Συστάσεις για την ασφαλή διενέργεια των χειρουργικών επεμβάσεων

Οι επαγγελματίες υγείας, τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως, αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19. Οι γνώσεις μας εμπλουτίζονται  σχεδόν καθημερινά, οι οδηγίες διαχείρισης των ασθενών τροποποιούνται συνεχώς και πρωτόκολλα δράσης δημιουργούνται από την αρχή. Σε αυτό το επισφαλές περιβάλλον, οι πληροφορίες αλλάζουν τα δεδομένα ταχύτατα.

Στις 18 Μαρτίου 2020 ανακοινώθηκε ότι «απαγορεύονται όλα τα τακτικά χειρουργεία σε όλη την επικράτεια, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Επιτρέπονται μόνο χειρουργεία επείγοντα, απειλητικά για την ζωή και την ασφάλεια των ασθενών».

Οι χειρουργικές εταιρείες σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν κατηγοριοποιήσει τις επεμβάσεις και τις δράσεις που επιβάλλονται ανάλογα με το στάδιο μιας πανδημίας. Με δεδομένο ότι στη χώρα μας είμαστε (και ευχόμαστε να παραμείνουμε ) στην  πρώτη φάση  της πανδημίας, άρα θα συνεχίσουν να ισχύουν τα ίδια μέτρα, εύλογα δημιουργούνται ερωτήματα για την ασφαλή διεξαγωγή, ακόμη και αυτών των απολύτως απαραίτητων χειρουργικών πράξεων.

Η ασφαλής διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων αυτονόητα εξυπηρετεί πρωταρχικά τον ασθενή, αλλά προϋποθέτει και την προφύλαξη της χειρουργικής ομάδας και του  προσωπικού των χειρουργείων και του νοσοκομείου, γενικότερα. Έγκυρα επιστημονικά περιοδικά και επιστημονικοί σύλλογοι έχουν δημοσιοποιήσει πρωτόκολλα διαχείρισης που αφορούν την προετοιμασία του χειρουργείου σε αυτή  την εξελισσόμενη κατάσταση, σχέδια ώστε κανείς να μην στερηθεί μια απαραίτητη επέμβαση και κανόνες μείωσης του  κινδύνου  έκθεσης του υγειονομικού προσωπικού.

Ιδανικά και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, οι ασθενείς υποβάλλονται στο test ανίχνευσης του κορονοϊού πριν το χειρουργείο (ακόμα και αν αυτό δεν καλύπτει απόλυτα). Ακόμη και με αρνητικό test, οι ασθενείς πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν θετικοί – ασυμπτωματικοί. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διασπορά του ιού κατά τη διάρκεια των ανοιχτών επεμβάσεων, χρήση ειδικών φίλτρων προστασίας κατά τη διενέργεια λαπαροσκοπικών επεμβάσεων, προστασία του προσωπικού από τον ψεκασμό  «φαινόμενο του αεροζόλ», εισπνοή αερίων από τη χρήση διαφορετικών πηγών ενέργειας που τυχόν χρησιμοποιούνται, αυξημένα μέτρα προσωπικής προφύλαξης, όπως διπλά γάντια ή ειδικές στολές  και άλλα, λαμβάνονται σοβαρά υπόψη και  βρίσκονται σε μόνιμη  έρευνα.

Τέλος, οι κανόνες “διαλογής” των ογκολογικών ασθενών δεν έχουν μεταβληθεί, με προϋπόθεση ότι οι δομές λειτουργίας των νοσοκομείων δεν έχουν διαφοροποιηθεί σε ό,τι αφορά την κάλυψη κλινών Μ.Ε.Θ και υπάρχει επάρκεια στις τράπεζες αίματος, αν και εφόσον απαιτηθεί.

Κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) για τη διενέργεια χειρουργικών επεμβάσεων στην Ελλάδα αλλά και παγκόσμια, ακόμα και σε κράτη που δυστυχώς έχουν περάσει στη φάση τρία, ΔΕΝ υπάρχουν, πέραν των γενικών κανόνων υγιεινής και προφύλαξης  που ισχύουν μέχρι τώρα και για άλλους ιούς.

Υπάρχουν συστάσεις, υπάρχουν κανόνες και τακτικές που μπορεί να ωφελήσουν. Και βέβαια υπάρχει συνεχής έρευνα και μελέτη που σύντομα θα καθορίσει την επόμενη ημέρα λειτουργίας των νοσοκομείων.