Θέμις Ζουγανέλη: Η γυναίκα που έκανε την αισθητική ελληνικό εξαγώγιμο προϊόν

Κάποιοι τη θυμούνται από τις βραδιές στο Remezzo, να φοράει κάτι απλό και αστραφτερό, όχι από παγέτες, αλλά από αύρα. Άλλοι την αναγνωρίζουν από την εμμονή της, στις ξεχωριστές λεπτομέρειες, όπως από μια χειροποίητη μπορντούρα σε ένα σερβίτσιο, ένα μοτίβο σε κεραμικό, μια παλέτα που μοιάζει να ζει μεταξύ Μυκόνου και Γκστάαντ.

Όχι, η Θέμις Ζουγανέλη δεν είναι άλλη μια κοσμική κυρία, από εκείνες που περνούν από τα δείπνα όπως το άρωμά τους, έντονα, αδιόρατα και φευγαλέα. Είναι ένα σπάνιο μείγμα γυναίκας με καλλιτεχνική ταυτότητα, επιχειρηματικό νεύρο και διεθνή πορεία, που χτίστηκε όχι μόνο πάνω σε ένα όνομα, αλλά σε μια διαδρομή.

Made in Mykonos & Manhattan

Κόρη του μυθικού Μυκονιάτη Κώστα Ζουγανέλη, που έγραψε ιστορία με τις «9 Μούσες», και της κομψής, νεοϋορκέζικης στιλίστριας και συγγραφέα του Harper’s Bazaar, η Θέμις μεγάλωσε σε δύο κόσμους: στον ήλιο και την αλμύρα της Ελλάδας και στα στιλιζαρισμένα lofts της μόδας. Η μητέρα της, Πολωνή με ανατροφή στη Νέα Υόρκη, ήταν μια εμβληματική φιγούρα στον χώρο της μόδας. Δούλεψε ως στιλίστρια και αρθρογράφος, και στα 70s συγκαταλεγόταν στις πιο καλοντυμένες γυναίκες της πόλης.

Όπως έχει πει η Θέμις, «η μητέρα μου ήταν αυτή που με δίδαξε το concept του sophisticated, της γυναίκας με στιλ, με άποψη, με μια εκλεπτυσμένη αίσθηση της λεπτομέρειας». Μια φορά και έναν καιρό, η μητέρα της είχε διακοσμήσει τους χώρους των μαγαζιών του Ζουγανέλη στη Μύκονο, συμβάλλοντας στην απαρχή της αίγλης του νησιού. Όσο για τον πατέρα της, τι να πρώτο ειπωθεί! Ήταν εκείνος που δημιούργησε το μυθικό νυχτερινό τοπίο αυτού του ηλιόλουστου, όλο αλμύρα βράχου καταμεσής στο Αιγαίο. Ξεκινώντας από τις «9 Μούσες» τη δεκαετία του ’60, συνέδεσε το όνομά του με την κοσμική Μύκονο και διαμόρφωσε την ταυτότητά της.

Ξυπόλητα παιδικά καλοκαίρια στο φως των κεριών

Η Θέμις θυμάται τα παιδικά της καλοκαίρια «με αλάτι στα μαλλιά και τον σκύλο της» στα λευκά σοκάκια: «Περπατούσα ξυπόλητη και η Μύκονος ήταν ο δικός μου κόσμος». Όχι εκείνη η Μύκονος των VIP της πόζας ή των περαστικών προσώπων που κάναν υψηλό τουρισμό, αλλά εκείνη, η παλιά, η μοναδικής ωραιότητας, με τις ασπρισμένες αυλές, που μοσχοβολούσαν γιασεμί, τους ανθρώπους που γνώριζαν το μικρό σου όνομα και τις βόλτες, ως το λιμάνι με τα πρώτα φώτα να ανάβουν, χωρίς βιασύνη, στις ταβέρνες δίπλα στο κύμα.

