Κωνσταντινούπολη: Ουκρανία και Ρωσία υπέγραψαν τη συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών – Τι προβλέπει

«Έπεσαν» και επίσημα το απόγευμα της Παρασκευής οι πολυαναμενόμενες υπογραφές μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας για την  εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών και λιπασμάτων μέσω του Εύξεινου Πόντου, η οποία επετεύχθη μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Σε μία τελετή, στο  μέγαρο Ντολμά Μπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη, η ρωσική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και η ουκρανική, με επικεφαλής τον Ουκρανό υπουργό Υποδομών Ολεξάντρ Κουμπράκοφ, υπέγραψαν υπό την παρουσία του γενικού γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Το Κίεβο αρνήθηκε να υπογράψει απευθείας το κείμενο της συμφωνίας με τη Μόσχα, η οποία υπέγραψε ίδια συμφωνία με την Άγκυρα και τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.

Υπουργοί των κυβερνήσεων της Ρωσίας και της Ουκρανίας υπέγραψαν χωριστά τη συμφωνία, αποφεύγοντας επιμελώς να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να έχουν χειραψία στη συνάντηση αυτή στην Κωνσταντινούπολη.

Η συμφωνία μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας προκείμενου ν’ ανοίξουν ξανά οι εξαγωγές των σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα θα βοηθήσει να κατευναστεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, όπως δήλωσαν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

“Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας (και) δυνατότητας… και ανακούφιση σε έναν κόσμο που τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ”, δήλωσε ο Γκουτέρες κατά την τελετή υπογραφής, καλώντας τη Ρωσία και την Ουκρανία να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνία.

Ο Ερντογάν δήλωσε ότι η συμφωνία, η οποία υπογράφηκε και από την Τουρκία, θα βοηθήσει στην πρόληψη του λιμού και στη μείωση του παγκόσμιου πληθωρισμού των τροφίμων.

Η συμφωνία προβλέπει τους εξής όρους:

Σύσταση κέντρου συντονισμού και ελέγχου με έδρα την Κωνσταντινούπολη

Στο κέντρο θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τριών πλευρών, ένας Ουκρανός, ένας Ρώσος, ένας Τούρκος, καθώς και ένας εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών και οι ομάδες τους. Θα είναι επιφορτισμένο με την κατάρτιση του χρονοδιαγράμματος εναλλαγής των πλοίων στην Μαύρη Θάλασσα. Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, θα χρειασθούν ακόμη τρεις έως τέσσερις εβδομάδες για να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και να ξεκινήσει η λειτουργία του.

Πραγματοποίηση επιθεωρήσεων των πλοίων κατά την αναχώρησή τους από τα ουκρανικά λιμάνια και κατά την άφιξή τους στην Τουρκία

Η επιθεώρηση των πλοίων που θα μεταφέρουν τα φορτία των σιτηρών αποτελούσε απαίτηση της Μόσχας που ήθελε να αποκλείσει την παράλληλη μεταφορά όπλων στην Ουκρανία. Για πρακτικούς λόγους, οι επιθεωρήσεις δεν θα γίνονται εν πλω, ενδεχόμενο που είχε εξετασθεί, αλλά στην Τουρκία, πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διαθέτει δύο σημαντικά εμπορικά λιμάνια, το Χαϊντάρπασά, στην είσοδο του Βοσπόρου και το Αμπαρλι, στην Θάλασσα του Μαρμαρά. Οι επιθεωρήσεις θα γίνονται από εκπροσώπους των τεσσάρων πλευρών κατά τον απόπλου και τον κατάπλου.

Ασφαλείς διάδρομοι ναυσιπλοΐας

Ρώσοι και Ουκρανοί δεσμεύονται να σεβασθούν του διαδρόμους ναυσιπλοΐας που θα διασχίζουν την Μαύρη Θάλασσα και θα εξαιρούνται από κάθε στρατιωτική δραστηριότητα. Βάσει της συμφωνίας, εάν χρειασθεί αποναρκοθέτηση, θα πρέπει να γίνει από “τρίτη χώρα” – άλλη από τις τρεις εμπλεκόμενες – η οποία δεν έχει ορισθεί. Κατά την αναχώρηση από την Ουκρανία, τα πλοία θα συνοδεύονται από ουκρανικά (μάλλον πολεμικά) πλοία, ανοίγοντας τον δρόμο μέχρι την έξοδο από τα ουκρανικά χωρικά ύδατα.

Τετράμηνη ανανεώσιμη ισχύς

Η συμφωνία θα έχει ισχύ τεσσάρων μηνών που θα ανανεώνεται αυτόματα. Αν 20 έως 25 τόνοι σιτηρών βρίσκονται σήμερα αποκλεισμένοι στα σιλό των ουκρανικών λιμανιών, με έναν ρυθμό μεταφοράς 8 τόνων τον μήνα, οι τέσσερις μήνες θα αρκέσουν για την μεταφορά του συνόλου των αποθεμάτων και την εκκένωση των σιλό.

Μνημόνιο για τα ρωσικά σιτηρά και λιπάσματα

Μνημόνιο που θα συνοδεύει την συμφωνία και θα υπογράφεται από τον ΟΗΕ και την Ρωσία θα εγγυάται ότι οι δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας δεν θα αφορούν τα σιτηρά και τα λιπάσματα κατά άμεσο ή έμμεσο τρόπο. Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί όρο sine qua non για την υπογραφή της συμφωνία από την Μόσχα.