“Όπλο” το ανοσοποιητικό στη μάχη κατά του καρκίνου

Πολύτιμος σύμμαχος στην αντιμετώπιση του καρκίνου αναδεικνύεται τα τελευταία χρόνια η Ανοσο-Ογκολογία, δηλαδή η αξιοποίηση των μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος για την αντιμετώπιση των καρκινικών όγκων, όπως ανέφεραν οι ομιλητές κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, που διοργανώθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου (4 Φεβρουαρίου).

Στο πλαίσιο αυτό, τονίστηκε ότι οι επιστήμονες βρίσκονται πολύ κοντά στη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα χωρίς την ανάγκη χημειοθεραπείας, καθώς χάρη στο συνδυασμό των νέων ανοσοθεραπειών, έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, η επιβίωση των ασθενών, ακόμη και εκείνων που πάσχουν από μεταστατική νόσο.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο ΔΣ της Εταιρίας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), Ιωάννη Μπουκοβίνα, η ανοσοθεραπεία έχει πλέον αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζεται ο καρκίνος.

«Ο μοναδικός μηχανισμός δράσης, η παρατεταμένη διάρκεια ανταπόκρισης, το ξεχωριστό προφίλ ασφάλειας, η καθορισμένη χρονική διάρκεια χορήγησης της, η επάνοδος στην κανονικότητα, η πιθανότητα μακροχρόνιας επιβίωσης, ακόμα και ίασης, δίνουν ιδιαίτερη αξία στην ελπίδα», ανέφερε ο κος Μπουκοβίνας, τονίζοντας ωστόσο ότι υπάρχουν πολλά ακόμα ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν σχετικά με την εφαρμογή της.

Μελάνωμα

Η καθηγήτρια Παθολογίας Ογκολογίας, Α’ Παθολογική Κλινική, Γ.Ν. «Λαϊκό», κα Έλενα Γκόγκα, αναφέρθηκε στο μεταστατικό μελάνωμα, το οποίο αποτελεί την πιο θανατηφόρο μορφή της νόσου και παρουσιάζεται όταν ο καρκίνος εξαπλωθεί πέραν της επιφάνειας του δέρματος σε άλλα όργανα. Η επίπτωση του μελανώματος αυξάνεται σταθερά τα τελευταία 30 έτη, με τα κρούσματα στην Ελλάδα να ανέρχονται στα 1600 το χρόνο.

Το μελάνωμα είναι κυρίως ιάσιμο όταν αντιμετωπιστεί στα πρώιμα στάδια. Ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα Σταδίου IV ιστορικά έχουν χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Με την εισαγωγή της ανοσοθεραπείας, τα δεδομένα αυτά αλλάζουν. Η πενταετής επιβίωση διαμορφώνεται στο 35-40% με τη μονοθεραπεία anti-PD1 παραγόντων, ενώ συνδυάζοντας ανοσοθεραπευτικούς παράγοντες, σημειώνονται ποσοστά πενταετούς επιβίωσης 52%.

«Πολύ σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί και για τους ασθενείς με εξαιρέσιμο μελάνωμα υψηλού κινδύνου (Σταδίου IIIb &IIIc). H πλειονότητα των ασθενών αυτών εμφανίζουν υποτροπή, γεγονός που τους καθιστά μια ομάδα με ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη.

Ωστόσο, πολύ πρόσφατα, ανακοινώθηκαν δεδομένα που αναδεικνύουν τη συνεισφορά της ανοσοθεραπείας και σε αυτήν την κατηγορία ασθενών. «Δεδομένα που ανακοινώθηκαν στο ESMO, δείχνουν πως ο αναστολέας του PD-1 βελτιώνει σημαντικά την επιβίωση χωρίς υποτροπή της νόσου, επιδεικνύοντας ταυτόχρονα και καλύτερη ανοχή σε σύγκριση με ένα δραστικό φάρμακο ελέγχου, στο πλαίσιο της επικουρικής θεραπείας για το μελάνωμα», τόνισε η κα Γκόγκα.

Καρκίνοι του ουροποιητικού

Στην ελπίδα που έφερε η ανοσοθεραπεία στον καρκίνο του νεφρού αναφέρθηκε ο καθηγητής Παθολογικής Ογκολογίας του  Πανεπιστημίου Αθηνών & Δ/ντης της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής στο Π.Γ.Ν. «Αττικόν», Αριστοτέλης Μπάμιας,. Ο κ. Μπάμιας τόνισε ότι ο καρκίνος του νεφρού είναι ο 12^ος  πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως και εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες, συνήθως στην έκτη και έβδομη δεκαετία της ζωής τους.

