωπαίος επίτροπος, όταν συναντηθούν οι ευρωπαίοι υπουργοί οικονομικών στο Eurogroup για να συζητήσουν τα δημοσιονομικά τους πλάνα για το επόμενο έτος, θα υπάρχει ένα νέο στοιχείο στο τραπέζι σε σχέση με την τελευταία τους συνάντηση για το θέμα αυτό πριν από έναν χρόνο: το κάλεσμα της Κομισιόν για πιο θετική δημοσιονομική στάση στην ευρωζώνη.

Ο επίτροπος σημειώνει ότι η δημοσιονομική στάση της ευρωζώνης στα πρώτα χρόνια της κρίσης χρέους, ως το 2013 ήταν αρνητική, καθώς οι κυβερνήσεις αύξησαν τους φόρους και μείωσαν τις δαπάνες για να περιορίσουν τα ελλείμματά τους και να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών. Μετά το 2014, η στάση αυτή έχει γίνει ουδέτερη ή οριακά επεκτατική.

Τώρα η Κομισιόν ενεργεί σαν υπουργός οικονομικών της ευρωζώνης, ζητώντας θετική δημοσιονομική στάση, σημειώνει ο επίτροπος, προσθέτοντας ότι αυτή αποτελείται από δυο συστατικά: Πρώτον, δημοσιονομική επέκταση ως 0,5% του ΑΕΠ για να στηριχθεί η εύθραυστη ανάπτυξη εν μέσω αυξημένης παγκόσμιας αβεβαιότητας. Δεύτερον, μια καλύτερη μοιρασιά της δημοσιονομικής προσπάθειας μεταξύ των μελών της ευρωζώνης. Θα πρέπει να ξεπεράσουμε το παράδοξο όπου οι χώρες που δεν έχουν δημοσιονομικό περιθώριο θέλουν να το χρησιμοποιήσουν ενώ αυτές που έχουν το περιθώριο δεν το θέλουν.

Εάν σοβαρολογούμε όταν μιλάμε για εμβάθυνση της ευρωζώνης για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητά της, το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να αρχίσουμε να λειτουργούμε συλλογικά, τονίζει ο κ. Μοσκοβισί.

Η κορυφαία προτεραιότητα πολιτικής σε αυτή τη συγκυρία είναι η στήριξη της ανάπτυξης. Αυτό απαιτεί τη χρήση όλων των εργαλείων – νομισματικών, δημοσιονομικών και δομικών- τόσο ο καθένας ξεχωριστά όσο και συλλογικά. Η ευρωζώνη πρέπει να παίξει το ρόλο της στην παγκόσμια προσπάθεια και πρέπει να το κάνει με έναν τρόπο που είναι εσωτερικά ισορροπημένος και δίκαιος. Αυτή είναι η θέση που θα υπερασπιστώ στο Eurogroup, καταλήγει ο κ. Μοσκοβισί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ευρώ και μετοχές: Έτοιμοι για σεισμό όλοι στην Ευρωζώνη μετά το δημοψήφισμα στην Ιταλία

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Ξεκινά η εθελούσια (sabbatical) της Εθνικής. Όλες οι λεπτομέρειες