ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Από τη Νέα Υόρκη ως τη Γενεύη, ο κόσμος των ρολογιών μοιάζει να χτυπά πιο δυνατά κάθε φορά που το όνομα Patek Philippe εμφανίζεται σε έναν κατάλογο δημοπρασίας. Όμως αυτή τη φορά, η ιστορία ξεπερνά τη φαντασία.
Δύο μοναδικά ρολόγια τσέπης με διπλό μηχανισμό —και μάλιστα τα μόνα γνωστά παγκοσμίως με δύο ανεξάρτητες κινήσεις που συνδέονται αποκλειστικά μέσω ενός κοινού μηχανισμού κουρδίσματος— αναμένεται να τραβήξουν τα βλέμματα των συλλεκτών στην επερχόμενη δημοπρασία της Sotheby’s Νέας Υόρκης.
Η αποκάλυψη μιας συλλογής που έμεινε κρυφή 60 χρόνια
Η είδηση έγινε γνωστή όταν η Sotheby’s ανακοίνωσε τη δημοπρασία “Exceptional Discoveries: The Olmsted Complications Collection”, μια εξαιρετική συλλογή 80 ρολογιών που συγκέντρωνε επί έξι δεκαετίες ο Αμερικανός συλλέκτης Robert M. Olmsted. Ο ίδιος υπήρξε ένας από τους πιο σχολαστικούς και αφοσιωμένους ερασιτέχνες της ωρολογοποιίας — ένας άνθρωπος που δεν αγόραζε απλώς ρολόγια, αλλά ιστορίες. Από τις αρχές του 19ου αιώνα ως τις αρχές του 20ού, η συλλογή του αποτελεί ένα πραγματικό χρονολογικό ταξίδι στην εξέλιξη της μηχανικής του χρόνου.
Πρόκειται για μια συλλογή που ενώνει θρυλικές υπογραφές: Patek Philippe, Rolex, Audemars Piguet, A. Lange & Söhne, Breguet. Όμως οι δύο πραγματικοί “αστέρες” της είναι τα διπλοκίνητα Patek Philippe — κομμάτια που δεν είχαν ποτέ παρουσιαστεί στο κοινό, και που, σύμφωνα με τους ειδικούς, «ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε για την ιστορία της ωρολογοποιίας».
Η διπλή ψυχή του χρόνου
Το πρώτο ρολόι, χρονολογίας 1924, είναι ένα split-seconds minute repeater — ένας μηχανισμός που συνδυάζει δύο από τις πιο απαιτητικές επιπλοκές: χρονογράφο με διαχωρισμό δευτερολέπτων και επανάληψη λεπτών. Κατασκευάστηκε κατόπιν παραγγελίας από τον Αμερικανό επιχειρηματία John Motley Morehead III, έναν άνθρωπο με πάθος για την επιστήμη και την αστρονομία. Η ιδιαιτερότητα του ρολογιού δεν βρίσκεται μόνο στη μηχανική του πολυπλοκότητα, αλλά στο γεγονός ότι φέρει δύο ανεξάρτητες κινήσεις που κουρδίζονται αντίθετα: η μία δεξιόστροφα, η άλλη αριστερόστροφα. Μόλις ολοκληρωθεί το κούρδισμα και των δύο, η κορώνα «κλειδώνει» — μια λεπτομέρεια που φανερώνει την εμμονή της Patek Philippe με την τελειότητα.
Η δεύτερη δημιουργία, του 1921, είναι ένα ανοικτό ρολόι minute repeater με δύο κινήσεις που κουρδίζονται ταυτόχρονα, γυρνώντας την κορώνα προς μία κατεύθυνση. Κάθε κίνηση χειρίζεται ένα ξεχωριστό σετ δεικτών: τα χρυσά χέρια δείχνουν αστρικό χρόνο (sidereal time), ενώ τα μπλε δείχνουν τη συμβατική 24ωρη μέρα. Είναι, όπως εξηγούν οι ειδικοί, ένα από τα ελάχιστα ρολόγια στην ιστορία που γεφυρώνει τη γήινη και την ουράνια μέτρηση του χρόνου.
Ο συλλέκτης που έβλεπε τον χρόνο ως επιστήμη
Ποιος ήταν ο John Motley Morehead III; Ένας επιστήμονας και βιομήχανος από τη Βόρεια Καρολίνα, απόγονος ευκατάστατης οικογένειας χημικών και πολιτικών, με πάθος για την αστρονομία. Για εκείνον, ο χρόνος δεν ήταν απλώς ένα μέγεθος· ήταν μια σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και το σύμπαν. Ο Morehead ήθελε ένα ρολόι που να «μιλά τη γλώσσα των άστρων». Και η Patek Philippe, πιστή στο πνεύμα των πιο τολμηρών παραγγελιών, του χάρισε δύο μηχανικά θαύματα που συνδύαζαν τεχνική δεξιοτεχνία με φιλοσοφική σκέψη.