«Η Μύκονος των παιδικών μου χρόνων ήταν γεμάτη αυθεντικότητα. Δεν υπάρχει πια έτσι! Τη κουβαλάω, όμως μέσα μου», έχει πει, κι αυτό είναι ίσως το πιο βαθύ της statement, δηλαδή η αυθεντικότητα ως εσωτερική μνήμη και όχι ως τουριστική αναπαράσταση. Τα απογεύματα τότε μύριζαν αλμύρα και θαλασσινή αύρα. «Δεν υπήρχε ρεύμα στο σπίτι. Ανάβαμε κεριά. Τα ρούχα έπαιρναν το φως τους από το φεγγάρι», θυμάται.

Έμαθε να παρατηρεί, καταμεσής στο πληγωτικό σχεδόν μπλε του Αιγαίου, το φως που αλλάζει με τις στιγμές, τις υφές, όλη την ένταση των αποχρώσεων του θαλασσί, του κίτρινου, του πορτοκαλί και τους τόνους του λευκού. Και είναι αυτά είναι που διαμορφώνουν την οπτική της σήμερα. Όπως λέει: «Ο σχεδιασμός δεν είναι επινόηση, είναι ανάμνηση. Ό,τι κάνω, έχει μέσα του λίγο από εκείνη την αυλή, λίγο από το μπλε του Αιγαίου, λίγο από την απλότητα με την οποία μεγάλωσα».

Pax, Lux & London Fog

Η Θέμις σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις στο περοβόητο Tufts στη Βοστώνη των φοιτητών και της προχωρημένης σκέψης. Pax et Lux είναι η εμβληματική φράση του πανεπιστημιου, δηλαδή Ειρήνη και Φως, μα για τη εκείνη, αυτά τα χρόνια ήταν Βιβλία και Παρέες. Φοιητικά δείπνα στο campus, άγρυπνες βραδιές συζητήσεων για τον μεγάλο κόσμο, που θα κατακτηθεί, τη πολιτική, τα σχέδια για όλα όσα θα αλλάξουν και πάρτι, που τελείωναν το ξημέρωμα με με red solo cups γεμάτα rosé, αλλά όχι από κάποιον boutique παραγωγό της Προβηγκίας, αλλά μάλλον από ένα χαμογελαστό κουτί Franzia.

Κι όμως, ακόμα κι εκεί, η Θέμις κρατούσε τη δική της αισθητική απόσταση και οι δικές της συγκεντρώσεις έγραφαν ιστορία. Με MBA στο Λονδίνο, μπήκε στον καρπό της ευρωπαϊκής metropole, όλο café και bar στα σοκάκια του Shoreditch, βόλτες μέχρι το Tate Modern, δεκάδες εκθέσεις, και τα αυστηρά cool concept stores του East London, που περισσότερο μοιάζουν με γκαλερί παρά με καταστήματα boutique. Έζησε τη φοιτητική ζωή της πόλης στους ρυθμούς της μόδας και των media, με φίλους από όλο τον κόσμο και συζητήσεις σε κοινά flats για τις μεγάλες καμπάνιες και τα trends που ετοιμάζονται.

Στα media industries της πόλης, συμμετείχε σε projects που διαμόρφωναν το στυλ της και συνεργάστηκε με έντυπα και πλατφόρμες, έμαθε τα στάδια προετοιμασίας editorial, advertising και production, πως δουλεύει μια φωτογράφηση, πώς στήνεται ένα visual concept και πώς η εικόνα γίνεται μήνυμα. «Το Λονδίνο μου έδωσε το πλεονέκτημα» λέει «μια διαφορετική οπτική για το design και τον πολιτισμό». Η καθημερινότητα ανάμεσα σε meetings, cafés και εκθέσεις τη διαμόρφωσε πριν πάρει στα χέρια της την πρώτη γραμμή ύφους, που έγινε brand.

