Ο Πάουελ στο στόχαστρο του Τραμπ: «Δεν τον απολύω, εκτός αν… φύγει λόγω απάτης» – Οι πιθανοί διάδοχοι

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να απολύσει τον Τζερόμ Πάουελ, αλλά κατάφερε παρ’ όλα αυτά να το κάνει να ακούγεται σαν απειλή.

Τα σχόλια του Τραμπ ήρθαν μετά από μερικές ταραχώδεις ώρες που πυροδότησε η αρχική επίθεση του προς τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed), προκαλώντας αναταράξεις στις αγορές.

Το βράδυ της Τρίτης, ο Τραμπ συζήτησε το ενδεχόμενο απόλυσης του Πάουελ με μία ομάδα Ρεπουμπλικανών βουλευτών. Ένας συνεργάτης του είπε το πρωί της Τετάρτης ότι πιθανότατα θα προχωρούσε στην κίνηση αυτή. Ύστερα, ο πρόεδρος αναδιπλώθηκε δημόσια, αλλά με μια προειδοποίηση:

«Δεν αποκλείω τίποτα, αλλά το θεωρώ πολύ απίθανο, εκτός αν πρέπει να φύγει λόγω απάτης», δήλωσε ο Τραμπ την Τετάρτη, όταν ρωτήθηκε για πιθανή απομάκρυνση του επικεφαλής της Fed.

Πρόκειται για το νέο μέτωπο που άνοιξε ο Τραμπ κατά του Πάουελ: Την εντατικοποίηση της κριτικής για την ανακαίνιση των δύο κύριων κτιρίων της Fed στην Ουάσιγκτον. Ο πρόεδρος και οι σύμμαχοί του υποστηρίζουν ότι το έργο είναι περιττό και εξαιρετικά δαπανηρό, και υπαινίσσονται ακόμη και οικονομικές παρατυπίες.

Όλα αυτά πηγάζουν από την άποψη του Τραμπ ότι η Fed διατηρεί τα επιτόκια υπερβολικά υψηλά — και αυτό αρχίζει να ανησυχεί έντονα τους επενδυτές, που γενικά πιστεύουν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα πρέπει να μένουν μακριά από πολιτικές παρεμβάσεις, όχι να πιέζονται από αυτές.

Οι αγορές έχουν συνηθίσει τις φραστικές επιθέσεις του Τραμπ κατά του Πάουελ, οι οποίες αποτελούν σταθερό στοιχείο της ρητορικής του εδώ και χρόνια.

Όμως την Τετάρτη ήρθαν αντιμέτωπες με την πιθανότητα να μετατραπούν τα λόγια σε πράξεις, και μάλιστα σύντομα. Η αντίδραση ήταν έντονη: το δολάριο υποχώρησε πάνω από 1% και οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων εκτινάχθηκαν.

Η θητεία του Πάουελ ως επικεφαλής της Fed λήγει τον Μάιο του επόμενου έτους, και ο Τραμπ έχει ήδη ξεκινήσει την αναζήτηση διαδόχου. Παρ’ όλα αυτά, κατέστησε σαφές ότι δεν σκοπεύει να αφήσει το θέμα της ανακαίνισης να ξεχαστεί.

Ο Πάουελ έχει χαρακτηρίσει τις αναφορές για το έργο ανακριβείς και έχει ζητήσει από τον γενικό επιθεωρητή της Fed να το εξετάσει.

«Υπάρχουν πολλοί που λένε ότι θα έπρεπε να απομακρυνθεί λόγω της απάτης αυτού που κάνει», δήλωσε ο Τραμπ σε συνέντευξή του στο Real America’s Voice που μεταδόθηκε την Τετάρτη. «Ξοδεύει δυόμισι δισεκατομμύρια δολάρια για μια, υποθέτω, ανακαίνιση».