Παρόλο που οι εξελίξεις στις στοχεύουσες θεραπείες για την αντιμετώπισή του από το 2006 έως σήμερα ήταν ραγδαίες, υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Από τον Απρίλιο του 2016 η μοντέρνα ανοσοθεραπεία έχει εμπλουτίσει τη θεραπευτική φαρέτρα στη μάχη των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο νεφρού.  Παράλληλα, παρουσίασε πολύ σημαντικά στοιχεία κλινικών μελετών, που έδειξαν ότι η ανοσοθεραπεία καθιερώνεται πλέον τόσο σαν αρχική θεραπεία, όσο και σαν θεραπεία υποτροπής μετά από αντι-αγγειογενετική θεραπεία. Η εφαρμογή της ανοσοθεραπείας αυξάνει την επιβίωση, ενώ σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών επιτυγχάνεται μακρόχρονος έλεγχος της νόσου χωρίς την ανάγκη για άλλες θεραπείες.

«Η ανοσοθεραπεία έχει αλλάξει και το τοπίο στη θεραπεία του καρκίνου του ουροθηλίου. Αυτή η πρόοδος είναι πολύ σημαντική, δεδομένου ότι τα τελευταία 15 χρόνια χαρακτηρίσθηκαν από πενιχρά αποτελέσματα στην προσπάθεια ανεύρεσης νέων φαρμάκων για τον καρκίνο του ουροθηλίου», σύμφωνα με τον κ. Μπάμια.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το ουροθηλιακό καρκίνωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου της ουροδόχου κύστης και είναι ο πέμπτος πιο συχνός τύπος καρκίνου που διαγιγνώσκεται στην Ευρώπη». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών που παρουσίασε, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με μεταστατικό καρκίνο ουροθηλίου μπορεί να ωφεληθεί σήμερα από την ανοσοθεραπεία.

«Η ανοσοθεραπεία, η οποία βοηθάει σημαντικά ασθενείς με πρώιμο ουροθηλιακό καρκίνο, με τη μοντέρνα της μορφή πλέον, προσφέρει μια αποτελεσματική θεραπεία και σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, η οποία μέχρι τώρα χαρακτηριζόταν από ένδεια θεραπευτικών επιλογών. Η θεραπεία αυτή χρησιμοποιείται μετά από αποτυχία της χημειοθεραπείας, αλλά και, αντί αυτής, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, που η βέλτιστη χημειοθεραπεία δεν μπορεί να χορηγηθεί», ανέφερε ο κος Μπάμιας.

Καρκίνος του πνεύμονα

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο καθηγητής Παθολογίας & Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών & Δ/ντής της Γ΄ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο «Η Σωτηρία», Κωνσταντίνος Συρίγος, ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως, με μεγάλο ποσοστό των ασθενών να διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, αφού δεν δίνει συνήθως πρώιμα συμπτώματα.

Στην Ελλάδα έχει υπολογισθεί ότι 6.500 άτομα χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από αυτή τη μορφή καρκίνου, που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο κάπνισμα. Επιπλέον, ενώ για όλες τις άλλες συχνές μορφές του καρκίνου έχουν καθιερωθεί εξετάσεις έγκαιρης διάγνωσης (screening) για τον καρκίνο του πνεύμονα δεν υπάρχει ακόμη τέτοιο πρόγραμμα.

«Είναι σημαντικό ότι η χώρα μας, παρά τις όποιες αντιξοότητες των τελευταίων ετών, συνεχίζει να βρίσκεται στην πρωτοπορία της έρευνας στον καρκίνο του πνεύμονα με τις περισσότερες από τις νεότερες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων των ανοσοθεραπειών να είναι διαθέσιμες στους Έλληνες ασθενείς.

Η ανοσοθεραπεία αποτελεί πλέον τον βασικό πυλώνα θεραπείας των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα, είτε ως μονοθεραπεία,  είτε σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία. Επιπλέον, σύντομα θα υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης συνδυασμού ανοσοθεραπείας, ώστε, αποφεύγοντας τη χημειοθεραπεία, να διευρύνονται οι θεραπευτικές επιλογές μας, με στόχο την σημαντική παράταση της επιβίωσης  και την εξασφάλιση μιας καλής ποιότητας της ζωής για μεγάλο ποσοστό των ασθενών μας», σημείωσε ο κος Συρίγος.

Τη Συνέντευξη Τύπου διοργάνωσε η φαρμακευτική εταιρεία Bristol-Myers Squibb.