Themis Z από τη Μύκονο στο σύμπαν της διακριτικής κομψότητας

Η Θέμις Ζουγανέλη, λίγο μετά την επιστροφή της στην Αθήνα, το 2015, ίδρυσε το Themis Z, ένα lifestyle brand που καταφέρνει να ενώνει την απλότητα του Αιγαίου και την ήσυχη πολυτέλεια. Με έδρα την Αθήνα, αλλά παρουσία σε Μύκονο, Λονδίνο και Γκστάαντ, η Θέμις σχεδιάζει ρούχα, αξεσουάρ και αντικείμενα για το σπίτι που είναι όχι μόνο αισθητική, αλλά κοσμοθεωρία.

Λιτότητα, καθαρές γραμμές, φυσικά υλικά και μια αισθητική που συνδυάζει το απλό με το εκλεπτυσμένο. Για εκείνη, κάθε κομμάτι είναι μια ανάμνηση, από τα βράδια στο Αιγαίο, τις μυκονιάτικες αυλές των παιδικών της χρόνων, τις αποχρώσεις του λευκού, όπως φεγγίζουνε στο φως του φεγγαριού. «Η τέχνη του design δεν είναι επινόηση, είναι ανάμνηση», λέει. Αλλού παραδέχεται πως «ό,τι κάνω έχει μέσα του λίγο από εκείνη την αυλή, λίγο από το μπλε του Αιγαίου, λίγο από την απλότητα με την οποία μεγάλωσα», συναντώντας έτσι τον Οδυσσέα Ελύτη στο στίχο – αλήθεια «το φως είναι η γλώσσα μου». Οι δημιουργίες της έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογές του Dior Maison, σε μια συνεργασία -σταθμό, που δεν έγινε από τύχη, αλλά από συνέπεια αισθητικής.

Η Θέμις Ζουγανέλη δεν σχεδίασε απλώς για τον Dior, αλλά συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός ύφους που προσέχει τη λεπτομέρεια, το διάφανο φως και την καθαρότητα των ελληνικών γραμμών. Παράλληλα, συνεργάστηκε με το Atelier Swarovski και οι δουλειές της έχουν παρουσιαστεί σε τίτλους όπως το Harper’s Bazaar UK, το World of Interiors, το House & Garden και τη Daily Telegraph. Έχει τονίσει πολλές φορές πως «δεν σχεδιάζω για να εντυπωσιάσω. Θέλω να δημιουργώ έναν κόσμο που να σε αγκαλιάζει, να σε ηρεμεί, να θες να επιστρέφεις εκεί».

Για εκείνη, η κομψότητα δεν είναι θόρυβος, αλλά γαλήνη, ούτε επίδειξη, αλλά εσωτερική συνέπεια. «Η πραγματική πολυτέλεια είναι η ποιότητα χωρίς φασαρία. Η λεπτομέρεια που δεν ζητάει χειροκρότημα». Και το Themis Z εξελίσσεται. Ετοιμάζει νέα bespoke συλλογή για το «Club de Luge» στο Γκστάαντ, μια exclusive σειρά ειδών για το Palazzo Hotel στην Ακτή Αμάλφι, ενώ η επόμενη ανοιξιάτικη συλλογή πρόκειται να παρουσιαστεί σε Νέα Υόρκη και Λος Άντζελες. Με όχημα την καθαρότητα, την ελληνική δεξιοτεχνία και τη διακριτική λάμψη που δεν κραυγάζει, αλλά μένει.

Αθήνα, Μύκονος και -πιο πολύ- Γκστάαντ

Μοιράζει τον χρόνο της στα σπίτια της σε Αθήνα, Μύκονο και Γκστάαντ. Ζει σε ένα σαλέ που κάποτε ανήκε στον διάσημο Βραζιλιάνο πλαστικό χειρουργό Ιβο Πιταγκί και περιγράφει την καθημερινότητά της με απλότητα. Συνοδεύει τις κόρες της στο σχολείο, εργάζεται εξ αποστάσεως, κάνει γιόγκα και διαλογισμό και όταν δεν σχεδιάζει, απολαμβάνει τη ζωή στη φύση, με φίλους. Εχει πάντα, από τότε που ηταν μικρό κοριτσάκι στη Μύκονο, αγαπημένο σκυλάκι, λατρεύει την συμφωνική μουσική αλλά και την cool jazz, έχει φίλες που τη στηρίζουν, την εμπνέουν, την εμψυχώνουν.

