Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι η σταρ του WNBA, Μπρίτνεϊ Γκρίνερ, αποφυλακίστηκε στη Ρωσία, έπειτα από την ανταλλαγή της με τον διαβόητο έμπορο όπλων, Βίκτορ Μπουτ, ο οποίος είχε καταδικαστεί και φυλακιστεί στις ΗΠΑ.
Ο Μπάιντεν δεν ανέφερε το όνομα του Μπουτ, γνωστό και ως «έμπορο του θανάτου», στις παρατηρήσεις του και αναγνώρισε ότι η κυβέρνησή του έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να επιτύχει την απελευθέρωση ενός άλλου Αμερικανού που οι ΗΠΑ θεωρούν άδικα φυλακισμένο στη Ρωσία, του πρώην πεζοναύτη Πολ Γουίλαν.
«Είναι ασφαλής, είναι σε αεροπλάνο», ανέφερε ο Μπάιντεν την Πέμπτη, μιλώντας για την Γκρίνερ. «Είναι στο δρόμο για το σπίτι της μετά από μήνες άδικης κράτηση στη Ρωσία, υπό αφόρητες συνθήκες. Η Μπρίτνεϊ θα επιστρέψει σύντομα στην αγκαλιά των αγαπημένων της προσώπων».
Οι εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ψυχρό Πόλεμο, λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της υποστήριξης των ΗΠΑ στο Κίεβο, περιπλέκοντας τις προσπάθειες για την απελευθέρωση της Γκρίνερ, αναφέρει το Bloomberg. Η συμφωνία για την Γκρίνερ προκάλεσε κριτική από ορισμένους Ρεπουμπλικάνους του Κογκρέσου, οι οποίοι παραπονέθηκαν ότι ο Μπάιντεν θα έπρεπε επίσης να είχε εξασφαλίσει την απελευθέρωση του Γουίλαν με αντάλλαγμα τον Μπουτ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε επιδιώξει μια ανταλλαγή που θα περιελάμβανε και τον Γουίλαν, αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν ότι το Κρεμλίνο αρνήθηκε να εξετάσει αυτούς τους όρους. Αν και η συμφωνία μπορεί να υπολείπεται των ελπίδων των ΗΠΑ, ο πρόεδρος δέχτηκε σημαντική πίεση από τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη των μαύρων ψηφοφόρων, για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωση της Γκρίνερ.
«Σίγουρα ένας έμπορος όπλων αξίζει δύο αθώους;» Ο εκπρόσωπος Άνταμ Κίνζινγκερ, Ρεπουμπλικανός από το Ιλινόις, έγραψε στο Twitter. Ο γερουσιαστής Ρικ Σκοτ της Φλόριντα, ένας Ρεπουμπλικανός που έχει συχνά φιλονικήσει με τον Λευκό Οίκο, χαρακτήρισε την ανταλλαγή «αηδιαστική» και «ασυγχώρητη» σε ένα tweet.
Η κυβέρνηση της Ρωσίας και οι σύμμαχοι του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν γιόρτασαν εν τω μεταξύ την επιστροφή του Μπουτ στη χώρα. Η Μόσχα προσπαθούσε εδώ και χρόνια να σχεδιάσει την απελευθέρωσή του.
Ο εκπρόσωπος Hakeem Jeffries της Νέας Υόρκης, ένας Δημοκρατικός που θα είναι ο ηγέτης της μειοψηφίας στο επόμενο Κογκρέσο, χαιρέτισε την ανταλλαγή. «Ο Πρόεδρος Μπάιντεν τα καταφέρνει. Και πάλι», έγραψε σε ένα tweet .
Ο Μπάιντεν μίλησε τηλεφωνικά στην Γκρίνερ το πρωί της Πέμπτης από το Οβάλ Γραφείο, παρέα με τη σύζυγό της, Σερέλ Γκρίνερ.
Η Γκρίνερ είχε καταδικαστεί σε εννέα χρόνια φυλάκισης στη Ρωσία, καθώς η σταρ του μπάσκετ του Phoenix Mercury που είχε βρεθεί στη Μόσχα για αγώνες εκτός σεζόν, ομολόγησε την ενοχή της για λαθρεμπόριο ναρκωτικών τον Ιούλιο, αφού οι τελωνειακοί υπάλληλοι βρήκαν φυσίγγια ατμίσματος που περιείχαν λάδι κάνναβης στις αποσκευές της σε αεροδρόμιο τον Φεβρουάριο.
Ο Γουίλαν, από την πλευρά του, εκτίει ποινή κάθειρξης 16 ετών στη Ρωσία για κατηγορίες κατασκοπείας που ο ίδιος αρνείται. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι η Ρωσία δεν ήταν πρόθυμη να διαπραγματευτεί τη συμπερίληψή του και έτσι ο Μπάιντεν έπρεπε να επιλέξει μεταξύ της επιστροφής της Γκρίνερ ή του κανενός.
