“Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια μάχη. Μια μάχη για μια ήπειρο ενιαία και ειρηνική”, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια της ετήσιας ομιλίας της για την κατάσταση της Ένωσης (State of the Union) που εκφωνεί σήμερα ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάλεσε την Ευρώπη να «διεκδικήσει την ανεξαρτησία της» απέναντι σε μια «νέα παγκόσμια τάξη που θα βασίζεται στην ισχύ». «Η νοσταλγία δεν αποτελεί πλέον επιλογή», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν ενώπιον των ευρωβουλευτών. «Είναι απλώς αδύνατο να περιμένουμε ήσυχα να περάσει η καταιγίδα», πρόσθεσε. Τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να αγωνιστεί για τη θέση της σε έναν κόσμο στον οποίο πολλές μεγάλες δυνάμεις είναι είτε αμφίσημες είτε ανοιχτά εχθρικές προς αυτήν. Γι’ αυτό είπε ότι «θα πρέπει να αναδυθεί μια νέα Ευρώπη», που θα είναι σε θέση να αναλάβει την άμυνα και την ασφάλειά της, τον έλεγχο των τεχνολογιών και των ενεργειών που θα τροφοδοτήσουν τις οικονομίες της και να επιλέγει συνεργασίες με συμμάχους παλιούς και νέους.

1

Στην ομιλία της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν καθόρισε τις προτεραιότητες της Επιτροπής για τους μήνες που έρχονται, καθώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τεράστιες γεωπολιτικές και στρατηγικές προκλήσεις.

Ξεκινώντας από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και συγκεκριμένα από τα απαχθέντα παιδιά της Ουκρανίας, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε ότι, μαζί με την Ουκρανία και εταίρους της, θα φιλοξενήσει μια Σύνοδο Κορυφής του Διεθνούς Συνασπισμού για την Επιστροφή των Παιδιών της Ουκρανίας. «Κάθε παιδί που απήχθη, πρέπει να επιστραφεί», δήλωσε.

«Αυτός ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει με μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία. Η ελευθερία της Ουκρανίας είναι η ελευθερία της Ευρώπης», συνέχισε η Φον. Ντερ Λάιεν, τονίζοντας ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει όλες τις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό αυτού του πολέμου. Ωστόσο, πρόσθεσε πως «όλοι έχουμε δει τι εννοεί η Ρωσία με τον όρο «διπλωματία». Ο Πούτιν αρνείται να συναντήσει τον Πρόεδρο Ζελένσκι» και «την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία εκτόξευσε τον μεγαλύτερο αριθμό drones και βαλλιστικών πυραύλων σε μία μόνο επίθεση».

Σύμφωνα με τη Πρόεδρο της Επιτροπής, η ΕΕ πρέπει να πιέσει περισσότερο τη Ρωσία για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Χρειαζόμαστε περισσότερες κυρώσεις», είπε, προαναγγέλλοντας ένα 19ο πακέτο κυρώσεων που θα στοχεύει στα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, στο ρωσικό «σκιώδη στόλο» και σε τρίτες χώρες.

«Χρειαζόμαστε περισσότερη υποστήριξη για την Ουκρανία», είπε η Φον ντερ Λάιεν, λέγοντας ότι “κανείς δεν την έχει βοηθήσει όσο η Ευρώπη”, με σχεδόν 170 δισεκατομμύρια ευρώ στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας μέχρι στιγμής, αλλά «θα χρειαστούν περισσότερα». Είπε ότι πρέπει να βρεθεί μια «νέα λύση» για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας και αυτή η λύση είναι μέσω των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.

«Η πολεμική οικονομία του Πούτιν δεν θα σταματήσει – ακόμα κι αν ο πόλεμος σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για την ασφάλειά της», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν. Αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Ετοιμότητα 2030», το οποίο θα μπορούσε να αποδεσμεύσει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις στον τομέα της άμυνας, και στο πρόγραμμα SAFE, το οποίο είναι πλέον έτοιμο να παράσχει 150 δισεκατομμύρια ευρώ για κοινές προμήθειες. «Δεκαεννέα κράτη μέλη έχουν ήδη υποβάλει αίτηση. Το πρόγραμμα βρίσκεται ήδη σε πλήρη ισχύ. Αυτά είναι καλά νέα», τόνισε.

