Έχει πολλά δύσκολα ακόμη το μέλλον

Παρά την σχετική αισιοδοξία που εκφράζεται από τα επίσημα χείλη, τα νέα δεν είναι ενθαρρυντικά. Το τρίτο κύμα του SARS-covid-2 σαρώνει την Ευρώπη.

Σε όλα σχεδόν τα κράτη τα νέα κρούσματα αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς. Ακόμη και στις ΗΠΑ όπου η προεδρία Biden έφερε θαύμα ανατροπής, εκφράζονται φόβοι ότι η χώρα ήδη αντιμετωπίζει νέο κύμα εξάπλωσης.

Το φαινόμενο οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες:

• Η Βρετανική μετάλλαξη (B.1.1.7) που κυριαρχεί, μεταδίδεται πιο εύκολα και πιο γρήγορα.
• Τα μέτρα της κοινωνικής απόστασης και της προσωπικής προστασίας αν και απαραίτητα δεν είναι πλήρως αποτελεσματικά.
• Η επιλογή της ολικής καραντίνας δεν αποτελεί λύση διότι ο κόσμος έχει κουραστεί, αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα και δεν υπακούει.
• Στην ίδια λογική, οι δυτικές φιλελεύθερες κοινωνίες δεν ανέχονται τα αυστηρά μέτρα περιορισμού και αστυνόμευσης που εφαρμόζουν άλλα κράτη, όπως η Κίνα.
• Η Ε.Ε. τα έκανε θάλασσα με τις παραγγελίες των εμβολίων και δεν επαρκούν.
• Η ανεπάρκεια χειροτερεύει και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, που επιδεικνύει μία αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην έγκριση των εμβολίων.

Οι τελευταίες και σχετικά πιο αισιόδοξες προβλέψεις μιλάνε για τείχος ανοσίας (να έχει εμβολιαστεί το 60% του πληθυσμού) που θα επιτευχθεί τον Σεπτέμβριο. Αυτή η εκτίμηση δεν λαμβάνει υπόψη της, όμως, δύο σημαντικούς παράγοντες:

(α) Την επίπτωση του νέου κύματος, και

(β) Την έλλειψη εμβολίων σε πολλές χώρες – ιδιαίτερα στην Αφρική – που δύσκολα θα καλυφθεί έγκαιρα. Ο φόβος είναι διπλός. Ο μεγάλος πληθυσμός των μη εμβολιασμένων ευνοεί την μετάδοση και ταυτόχρονα την μετάλλαξη. Οπότε θα πληθαίνουν οι δυσκολίες να ελεγχθεί η εξάπλωση τη πανδημίας.

Στην εικόνα αυτή προστίθεται ο παράγοντας της αβεβαιότητας. Πέρα από το γεγονός ότι στην πράξη η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι χαμηλότερη από αυτήν που έδιναν οι κλινικές δοκιμές, δεν γνωρίζουμε ακόμη τη χρονική διάρκεια της ανοσίας που προσφέρουν τα εμβόλια, αλλά ούτε αν η ισχύς τους μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Αυτή η κοινωνία που βρίσκεται στα κάγκελα θα έχει σύντομα να αντιμετωπίσει τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Τα μέτρα στήριξης έχουν κρύψει το κόστος – π.χ. σε κόκκινα δάνεια, σε ανεργία, σε χρεοκοπίες. Οι αγορές που χορεύουν μόνο στο δικό τους ρυθμό των τριμηνιαίων κερδών, δείχνουν τάσεις που αν εγκαθιδρυθούν συλλαβίζουν σοκ και δέος.

Συγκεκριμένα, η ισχυρά επεκτατική πολιτική των ΗΠΑ οδηγεί τις τιμές των μετοχών και, ταυτόχρονα, τα επιτόκια των ομολόγων σε άνοδο. Αυτές που θα υποφέρουν άμεσα είναι οι αναδυόμενες οικονομίες. Η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται σ’ αυτές, αλλά από την πλευρά του ύψους του δημόσιου χρέους και της επιβάρυνσης που θα υποστεί αν αυξηθούν τα επιτόκια, δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από τις αναδυόμενες.

Ειδικά για την χώρα μας, η εικόνα γίνεται ακόμη πιο μαύρη λόγω της πολιτικής που ασκεί η αντιπολίτευση. Τα συγκεκριμένα γεγονότα του τρίτου κύματος στο σύνολο της Ευρώπης αποδεικνύουν πόσο ανεύθυνο και καιροσκοπικό είναι να κατηγορείται η κυβέρνηση για λάθος χειρισμό της πανδημίας.

Δυστυχώς, η κατηγορία μπορεί μεν να μην αποδίδει κομματικά οφέλη αλλά ενθαρρύνει το υπόστρωμα ανυπακοής που όλες οι κοινωνίες αναδεικνύουν σήμερα—και που στην Ελλάδα είναι έτσι κι αλλιώς συγκριτικά ισχυρότερο απ’ ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Το 2021 δεν θα μας φέρει την πολυπόθητη ελευθερία. Μπορεί το καλοκαίρι, μπορεί, να είμαστε πιο ελεύθεροι. Αλλά, η κανονικότητα που γνωρίζαμε από πλευράς προσωπικής ελευθερίας με την έννοια της διασκέδασης και καλοπέρασης θα αργήσει να έρθει.

Βέβαια, δεν θέλουμε να μας υπενθυμίζεται ότι παλαιότερες γενιές έζησαν δύο Παγκόσμιους Πολέμους, έναν εμφύλιο και απερίγραπτες κοινωνικές κακουχίες, σκληρές ανθρώπινες δοκιμασίες. Βγήκαν από αυτές με χαλύβδινη θέληση και την επιθυμία να προσφέρουν στα κοινά, να αλλάξουν τον κόσμο τους.

Εμείς, καλομάθαμε στα εύκολα, στα άνετα, στα πλούσια. Ναι, υπάρχουν προβλήματα. Ναι ο κόσμος υποφέρει. Ναι τα παιδιά γίνονται νευρωτικά. Αλλά, πάλι, όλα αυτά που περνάμε δεν συγκρίνονται με τίποτα μπρος σ’ αυτά που υπέστησαν οι παππουδογιαγιάδες μας και οι γονείς μας.

Ας μαζέψουμε λίγο τις προσδοκίες μας, ας ξεφύγουμε λίγο από την κακομάθηση μας, ώστε να προσαρμοστούμε πιο εύκολα και πιο γρήγορα στις δυσκολίες που θα έρθουν, να ξεπεράσουμε καλύτερα την απογοήτευση με των διάψευση των υπερβολικών προσδοκιών μας που έπεται.