Στην έκδοση των ληξιπρόθεσμων 32.000 επικουρικών συντάξεων επικεντρώνεται η διοίκηση του ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης το επόμενο διάστημα, καθώς η αναμονή σε κάποιες περιπτώσεις να κυμαίνεται από ένα έως και τρία χρόνια.

Σύμφωνα με τον διοικητή Αλέξανδρο Βαρβέρη σε έναν χρόνο περίπου θα δοθεί τέλος στις μεγάλες καθυστερήσεις της έκδοσης των επικουρικών συντάξεωνμε την ψηφιοποίηση του έγχαρτου αρχείου που κυριαρχεί ακόμη σε πολλά επικουρικά ταμεία.

1

Συνολικά οι υποβληθείσες αιτήσεις είναι 41.000, αλλά σε αναμονή πάνω από 3 μήνες είναι 32.000. Στο δημόσιο οι εκκρεμείς επικουρικές είναι λιγότερες από 1000. Το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται στα πολύ μικρά ταμεία που δεν είναι πλήρως μηχανογραφημένα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, τον Ιανουάριο του 2024 οι αιτήσεις ήταν 104.000, εκ των οποίων οι ληξιπρόθεσμες 53.000 και στο τέλος της χρονιάς περιορίστηκαν στις 41.000 εκ των 32.000 άνω των τριών μηνών, αριθμός που μεταφράζεται σε ποσοστό μείωσης 60%.

Η έκδοση των επικουρικών χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον, οι επικουρικές του Δημοσίου που εκδίδονται άμεσα σε ποσοστό άνω του 90%. Οι εκκρεμείς σήμερα επικουρικές στον δημόσιο τομέα είναι κάτω από 1.000. Δεύτερον, οι επικουρικές του τέως ΙΚΑ εκδίδονται σε ένα-δύο μήνες από την έκδοση της κύριας σύνταξης.

Η τρίτη κατηγορία που περιλαμβάνει χρόνο ασφάλισης από τα λεγόμενα συγχωνευθέντα ταμεία στον ΕΦΚΑ αντιμετωπίζει όντως προβλήματα και καθυστερήσεις με τα σημαντικότερα προβλήματα να εντοπίζονται στο Ταμείο των Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ), και ειδικότερα των μηχανικών, των βενζινοπωλών, των εμποροϋπαλλήλων και των εργατοϋπαλλήλων μετάλλου.

Σύμφωνα με τον κ. Βαρβέρη, σε αυτά τα Ταμεία οι καρτέλες των ενσήμων βρίσκονται ακόμα σε χαρτοκιβώτια, με αποτέλεσμα η καταμέτρηση να καθυστερεί, όπως και οι διαβιβάσεις των συμμετοχών από Ταμείο σε Ταμείο όταν πρόκειται για διαδοχική ασφάλιση. Αυτή την περίοδο, οι αρμόδιοι υπάλληλοι εξετάζουν αιτήσεις συνταξιοδότησης που υπεβλήθησαν το 2023. Ωστόσο, έχει μεταφερθεί πρόσθετο προσωπικό στα εν λόγω Ταμεία και ο χρόνος έκδοσης έχει επιταχυνθεί κατά 150% σε σχέση με το παρελθόν. Η περαιτέρω επιτάχυνση της έκδοσης θα επιτευχθεί μόνο με την ψηφιοποίηση των συγχωνευθέντων Ταμείων, η οποία θα υλοποιηθεί μετά το καλοκαίρι.

Στην ταχύτερη έκδοση των επικουρικών συνέβαλε η εγκύκλιος που εξέδωσε ο ΕΦΚΑ για την καταβολή επικουρικής σύνταξης με 15 έτη ασφάλισης. Συγκεκριμένα, ακόμη κι αν η αρχική αίτησή τους έχει απορριφθεί επειδή δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να πάρουν επικουρική σύνταξη με διαδοχική ασφάλιση, μπορούν να επανέλθουν υποβάλλοντας νέα αίτηση αρκεί να έχουν τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης σε ομοειδή ή σε διαφορετικά ταμεία. Οι προϋποθέσεις για την απονομή επικουρικής σύνταξης ενοποιήθηκαν με το νόμο 5078/2023.