Ο «ζυγός της ομοφωνίας»

Η πρόεδρος της Επιτροπής κάλεσε επίσης στη σημερινή ομιλία της την ΕΕ να εγκαταλείψει τον κανόνα της ομοφωνίας μεταξύ των 27 κρατών μελών σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, ώστε να επιταχυνθεί η λήψη αποφάσεων.

«Πιστεύω πως οφείλουμε να περάσουμε στην αυξημένη πλειοψηφία σε ορισμένους τομείς, για παράδειγμα στην εξωτερική πολιτική. Έχει έρθει η στιγμή για να απαλλαγούμε από το ζυγό της ομοφωνίας!», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν ενώπιον των ευρωβουλευτών στο Στρασβούργο.

Εξαιτίας αυτού του κανόνα, η Ευρώπη δυσκολεύεται να προχωρήσει σε πολλά θέματα που εντούτοις υποστηρίζονται από τη συντριπτική πλειονότητα των κρατών μελών. Αυτό συμβαίνει κυρίως με την περίπτωση της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, την οποία έχει παγώσει η Ουγγαρία. Χωρίς το πράσινο φως από τον πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν, καμιά πρόοδος δεν είναι δυνατή.

Οι ευρωπαϊκές συνθήκες ορίζουν τους τομείς, στους οποίους οι αποφάσεις απαιτούν συμφωνία με ομοφωνία των κρατών μελών, και αυτούς στους οποίους λαμβάνονται με ενισχυμένη πελιοψηφία (εν γένει τουλάχιστον 15 από τα 27 κράτη που να αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ).

Μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η ενισχυμένη πλειοψηφία έχει γίνει ο κανόνας, εκτός από μερικούς τομείς κλειδιά όπως η εξωτερική πολιτική, η φορολογία και η ασφάλεια.

Κυρώσεις στο Ισραήλ για την Γάζα

«Ο ανθρωπογενής λιμός δεν μπορεί ποτέ να είναι όπλο πολέμου», τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στην τραγική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας.

Η ίδια τόνισε ότι «αυτό που συμβαίνει στη Γάζα έχει συγκλονίσει τη συνείδηση του κόσμου» και πως «για χάρη της ανθρωπότητας – αυτό πρέπει να σταματήσει».

Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι η Επιτροπή θα προτείνει κυρώσεις κατά «εξτρεμιστών» υπουργών στο Ισραήλ και μερική αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ. «Θα προτείνουμε κυρώσεις κατά εξτρεμιστών υπουργών και βίαιων εποίκων. Και θα προτείνουμε επίσης μερική αναστολή της Συμφωνίας Σύνδεσης για θέματα που σχετίζονται με το εμπόριο», δήλωσε στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο, αναγνωρίζοντας ότι θα είναι «δύσκολο» να βρεθεί πλειοψηφία κρατών μελών που θα υιοθετήσει αυτά τα μέτρα. «Γνωρίζω ότι οποιαδήποτε ενέργεια θα είναι υπερβολική για ορισμένους. Πολύ μικρή για άλλους», πρόσθεσε, αλλά «πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας – το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή».

Να τριπλασιαστεί η χρηματοδότηση για τη μετανάστευση

Την ανάγκη να τριπλασιαστεί η χρηματοδότηση για τη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων στον επόμενο προϋπολογισμό, υπογράμμισε η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την ομιλία της.

Η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι οι λαοί της Ευρώπης έχουν δείξει ότι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν όσους φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις, όμως πρόσθεσε ότι «χρειαζόμαστε ένα σύστημα που να είναι ανθρώπινο, αλλά δεν πρέπει να είμαστε αφελείς».

Σχετικά με την επιστροφή στις χώρες καταγωγής τους των αιτούντων άσυλο που έχουν απορριφθεί οι αιτήσεις τους, η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι μόνο το 20% όσων δεν τους επιτρέπεται να παραμείνουν εγκαταλείπουν στην πραγματικότητα την Ευρώπη. «Πρέπει να συμφωνήσουμε γρήγορα για το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιστροφών», ανέφερε και «δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο». Πρόσθεσε, ότι θα πρέπει επίσης ναν διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και Ασύλου. «Εμείς στην Ευρώπη πρέπει να είμαστε αυτοί που θα αποφασίζουμε ποιος έρχεται σε εμάς και υπό ποιες συνθήκες, όχι οι λαθρέμποροι και οι διακινητές ανθρώπων», συνέχισε η Φον ντερ Λάιεν.