«Εξαρτάται από αυτόν»

«Αν θέλει να παραιτηθεί, αυτό θα εξαρτηθεί από τον ίδιο. Λένε ότι αν το κάνω εγώ [τον απολύσω], θα προκαλέσει αναταραχή στις αγορές», δήλωσε ο Τραμπ όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο να αποπέμψει τον Πάουελ.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν ο πρόεδρος έχει καν τη νομική εξουσία να απομακρύνει έναν πρόεδρο της Fed. Παρ’ όλα αυτά, ο Τραμπ λέει ότι όταν συναντήθηκε το βράδυ της Τρίτης με καμιά δεκαριά Ρεπουμπλικανούς της Βουλής και τους ρώτησε τη γνώμη τους, σχεδόν όλοι ήταν υπέρ της απόλυσης.

Με τον Τραμπ, τέτοιες συνομιλίες λειτουργούν συχνά ως προάγγελος εξελίξεων. Τείνει να “φλερτάρει” δημοσίως με κάποιες ιδέες, να ρωτά συνεργάτες ή ακόμη και το κοινό στις συγκεντρώσεις του, πριν προχωρήσει σε κάποιες ενέργειες. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης κρατούσε ένα προσχέδιο επιστολής απόλυσης, παρότι αργότερα ο ίδιος το αρνήθηκε.

Το επόμενο βήμα για τη δοκιμαζόμενη Ομοσπονδιακή Τράπεζα είναι το ενδεχόμενο τρεις από τους συμβούλους του Τραμπ να επισκεφθούν το εργοτάξιο της ανακαίνισης, φέρνοντας ξανά το έργο στο προσκήνιο.

Ο Διευθυντής του Γραφείου Διαχείρισης και Προϋπολογισμού Ράσελ Βοτ, ο Αναπληρωτής Προσωπάρχης Τζέιμς Μπλερ και ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στέγασης Μπιλ Πάλτε — από τους πιο σφοδρούς επικριτές του Πάουελ — πιέζουν για μια άτυπη έρευνα.

«Και ο πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν τον θέλει εδώ», δήλωσε ο Πάλτε στο Bloomberg Television την Τετάρτη, αποφεύγοντας να απαντήσει αν ο ίδιος έγραψε την επιστολή απόλυσης που φέρεται να κρατούσε ο Τραμπ μπροστά στους βουλευτές.

Οι προσπάθειες πίεσης του Πάουλ αποτελούν έναν άνισο αγώνα, καθώς ο ίδιος έχει περιορισμένα περιθώρια για να απαντήσει δημόσια στις επιθέσεις του Τραμπ. Ωστόσο, δεν είναι χωρίς συμμάχους.

Μεταξύ αυτών είναι και οι διεθνείς χρηματαγορές. Μια ερμηνεία είναι ότι ο Τραμπ απλώς έκανε δοκιμές την Τετάρτη και η αντίδραση των αγορών τον αποθάρρυνε.

«Πιστεύουμε ότι ο Τραμπ τεστάρει τις αγορές για να δει αν μπορεί να απολύσει τον Πάουελ», έγραψε η Άννα Γουόνγκ, επικεφαλής οικονομολόγος των ΗΠΑ στο Bloomberg Economics. «Η έντονη αντίδραση φαίνεται να τον έπεισε να υποχωρήσει προς το παρόν».

Ωστόσο, προειδοποιεί ότι θα υπάρξει νέα κλιμάκωση και ότι μια απόλυση του Πάουελ θα επιβράδυνε την ανάπτυξη, αυξάνοντας την ανεργία και τον πληθωρισμό.

Στο πλευρό του Πάουελ στάθηκε την Τετάρτη και η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν από τη Μασαχουσέτη, κορυφαίο στέλεχος των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Τραπεζών, Κατοικίας και Αστικών Υποθέσεων, η οποία έχει επί μακρόν επικριτική στάση απέναντι στον Πάουελ. Ωστόσο, στο συγκεκριμένο θέμα εξέφρασε την αντίθεση της στην έντονη πίεση της κυβέρνησης για την ανακαίνιση των κτιρίων της Fed.