Ο ΕΦΚΑ διευκρινίζει ότι οι ασφαλισμένοι όλων των ταμείων δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη εργασίας και έχουν δικαιωθεί σύνταξης για την ίδια αιτία από τον κύριο φορέα. Στις περιπτώσεις που ο διανυθείς χρόνος επικουρικής ασφάλισης έχει πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε επικουρικά ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, η επικουρική θα εκδίδεται από τον φορέα, κλάδο ή λογαριασμό στον οποίο έχει υποβληθεί η αίτηση, αρκεί ο ασφαλισμένος να έχει στο σύνολο 15 έτη επικουρικής ασφάλισης.

Αν υπάρχει ασφάλιση σε επαγγελματικό ταμείο, ο χρόνος αυτός συνυπολογίζεται για να συμπληρωθεί η απαιτούμενη 15ετία και η σύνταξη βγαίνει με διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης. Η επίσπευση αφορά όλες τις αιτήσεις για έκδοση επικουρικής σύνταξης που ήταν σε εκκρεμότητα ως τις 19/12/2023, καθώς και τις αιτήσεις που εκδόθηκαν μετά τον νόμο 5078/2023, δηλαδή τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από 20/12/2023 και μετά.

Χρήση πλασματικών ετών και στις επικουρικές

Παράλληλα, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως προωθεί ρύθμιση που θα δίνεται η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών, όπως ισχύει και για την κύρια σύνταξη στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί τους επόμενους μήνες στη Βουλή.

Η διάταξη αυτή εκτιμάται ότι αφορά περίπου 25.000 αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες και θα τους δώσει την δυνατότητα λήψης και επικουρικής σύνταξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάταξη προβλέπεται ότι εάν κάποιος ασφαλισμένος δεν είχε τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης, θα μπορεί να προχωρήσει στην εξαγορά πλασματικών ετών για την συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών με βάση της διατάξεις του νόμου 5078/2023.

Σημειώνεται ότι η επικουρική ασφάλιση αφορά μισθωτούς εργαζόμενους με συνέπεια χιλιάδες συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες που στο παρελθόν είχαν και μισθωτή εργασία να μην μπορούν να λάβουν την επικουρική τους σύνταξη, εάν δεν έχουν συμπληρώσει σε μισθωτή εργασία τις ελάχιστες 4.500 ημέρες επικουρικής ασφάλισης ή δεν έχουν καταβληθεί ορθά στον επικουρικό φορέα οι προβλεπόμενες εισφορές. Συνέπεια αυτού είναι ο ασφαλισμένος να μην μπορεί να λάβει την επικουρική σύνταξη λόγω μη συμπλήρωσης των κατώτατων προϋποθέσεων.

Οι προϋποθέσεις για την λήψη επικουρικής σύνταξης και εξαγοράς πλασματικών ετών θα είναι αντίστοιχες με εκείνες που ισχύουν για την λήψη κύριας σύνταξης:

-Η συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα

-Η εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού.

Έτσι εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (3 έτη), κάποιος συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθείς τα 49,8 ευρώ το μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.

Η εξαγορά πλασματικών ετών στην επικουρική ασφάλιση συμφέρει τους ασφαλισμένους που έχουν καλές συντάξιμες αποδοχές με βάση τις εισφορές που είχαν πληρώσει στον επικουρικό φορέα. Κι αυτό γιατί εάν οι συντάξιμες αποδοχές είναι πολύ χαμηλές τότε ΔΕΝ συμφέρει η εξαγορά, αφού η απόσβεση γίνεται σε βάθος χρόνου και η επικουρική σύνταξη είναι πολύ χαμηλή.