Η ίδια τόνισε ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα νέο σύστημα κυρώσεων που θα στοχεύει ειδικά στους λαθρέμπορους και τους διακινητές ανθρώπων. «Να παγώσουμε τα περιουσιακά τους στοιχεία, να περιορίσουμε την ικανότητά τους να μετακινούνται, να διακόψουμε τα κέρδη τους», είπε και πρόσθεσε: «Η λαθρεμπορία ανθρώπων είναι μια φρικτή, εγκληματική επιχείρηση και κανένας λαθρέμπορος δεν πρέπει να επιτρέπεται να τη γλιτώνει ατιμωρητί στην Ευρώπη».

Ευγνωμοσύνη σε Έλληνες πυροσβέστες

Την ευγνωμοσύνη της στους πυροσβέστες της Ευρώπης που δίνουν μάχη για την κατάσβεση δασικών πυρκαγιών, εξέφρασε η Πρόεδρος της Επιτροπής, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην ομάδα 20 Ελλήνων δασοφυλάκων.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στην ιστορία 20 Ελλήνων δασοφυλάκων – ειδικών στην καταστολή των πιο σφοδρών δασικών πυρκαγιών. Όταν ξέσπασαν οι πυρκαγιές στην περιοχή της Αστούριας, η Ισπανία ζήτησε την υποστήριξη της Ευρώπης και η Ελλάδα ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα. «Οι φλόγες ήταν τόσο τεράστιες που ο καπνός ήταν ορατός από το διάστημα», είπε η Φον ντερ Λάιεν, «αλλά για πέντε ημέρες οι 20 Έλληνες δασοφύλακες στάθηκαν δίπλα στους Ισπανούς συναδέλφους τους». Καθώς οι φλόγες πλησίαζαν το χωριό Genestoso, πάλευαν μέρα νύχτα για να περιορίσουν την πυρκαγιά και στο τέλος – μαζί – έσβησαν τη φωτιά και το χωριό σώθηκε.

Ένας από αυτούς τους 20 Έλληνες δασοφύλακες, ο Υπολοχαγός Νικόλαος Παϊσιος, ήταν παρών σήμερα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο οποίος καταχειροκροτήθηκε από τους ευρωβουλευτές. «Είναι μεγάλη τιμή να καλωσορίζουμε σήμερα έναν από αυτούς τους ήρωες», είπε η Φον ντερ Λάιεν. «Το θάρρος σας αποτελεί έμπνευση για όλους μας. Ευχαριστούμε εσάς και την ομάδα των Ευρωπαίων ηρώων για τη δύναμή σας, τη δέσμευσή σας και την εξαιρετική σας ηγεσία», πρόσθεσε.

Με πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια καμένης γης φέτος το καλοκαίρι στην Ευρώπη, η Πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε στην κλιματική αλλαγή, λέγοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να εντείνει ριζικά τις προσπάθειές της για να προσαρμοστεί και να γίνει πιο ανθεκτική. Μεταξύ άλλων, πρότεινε τη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού κέντρου πυρόσβεσης με έδρα την Κύπρο, το οποίο θα μπορούσε επίσης να υποστηρίξει τους περιφερειακούς γείτονες. Αναφέρθηκε και στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, σημειώνοντας ότι φέτος το καλοκαίρι, «760 γενναίοι Ευρωπαίοι στάλθηκαν σε όλες τις γωνιές της Ευρώπης».

Απειλές για την κυριαρχία της ΕΕ

Η φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, την αστική καταστροφή στη Γάζα και την τρέχουσα αμυντική κατάσταση του μπλοκ ως απειλές για την κυριαρχία της ΕΕ.

Μίλησε επίσης για τη μεταβαλλόμενη σχέση της Ευρώπης με τις παγκόσμιες δυνάμεις, αναφερόμενη σε «αυτοκρατορικές φιλοδοξίες» και «έναν κόσμο στον οποίο οι εξαρτήσεις μετατρέπονται ανελέητα σε όπλα».

Η φον ντερ Λάιεν ζήτησε από το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ να επιβλέπει την στρατιωτική ενίσχυση και να διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη, που είναι υπεύθυνα για θέματα άμυνας, τηρούν τις δεσμεύσεις τους.