Όταν, χρόνια αργότερα, τα ρολόγια πέρασαν στα χέρια του Olmsted, εκείνος τα φύλαξε σαν ιερά αντικείμενα. «Η συλλογή Olmsted είναι μια ωδή στην εφευρετικότητα του ανθρώπου», σημειώνει η Daryn Schnipper, πρόεδρος της διεθνούς ωρολογιακής ομάδας της Sotheby’s. «Ανακαλύψαμε μέσα της έργα που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ. Η εργασία πάνω σε αυτή τη συλλογή ήταν ένα ταξίδι γεμάτο θαυμασμό και συγκίνηση.»
Το ραντεβού με την Ιστορία – Στο νέο σπίτι της Sotheby’s
Οι δημοπρασίες θα πραγματοποιηθούν σε δύο φάσεις: η “Important Watches” στις 8 Δεκεμβρίου και η “Fine Watches” από 26 Νοεμβρίου έως 10 Δεκεμβρίου, με συνολική εκτίμηση πώλησης που ξεπερνά τα 4 εκατομμύρια δολάρια. Και οι δύο θα λάβουν χώρα στο νέο, επιβλητικό κτίριο της Sotheby’s, το Breuer Building — ένα αρχιτεκτονικό στολίδι της Νέας Υόρκης που φιλοξένησε για χρόνια το Whitney Museum.
Πριν φτάσουν στο σφυρί, τα ρολόγια θα ταξιδέψουν ανά τον κόσμο, σε Hong Kong, Λονδίνο, Γενεύη και τέλος στη Νέα Υόρκη (5–7 Δεκεμβρίου), για μια περιοδεία που θυμίζει έκθεση μουσείου. Γιατί αυτά τα αντικείμενα δεν είναι απλώς συλλεκτικά· είναι φορείς πολιτισμού και τεχνολογίας.
Η μηχανική ως τέχνη
Ο κόσμος των haute horlogerie γνωρίζει ότι ο συνδυασμός δύο ανεξάρτητων κινήσεων μέσα σε ένα μόνο σώμα αποτελεί σχεδόν αδύνατο επίτευγμα. Όχι μόνο λόγω της πολυπλοκότητας, αλλά και της αρμονίας που απαιτείται για να λειτουργούν ταυτόχρονα χωρίς να παρεμβαίνουν μεταξύ τους. Η Patek Philippe, γνωστή για την τελειομανία της, κατάφερε κάτι που έμοιαζε θεωρητικά αδύνατο — να συνδέσει δύο «καρδιές» χρόνου με έναν μόνο μηχανισμό κουρδίσματος.
Πέρα όμως από τη μηχανική και τη σπανιότητα, αυτά τα ρολόγια φέρουν μια ποιητική διάσταση. Ο διπλός χρόνος –γήινος και αστρικός– συμβολίζει τη διαρκή προσπάθεια του ανθρώπου να υπερβεί τα όρια του καθημερινού χρόνου, να δει πέρα από το φαινόμενο και να αγγίξει το άπειρο.
Ο Olmsted και η σχολή της υπομονής
Ο Robert Olmsted, που αφιέρωσε τη ζωή του στην αναζήτηση της τελειότητας, θεωρούσε τα ρολόγια τεκμήρια της ανθρώπινης νοημοσύνης. Δεν ήταν επενδυτής· ήταν συλλέκτης με τη βαθύτερη έννοια. Αγόραζε ρολόγια όχι για τη φήμη ή την αξία τους, αλλά γιατί διέκρινε σε αυτά την ψυχή του δημιουργού. Περνούσε ώρες μελετώντας τον ήχο του minute repeater, την κίνηση του tourbillon, τη συμμετρία του καντράν.
Η συλλογή του, σήμερα, μοιάζει με μουσείο της χρυσής εποχής της ωρολογοποιίας. Κάθε κομμάτι μαρτυρεί την εποχή του: από τα πρώτα Breguet του 19ου αιώνα έως τα πρωτοποριακά Rolex και Audemars Piguet των αρχών του 20ού. Όμως τα δύο Patek Philippe ξεχωρίζουν — όχι μόνο για την τεχνική τους ιδιαιτερότητα, αλλά γιατί αναδεικνύουν τη σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο ως υπαρξιακή εμπειρία.