Ο σύζυγός της, Τάκης Κανελλόπουλος, προέρχεται από την ιστορική επιχειρηματική οικογένεια της ΤΙΤΑΝ και φέρει, όπως εκείνη αναφέρει, «την ευγένεια του επιχειρηματία με καταγωγή και την εξωστρέφεια ενός ανήσυχου, αεικίνητου και τολμηρού πνεύματος». Είναι ένας σύντροφος που μοιράζεται μαζί της μια κοινή αίσθηση υψηλής αισθητικής, οικογενειακής αφοσίωσης και κοσμοπολιτισμού. Το ζευγάρι έχει αποκτήσει δύο κόρες και έχει επιλέξει να μεγαλώνει την οικογένειά του στο Γκστάαντ της Ελβετίας.

«Οι κόρες μου πηγαίνουν σχολείο, οπότε η ζωή στο Γκστάαντ αφορά πρώτα απ’ όλα εκείνες και μετά, τη δουλειά μου», λέει. Τα πρωινά ξεκινούν με τη συνοδεία των παιδιών στο σχολείο και τα Σαββατοκύριακα, πιο χαλαρά, όλοι μαζί κάνουν σκι ή ποδηλασία. Το σαλέ λειτουργεί για τη Θέμις ως χώρος ισορροπίας, πνευματικής ανάσας και έμπνευσης. «Η πολυτέλεια του απλού τρόπου ζωής, όπως τον ζεις ή σ’ ένα νησί ή σε ένα σαλέ, είναι η βάση του Themis Z. Ενισχύει τη συνοχή της οικογένειας και διώχνει το άγχος της πόλης», εξηγεί.

Και ήταν η πανδημία που την έφερε πιο κοντά σ’ αυτή τη ζωή. «Αποφασίσαμε να μείνουμε στο Γκστάαντ γιατί η καθημερινότητα εδώ μάς έκανε ευτυχισμένους». Όμως η Ελλάδα δεν είναι για εκείνη ποτέ απουσία. «Η Μύκονος θα είναι πάντα το μέρος της καρδιάς μου, γιατί κάθε γωνιά της είναι γεμάτη από τη μνήμη του πατέρα μου».

… πάντα η Μύκονος, λοιπόν!

Η Μύκονος είναι ένα κομμάτι της, τόπος φορτισμένος με αναμνήσεις, πρόσωπα και αισθήσεις, που την καθόρισε. Η Θέμις Ζουγανέλη, λοιπόν, επιστρέφει εκεί όχι μόνο ως η κόρη του Κώστα Ζουγανέλη, αλλά με το δικό της δημιουργικό, διεθνές αποτύπωμα! Στις 24 Ιουνίου, εγκαινίασε τη δική της boutique στο κέντρο της Χώρας, στα λευκά σοκάκια, που τόσο αγαπά.

Ο χώρος είναι σφραγισμένος από την αισθητική και τη δουλειά της, έτσι, λιτός, φωτεινός, με λεπτομέρειες χειροποίητες, φυσικά υλικά και αιγαιοπελαγίτικο φως, με καθαρότητα γραμμών και διαχρονική ουσία. Το opening party, ένα κοκτέιλ ατμοσφαιρικό και οικείο, φιλοξένησε φίλους, συνεργάτες από τον χώρο του design, Έλληνες και ξένους επισκέπτες, που έχουν συνδεθεί με το brand Themis Z. Ήταν εκεί όχι απλώς για να δουν τη νέα boutique, αλλά για να γιορτάσουν ένα ακόμα κεφάλαιο της δημιουργικότητάς της. Την επομένη μέρα, η ίδια δημοσίευσε απλά: «It’s open!».