«Κάντε μου τη χάρη», είπε η Γουόρεν. «Κανείς δεν ξεγελιέται από αυτό το πρόσχημα για την απόλυση του προέδρου Πάουελ. Και οι αγορές θα καταρρεύσουν αν το κάνει».

Νέα ηγεσία

Οι Ρεπουμπλικάνοι του Κογκρέσου ήταν διχασμένοι ως προς την κίνηση αυτή.

«Απ’ ό,τι καταλαβαίνω, δεν έχει καμία πρόθεση να το κάνει αυτό», δήλωσε ο ηγέτης της πλειοψηφίας της Γερουσίας Τζον Θουν. Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον δήλωσε ότι δεν ήταν σίγουρος ότι ο Τραμπ είχε την εξουσία να το κάνει, αν και αναφέρθηκε στην απογοήτευση στις τάξεις του κόμματος λέγοντας ότι «μια νέα ηγεσία θα ήταν χρήσιμη στη Fed».

Ο πρόεδρος επιδιώκει να στρέψει την προσοχή μακριά από το θέμα της δημοσιοποίησης των εγγράφων της υπόθεσης Τζέφρι Έπσταϊν — που έχει προκαλέσει έντονες διαμάχες στη βάση του.

Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι έχει «απόλυτη» εμπιστοσύνη στην υπουργό Δικαιοσύνης Πάμ Μπόντι για το θέμα, και έχει παροτρύνει οργισμένα τους υποστηρικτές του να επικεντρωθούν αλλού.

Αυτή η κατάσταση δεν αποτελεί μεγάλη παρηγοριά για τον Πάουελ, ο οποίος δέχεται πίεση ακόμη κι αν τελικά δεν απολυθεί. Η πολιτική θύελλα ενδέχεται να δυσκολέψει την προσπάθεια της Fed να μειώσει τα επιτόκια — κάτι που αποφεύγει μέχρι τώρα λόγω της αβεβαιότητας για το πόσο θα επηρεάσουν οι δασμοί του Τραμπ τις τιμές καταναλωτή.

Ένα άλλο ασαφές σημείο αφορά το μέλλον του Πάουελ στην Fed μετά το τέλος της θητείας του ως πρόεδρος τον Μάιο — αν φτάσει μέχρι τότε. Η θέση του στο ΔΣ της Fed διαρκεί περίπου ενάμιση χρόνο ακόμη.

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε αυτή την εβδομάδα στο Bloomberg Television ότι θα ήταν καλύτερα αν ο Πάουελ αποχωρούσε εντελώς όταν λήξει η θητεία του ως πρόεδρος. Ο επικεφαλής της Fed δεν έχει γνωστοποιήσει τις προθέσεις του.

Ο Μπέσεντ είναι από τους βασικούς συμβούλους του Τραμπ για την επιλογή διαδόχου του Πάουελ — και μπορεί να είναι και ο ίδιος υποψήφιος. Άλλοι βασικοί υποψήφιοι είναι ο Κέβιν Χάσετ, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Τραμπ — που θεωρείται φαβορί από ορισμένους — και ο Κέβιν Γουόρς, πρώην κυβερνήτης της Fed.

Ο πρόεδρος επανέλαβε την Τετάρτη ότι όποιος αναλάβει τη θέση θα πρέπει να εφαρμόσει πολιτική χαμηλών επιτοκίων — ένα ακόμη πιθανό πλήγμα στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, ακόμη κι αν ο Πάουελ τελικά παραμείνει.

«Ευτυχώς, μπορούμε να κάνουμε μια αλλαγή τους επόμενους, τι, οκτώ μήνες;» είπε ο Τραμπ. «Εμένα με ενδιαφέρουν μόνο άνθρωποι των χαμηλών επιτοκίων».