Μία κολοσσιαία θεσμική αποτυχία

Ποτέ δεν πίστεψα ότι η ιστορία της πανδημίας με τον κορωνοϊό θα τέλειωνε γρήγορα – και το έγραψα πλειστάκις. Ποτέ δεν πίστεψα ότι υπήρχε επιστροφή στην κανονικότητα που γνωρίζαμε, και το κατέθεσα εγγράφως πολλές φορές. Ποτέ δεν πίστεψα ότι το οικονομικό κόστος της πανδημίας θα μπορούσε να καλυφθεί – και μάλιστα γρήγορα— συχνά προειδοποιώντας ότι όσο κι αν είναι αναγκαίο να κάνουμε προβλέψεις, οφείλουμε να έχουμε πάντα και ένα plan B.

Η αισιοδοξία με την οποία αντιμετωπίζαμε την έλευση του 2022 αρχίζει να ξεφτίζει. Το έναυσμα δίνει η «όμικρον» — έχει φέρει τον κόσμο στα όρια του πανικού, καθώς η επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται βαθιά διχασμένη για την μορφή της μετάλλαξης, τις επιπτώσεις, την ικανότητα των εμβολίων να μας προφυλάξουν από αυτήν.

Η επιστημονική αβεβαιότητα κατευθύνει την πολιτική, αντανακλάται σ’ αυτήν καταλήγοντας σε μία πανσπερμία μέτρων, μερικών ασύμβατων με τα όσα γνωρίζουμε, άλλων σε άμεση αντίθεση με αυτά που συμβαίνουν. Κοινή συνισταμένη δεν υπάρχει – κι αυτό είναι, ίσως, το πιο τραγικό συμπέρασμα. Η πιο επικίνδυνη εξέλιξη.

Για μία ακόμη φορά οι θεσμοί αποδείχθηκαν ανεπαρκείς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχοντας ήδη χάσει την αξιοπιστία του με την επιλεκτικά εύκαμπτη σπονδυλική στήλη που έχει απέναντι στην Κίνα, δεν μπορεί καν να αρθρώσει ένα λόγο με βαρύτητα ως προς την κατεύθυνση που θεωρητικά επιδιώκει να δώσει.  Αποτελεί άλλη μία απόδειξη ότι το παγκόσμιο σύστημα διακυβέρνησης που με τόσο κόπο στήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι πλέον για το θεαθήναι.

Θα ήταν έκπληξη αν η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερνε να επιδείξει ταχύτητα στην λήψη αποφάσεων και αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση τους. Η έκπληξη δεν ήρθε. Με καθυστέρηση πήρε απόφαση για την ισχύ των εμβολίων κι αυτή ήταν κόντρα στην κρατούσα επιστημονική θέση. Θα πρέπει να δεχτούμε ότι από την Ένωση αυτά μπορούμε να αναμένουμε.

Ως κοινωνία των ανθρώπων είμαστε αντιμέτωποι με τις μεγαλύτερες ίσως προκλήσεις της ιστορίας μας. Δεν είναι μία η πανδημία. Είναι πολλές – διότι αυτά που συμβαίνουν αφορούν τον ΔΗΜΟ – κι ας αποφεύγουμε να το παραδεχτούμε: κλιματική αλλαγή, ψηφιακή επανάσταση, ανισότητες,  κορωνοϊοί, αποτελούν μία ομογάλακτη τετράδα – κάτι σαν τους Τέσσερις Ιππότες της Αποκάλυψης.

Και είναι ομογάλακτη η τετράδα διότι – σε όσους σκέπτονται πέρα από το σήμερα – υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει πλανήτης Β.

Η κρίση του κορωνοϊού έφερε στην επιφάνεια το παγκόσμιο πρόβλημα της ημιμάθειας. Δεν με ενοχλεί ο αμαθής. Κατά κανόνα έχει συνείδηση της κατάστασης του και αφήνει τις αποφάσεις στα χέρια άλλων – όχι απαραίτητα των πιο γνωστικών.  Μου προξενεί, όμως, εγκεφαλικό ο ημιμαθής διότι πιστεύει – δεν νομίζει απλά—ότι τα ξέρει όλα. Στην σημερινή εποχή της επιφανειακής «γνώσης» που διαδίδουν οι πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων, η εμμονή τους είναι πνευματικά αφόρητη και πρακτικά καταστρεπτική για την κοινωνία.

Σ’ αυτούς ταιριάζει το «Ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».

Δυστυχώς, ούτε αυτή η δικαιολογία ισχύει για την αξιωματική αντιπολίτευση στην Ελλάδα. Όταν σε παγκόσμια κλίμακα όλες οι κυβερνήσεις υποχρεώνονται να αλλάζουν κατεύθυνση ανά μερικούς μήνες, όταν οι κομματικές γραμμές σπάνε στο όνομα της επιστήμης, όταν η προσπάθεια είναι να υιοθετηθούν πολιτικές που να βασίζονται στα πραγματικά δεδομένα και όχι σε ιδεολογίες, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο αρχηγός του έχουν υιοθετήσει ένα κήρυγμα απίθανης μισαλλοδοξίας, θρασύτατης αναλήθειας, βαθύτατης σκοπιμότητας που βάζει την χώρα σε κίνδυνο. Κίνδυνο πέρα από τις πανδημίες, κίνδυνο ως προς την κοινωνική συνοχή της, κίνδυνο ως προς την δημοκρατία της, κίνδυνο ως προς την εθνική της ύπαρξη.

Όταν η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται σε βαθιά ανατρεπτική κατάσταση και κυριολεκτικά αναζητεί πυξίδα, στην Ελλάδα μία μικρή ομάδα ιδεοληπτικών σκέπτονται μόνο πώς να καταστρέψουν προκειμένου να πάρουν την εξουσία.

Η χώρα μας αξίζει καλύτερης τύχης, όπως αυτή η Γη απαιτεί μεγαλύτερο σεβασμό από τα όντα που νομίζουν ότι κυριαρχούν επ’ αυτής. Σήμερα οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι οι θεσμοί μας και η θεσμική παρουσία μας έχουν αποτύχει κολοσσιαία. Αν το συνειδητοποιήσουμε, ίσως να υπάρχει ελπίδα.

Διαβάστε επίσης

Αύξηση ανεργίας: Xρονικό προαναγγελθέντος θανάτου