Την έγκρισή τους έδωσαν οι Επιτροπές Ασφάλειας και Άμυνας, καθώς και Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συμφωνία για τη δημιουργία του πρώτου οργανωμένου προγράμματος ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας (EDIP). Το σχέδιο εγκρίθηκε από κοινού με 94 ψήφους υπέρ, 11 κατά και 10 αποχές, και αναμένεται πλέον να τεθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου κατά την προσεχή σύνοδο του Δεκεμβρίου στο Στρασβούργο.

Το EDIP, το οποίο προέκυψε από διαπραγματεύσεις μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, έχει ως βασικό στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης, την προώθηση κοινών προμηθειών αμυντικού εξοπλισμού, την αύξηση της παραγωγής και τη στήριξη της Ουκρανίας, μέσω νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και συνεργειών.

1

Ενισχυμένος προϋπολογισμός και ευελιξία χρηματοδότησης

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξασφάλισε αύξηση στον αρχικό προϋπολογισμό του προγράμματος. Το συνολικό ύψος της χρηματοδότησης φτάνει το 1,5 δισ. ευρώ, με 300 εκατ. ευρώ να κατευθύνονται ειδικά προς την Ουκρανία μέσω του Μέσου Διευκόλυνσης.

Πρόσθετη χρηματοδότηση μπορεί να αντληθεί μέσω πόρων που προέρχονται από τον μηχανισμό SAFE, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα ανακατεύθυνσης αχρησιμοποίητων κονδυλίων από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), προσφέροντας έτσι στα κράτη μέλη περισσότερη ευελιξία στη στήριξη αμυντικών έργων.

Στήριξη στην ευρωπαϊκή παραγωγή – Όριο 35% για τρίτες χώρες

Η συμφωνία ενισχύει τις ευρωπαϊκές αμυντικές επιχειρήσεις, δίνοντάς τους προτεραιότητα στον σχεδιασμό και την παραγωγή. Παράλληλα, το πρόγραμμα επιτρέπει τη χρηματοδότηση προϊόντων που περιλαμβάνουν εξαρτήματα από τρίτες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά δεν υπερβαίνουν το 35% του συνολικού κόστους.

Προϋποθέσεις

Για να χαρακτηριστούν επιλέξιμα τα αμυντικά έργα, απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον τεσσάρων κρατών-μελών. Εντός αυτών των έργων θα μπορεί να συμμετάσχει και η Ουκρανία, ενισχύοντας περαιτέρω τη σύνδεσή της με την ευρωπαϊκή αμυντική αγορά.

Παράλληλα, δημιουργείται ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός στρατιωτικών πωλήσεων, που θα λειτουργεί ως κεντρικός κατάλογος αμυντικών προϊόντων και υπηρεσιών, ενισχύοντας τη ζήτηση σε επίπεδο ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο προβλέπεται και η εθελοντική συμμετοχή σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα εξοπλισμών, το οποίο καλύπτει όλο τον κύκλο ζωής του αμυντικού εξοπλισμού.

Καθεστώς ασφάλειας εφοδιασμού

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης τη θέσπιση μηχανισμού ασφάλειας εφοδιασμού, με στόχο τη διασφάλιση διαρκούς πρόσβασης σε βασικά αμυντικά αγαθά και τη μείωση της εξάρτησης από εξωτερικούς προμηθευτές, ιδίως σε περιόδους κρίσεων ή αυξημένων αναγκών.

Στρατηγική ενσωμάτωσης της Ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη στήριξη της Ουκρανίας, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της αμυντικής της βιομηχανίας και την ενσωμάτωσή της στο ευρωπαϊκό αμυντικό οικοσύστημα. Οι 300 εκατ. ευρώ από την ΕΕ θα αξιοποιηθούν για την ενίσχυση των επενδύσεων, τη δημιουργία εταιρικών συνεργασιών μεταξύ ουκρανικών και ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, αλλά και για την παραγωγή αμυντικών προϊόντων στην Ουκρανία.

Από το βραχυπρόθεσμο στο μακροπρόθεσμο

Η πρόταση για το EDIP κατατέθηκε από την Κομισιόν στις 5 Μαρτίου 2024, με σκοπό να γεφυρώσει το κενό μεταξύ των έκτακτων παρεμβάσεων των τελευταίων ετών – όπως η Πράξη για την Υποστήριξη της Παραγωγής Πυρομαχικών (ASAP) και η Πράξη για την Κοινή Προμήθεια Αμυντικού Υλικού (EDIRPA) – και μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής ετοιμότητας.

Σήμερα, η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία συγκεντρώνει περισσότερες από 2.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αρκετές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης και μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους, με συνολικό ετήσιο κύκλο εργασιών που εκτιμάται στα 70 δισ. ευρώ. Η εφαρμογή του EDIP αναμένεται να αποτελέσει καταλύτη για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας στον τομέα της άμυνας.

 

Διαβάστε επίσης 

Χατζηδάκης: Πολιτική υποκρισία για τα Τέμπη και έλλειψη σεβασμού στον Άγνωστο Στρατιώτη από την αντιπολίτευση

Στην φυλακή ο Σαρκοζί: Θερμή υποδοχή από πλήθος και κρατούμενους – «Καλώς ήρθες» φωνάζανε από τα κάγκελα

Ευγενία Νιάρχου και Νίνα Φλορ στο γκαλά του Βρετανικού Μουσείου μπροστά στα Γλυπτά του Παρθενώνα