Η boutique δεν φέρει μόνο το όνομά της, αλλά την αίσθηση συνέχειας. Με τρόπο σχεδόν ποιητικό, μοιάζει να ακουμπά στο παλιό, δημιουργώντας το καινούριο. Είναι, ίσως, ο πιο σύγχρονος φόρος τιμής στον πατέρα της, χωρίς να είναι αναπαραγωγή του παρελθόντος. Εκείνος δημιούργησε τον μύθο. Εκείνη, τον συνεχίζει. Η Μύκονος, μεταμορφωμένη, λουσάτη, φωνακλάδικα γλεντζέδικη, άυπνη, όλο πολυκοσμία, πια, συνεχίζει, όμως, να χωράει εκείνες τις γωνιές που έχουν την αυθεντικότητα των ίδιων των παιδιών της. Σαν την Θέμις.

Άλλο ένα πάρτι της, που όλοι θα θυμούνται

Αν ο Σκοτ Φιτζέραλντ ειχε γνωρίσει την Θέμις, σίγουρα δεν θα έγραφε πως στα πάρτι των πλούσιων «οι άνθρωποι ήρθαν και πήγαν, σαν φαντάσματα που περιφέρονται σε μια χρυσαφένια ομίχλη», γιατί εκείνη, ως οικοδέσποινα παραμένει curator του στιλ και πρέσβειρα μιας Ελλάδας που εξάγει αισθητική. Όσοι την γνωρίζουν, λένε εντυπωσιασμένοι, πως τα δείπνα και τα πάρτι της δεν είναι κοινωνικές υποχρεώσεις, αλλά εμπειρίες.

Σκηνικά φροντισμένα, εκλεπτυσμένα, αισθητικά ταξίδια, αλλά αβίαστα και απαλά, χωρίς να μοιάζουν στημένα, εξεζητημένα ή επιδεικτικά. Από το φως των κεριών μέχρι τη μουσική, και από το σερβίτσιο μέχρι τη συντροφιά, όλα μοιάζουν αβίαστα σαν συνέχεια ενός χαμογελαστού τρόπου ζωής. Το πρόσφατο, τριήμερο πάρτι των 50ών της γενεθλίων ήταν ίσως η πιο χαρακτηριστική εκδήλωση της ικανότητας της Θέμις στο να οργανώνει αισθητικές εμπειρίες αξέχαστες. Με θεματική “White & Gold” και “Studio 74”, έφερε στην Αθήνα πρόσωπα του διεθνούς jet set, από την Ιντία Χικς μέχρι την Κορντελία ντε Καστελαίν, τους Κορτίνα και την Τατιάνα Μπλάτνικ, καλή φίλη της Θέμις.

Το Island της Αθηναϊκής Ριβιέρας μεταμορφώθηκε σε ένα παλλόμενο dancefloor, με μουσική, κοκτέιλ, χορό, εντυπωσιακές εμφανίσεις, φωτογραφίες σαν αυθόρμητες, ειλικρινή γέλια. Το σπίτι της οικογένειας στη Βουλιαγμένη φιλοξένησε ένα βραδινό δείπνο ελληνικής, καλοκαιρινής, γιορτινής διάθεσης, με λευκά τραπέζια στη βεράντα, λεπτές πορσελάνες, αρωματικά φυτά χωρίς υπερβολές και στημένες πόζες για το Instagram, με duck faces.

Η Θέμις Ζουγανέλη, για να συνοψίσουμε, δεν ανήκει στους ανθρώπους που φωνάζουν για να τους προσέξουν, αλλά σ’ εκείνους, που χτίζουν τον κόσμο με αρμονία, γαλήνη, λεπτομέρεια και συνέπεια. Γιατί είναι παιδί του Κώστα Ζουγανέλη και της Μυκόνου. Γιατί από το τόσο Αιγαίο, έμαθε στην ομορφιά και δεν την αλλάζει. Και γιατί κάνει πράξη -ξανά Ελύτης- τον στίχο «… η ευτυχία είναι αυτό που επιστρέφει κάθε πρωί με το φως».