«Δεν ήταν επιλογή ποιον Αμερικανό να φέρω στο σπίτι», είπε ο Μπάιντεν. «Η Ρωσία αντιμετωπίζει την περίπτωση του Πολ διαφορετικά» από εκείνη του Γκρίνερ, ανέφερε ενώ υποσχέθηκε στην οικογένεια του Γουίλαν ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωσή του.
Ο αδερφός του Γουίλαν, Ντέιβιντ, είπε σε μια δήλωση ότι ο Λευκός Οίκος είχε ειδοποιήσει εκ των προτέρων την οικογένειά τους ότι ο Πολ Γουίλαν δεν θα συμπεριληφθεί στην ανταλλαγή.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι οι ΗΠΑ αρνούνταν εδώ και καιρό να συμπεριλάβουν τον Μπουτ στις διαπραγματεύσεις για ανταλλαγή, αλλά η Ρωσία άντεξε και η Ουάσιγκτον τελικά υποχώρησε, σύμφωνα με το Tass.
«Η επιστροφή του Μπουτ στη Ρωσία ήταν θέμα προσωπικής τιμής για τον Πούτιν», δήλωσε η Τατιάνα Στανοβάγια, ιδρύτρια της R.Politik, μιας εταιρείας πολιτικών συμβούλων. «Το ερώτημα θα είναι γιατί οι ΗΠΑ μαλακώνουν ξαφνικά τη στάση τους».
Η Γκρίνερ και ο Μπουτ αμφότεροι έλαβαν χάρη πριν γίνει η ανταλλαγή, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να εκτίσουν το υπόλοιπο της ποινής τους στις χώρες καταγωγής τους, δήλωσε η Τατιάνα Μοσκάλκοβα, διαμεσολαβήτρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κρεμλίνου, ανέφερε το Interfax. Ονόμασε την επιστροφή του Μπουτ «ένα αληθινό χριστουγεννιάτικο δώρο», σύμφωνα με την Tass.
Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν είπε στους δημοσιογράφους σε τηλεδιάσκεψη ότι ο Μπουτ έπρεπε να λάβει μια πράξη επιείκειας από τον πρόεδρο προκειμένου να αφεθεί ελεύθερος, αλλά δεν χαρακτήρισε την κίνηση χάρη. Ο Μπάιντεν έχει επίσης την εξουσία να μετατρέπει τις ποινές ομοσπονδιακών κρατουμένων, συντομεύοντας τις ποινές φυλάκισής τους χωρίς να εκκαθαρίσει τις καταδίκες τους.
Το Κρεμλίνο έχει περάσει χρόνια προσπαθώντας να απελευθερώσει τον Μπουτ, ο οποίος καταδικάστηκε σε 25 χρόνια το 2012 αφού καταδικάστηκε για συνωμοσία για συνωμοσία για πώληση όπλων σε κολομβιανή τρομοκρατική ομάδα.
Ο πρώην αξιωματικός της σοβιετικής αεροπορίας συνελήφθη στην Μπανγκόκ σε μια επιχείρηση το 2008 που διοργάνωσε η Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών και μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη για δίκη, εν μέσω ρωσικών κατηγοριών ότι εκδόθηκε παράνομα από την Ταϊλάνδη υπό την πίεση της Ουάσιγκτον.
Οι τελικοί όροι της ανταλλαγής της Πέμπτης διαπραγματεύτηκαν μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ο ηγέτης των οποίων, ο Σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαΐντ, επισκέφθηκε την Αγία Πετρούπολη τον Οκτώβριο για να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων γύρω από κρατούμενους καθώς και άλλα ζητήματα, όπως ο βομβαρδισμός γύρω από τον πυρηνικό σταθμό Zaporizhzhia της Ουκρανίας, σύμφωνα με αξιωματούχο των Εμιράτων που ζήτησε να μην κατονομαστεί, αναφέρει το Bloomberg.
Ο αξιωματούχος είπε ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι μια από τις λίγες χώρες που εξακολουθούν να εμπιστεύονται τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι βασικός στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή και επίσης έχει βαθείς επιχειρηματικούς δεσμούς με τη Ρωσία.
Τα υπουργεία Εξωτερικών των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας εξέδωσαν κοινή δήλωση λέγοντας ότι ο Σαουδάραβας διάδοχος πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν βοήθησε επίσης στη διαμεσολάβηση των απελευθερώσεων των Γκρίνερ και Μπουτ.
H ανταλλαγή των Γκρίνερ και Μπουτ πραγματοποιήθηκε στο αεροδρόμιο του Άμπου Ντάμπι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Άτομο που γνωρίζει το θέμα είπε ότι οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ και της Ρωσίας και όχι μέσω του Λευκού Οίκου ή απεσταλμένων ομήρων.