Η πρόταση ήρθε να προστεθεί στο χρηματοδοτικό μέσο ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ (176 δισεκατομμύρια δολάρια) της ΕΕ για τη χρηματοδότηση αμυντικών έργων.

«Αυτή πρέπει να είναι η στιγμή της ανεξαρτησίας της Ευρώπης. Να είμαστε σε θέση να φροντίσουμε για την άμυνα και την ασφάλειά μας», ανέφερε η Φον ντερ Λαίεν.

Η τοποθέτησή της για την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Γερμανού Υπουργού Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, ο οποίος τόνισε ότι αυτά τα θέματα αφορούν τις εθνικές κυβερνήσεις και όχι την Κομισιόν.

Η πολιτική πίεση είναι πλέον ανησυχητική. Ακροδεξιές και ακροαριστερές δυνάμεις ζητούν εκ νέου πρόταση μομφής κατά της φον ντερ Λάιεν, ενώ η στήριξη από το κεντρώο μέτωπο φαίνεται να κλονίζεται.

Δημοσκόπηση σε πέντε κράτη-μέλη που καλύπτουν το 60% του πληθυσμού της ΕΕ έδειξε ότι το 75% των πολιτών πιστεύει ότι η πρόεδρος απέτυχε να προασπίσει τα συμφέροντα της Ένωσης, ενώ το 60% ζητά την παραίτησή της.

Μάλιστα, το 54% των Γερμανών πολιτών συμμερίζονται αυτή την άποψη.

Η φετινή ομιλία της φον ντερ Λάιεν, αντί να ενισχύσει την πολιτική της ατζέντα, φαίνεται να έχει περισσότερο αμυντικό χαρακτήρα. Αντί να προτείνει νέα νομοθετικά σχέδια ή μεταρρυθμίσεις, η πρόεδρος καλείται να αντιμετωπίσει τη δική της πολιτική κρίση αξιοπιστίας.

Η ομιλία της επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, τη στρατηγική αυτονομία, την αμυντική θωράκιση και τον ρόλο της ΕΕ στη διεθνή σκηνή.

Πολιτική αποδυνάμωση

Ωστόσο, όλα αυτά φαίνονται να περνούν σε δεύτερη μοίρα, καθώς η πολιτική της πορεία αμφισβητείται ανοιχτά.

Η συμφωνία με τις ΗΠΑ, ωστόσο, παραμένει το σημείο καμπής.

Φήμες αναφέρουν ότι σε συνάντησή της με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, η φον ντερ Λάιεν συμφώνησε σε όρους που ευνοούν την αμερικανική πλευρά, με υψηλούς δασμούς για τα ευρωπαϊκά προϊόντα και δεσμεύσεις για επενδύσεις στην αμερικανική αγορά ενέργειας.

Εξίσου ανησυχητική είναι η απειλή του Τραμπ για επιπλέον δασμούς, σε απάντηση πρόστιμου που επιβλήθηκε στην Google από την ΕΕ, γεγονός που δείχνει πόσο επισφαλής μπορεί να είναι η συμφωνία αυτή.

Η πολιτική αποδυνάμωση της φον ντερ Λάιεν είναι πλέον ολοφάνερη, και αυτό φαίνεται και από τη στάση των πιο στενών συμμάχων της. Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις την θεωρούν αναξιόπιστη, ενώ οι συντηρητικές ομάδες προσπαθούν να επαναδιαμορφώσουν την ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα χωρίς την παρουσία της.

Η φωνή της στην παγκόσμια σκηνή, που κάποτε ήταν ισχυρή, αντιμετωπίζεται τώρα με σκεπτικισμό.

Η πρόεδρος καλείται να πείσει όχι μόνο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη ότι είναι ακόμα σε θέση να ηγηθεί σε έναν οργανισμό που αντιμετωπίζει εσωτερικούς διχασμούς, γεωπολιτικές προκλήσεις και κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς του.

 

Διαβάστε επίσης: 

Τραμπ: Νέοι δασμοί σε Κίνα και Ινδία για να πιέσουμε τον Πούτιν – Όρος να συμφωνήσει και η ΕΕ

ZARA: Εντυπωσιακή αύξηση κατά 9% των πωλήσεων στο α’ τρίμηνο – Στα 3,57 δισ. ευρώ τα λειτουργικά κέρδη στο 6μηνο

ExxonMobil: Η ΕΕ θα υπογράψει μακροπρόθεσμα συμβόλαια αερίου με τις ΗΠΑ