Η επανεκτίμηση της αξίας των ρολογιών τσέπης
Σε μια εποχή όπου τα ρολόγια καρπού κυριαρχούν στην αγορά, τα pocket watches γνωρίζουν αναγέννηση. Ο κόσμος των συλλεκτών βλέπει σε αυτά κάτι βαθύτερο: τη χειροποίητη ψυχή της ωρολογοποιίας, τη σύνδεση με μια εποχή που ο χρόνος μετριόταν με ήχο, με βάρος, με παρουσία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα σημαντικότερα μουσεία και οίκοι επαναφέρουν το ενδιαφέρον για τα ρολόγια τσέπης, όχι ως παρωχημένα αντικείμενα, αλλά ως σύμβολα διαχρονικότητας και savoir-faire.
Η αγορά δείχνει να συμφωνεί. Οι τιμές για σπάνια Patek Philippe τσέπης έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, ιδίως όταν πρόκειται για commissioned pieces με μοναδικό μηχανισμό ή γνωστό ιδιοκτήτη. Το ρεκόρ εξακολουθεί να κρατά το Patek Philippe Henry Graves Supercomplication, που πουλήθηκε το 2014 έναντι 24 εκατ. δολαρίων στη Γενεύη. Οι εκτιμήσεις των δύο νέων “διπλών” ρολογιών (500.000 έως 1.000.000 δολάρια και 300.000 έως 500.000 δολάρια αντίστοιχα) δείχνουν ήδη ότι η αγορά τα αντιμετωπίζει σαν μοναδικά έργα τέχνης.
Η Sotheby’s και η στρατηγική των “Exceptional Discoveries”
Για τη Sotheby’s, αυτή η δημοπρασία δεν είναι απλώς ένα γεγονός αγοράς· είναι ένα brand moment. Ο οίκος έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια να μετατρέψει τις ωρολογιακές του πωλήσεις σε διεθνή γεγονότα πολιτισμού. Μετά τα ρεκόρ της σειράς “Important Watches” στη Γενεύη, το project “Exceptional Discoveries” έρχεται να ενισχύσει το αφήγημα της Sotheby’s ως θεματοφύλακα της ιστορίας του χρόνου.
Η Daryn Schnipper το περιγράφει: «
«Αυτή η συλλογή αποτελεί ένα πραγματικό επίτευγμα ωρολογοποιητικής ευφυΐας και σπανιότητας, και η ενασχόλησή μου με αυτή υπήρξε ένα βαθιά ικανοποιητικό ταξίδι, γεμάτο ανακαλύψεις και θαυμασμό.»
Η αγορά πολυτελών ρολογιών το 2025: από την επένδυση στο συναίσθημα
Η χρονιά σηματοδοτεί μια μετατόπιση στην αγορά συλλεκτικών ρολογιών. Ενώ οι τιμές στα σύγχρονα sport models (όπως τα Rolex Daytona ή τα Patek Nautilus) δείχνουν σημάδια σταθεροποίησης, οι συλλέκτες στρέφονται ξανά στα vintage κομμάτια με ιστορικό βάθος. Δεν πρόκειται απλώς για “investment assets”, αλλά για συναισθηματικά αντικείμενα, που κουβαλούν ιστορία και σπανιότητα.
Η Sotheby’s, η Phillips και η Christie’s παρατηρούν ήδη μια νέα κατηγορία αγοραστών: νέους συλλέκτες από την Ασία και τη Μέση Ανατολή, οι οποίοι αναζητούν κομμάτια με αφήγηση, όχι απλώς με brand prestige. Τα ρολόγια της συλλογής Olmsted ανταποκρίνονται ακριβώς σε αυτό το προφίλ: σπάνια, με επιστημονική ιστορία και μυθολογία.
Από τη Νέα Υόρκη στο μέλλον
Καθώς πλησιάζει ο Δεκέμβριος, οι συλλέκτες προετοιμάζονται για ένα γεγονός που θα γραφτεί στην ιστορία. Οι διπλοκίνητοι Patek Philippe του Morehead και του Olmsted δεν είναι απλώς σπάνιοι μηχανισμοί· είναι παραβολές για τον ίδιο τον χρόνο — για την αναζήτηση του ανθρώπου να συνδυάσει τη γη με τον ουρανό, την επιστήμη με την τέχνη.
Και στη Sotheby’s αυτόν τον χειμώνα, ο θαυμασμός θα έχει ήχο — τον μεταλλικό ήχο ενός minute repeater που χτυπά για δύο διαφορετικούς χρόνους ταυτόχρονα.
Διαβάστε επίσης :
Patek Philippe Ref. 1518: Το ρολόι των 20 εκατ. δολ. που θα γίνει το ακριβότερο στον κόσμο
Rolex: Αυτό είναι το… αντικλεπτικό σύστημα για να παραμείνει ασφαλές στον καρπό σας
Η Tiffany & Co. σπάει τα ρεκόρ: Αγόρασε το ρολόι του Τιτανικού για 1,97 εκατ. δολάρια!
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
