11 Μύθοι και αλήθειες για τη βιταμίνη D

Υπάρχει μια προσδοκία ότι η βιταμίνη D είναι ένα θαυματουργό φάρμακο και ότι, αν λάβουμε όλοι απλώς αρκετή δόση, θα λύσει όλα τα προβλήματα.

Αυτό, φυσικά, δεν είναι αλήθεια. Δεν υπάρχει καμία βιταμίνη ή συμπλήρωμα που να θεραπεύει τα πάντα, συμφωνούν οι ειδικοί υγείας.

Μύθοι και αλήθειες για την βιταμίνη D

1. Μύθος: Όσο περισσότερη βιταμίνη D παίρνετε, τόσο το καλύτερο

Το πολύ μπορεί να είναι κακό, και αυτό ισχύει και με τη βιταμίνη D.

Αν και είναι σπάνιο να πάρουμε υπερβολική ποσότητα βιταμίνης D, υπάρχει πιθανότητα να συμβεί, και η τοξικότητα της βιταμίνης D – έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία. Αυτό συμβαίνει με τη λήψη υπερβολικά μεγάλης δόσης συμπληρωμάτων βιταμίνης D.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH)  συνιστά οι ενήλικες ηλικίας 19 έως 70 ετών να λαμβάνουν 15 mcg (600 IU) και οι ενήλικες ηλικίας 71 ετών και άνω να λαμβάνουν 20 mcg (ή 800 IU). Το μέγιστο ημερήσιο όριο είναι 4.000 IU για άτομα ηλικίας 9 ετών και άνω, αλλά το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ σημειώνει ότι ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων λαμβάνουν μεγαλύτερη δόση, η οποία είναι δυνητικά επικίνδυνη.

Η βιταμίνη D αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου και επομένως η τοξικότητα σχετίζεται με τη συσσώρευση ασβεστίου στο σώμα. Τα συμπτώματα της τοξικότητας της βιταμίνης D μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, συχνοουρία, αδυναμία, πόνο στα οστά και πόνο στα νεφρά.

2. Αλήθεια: Η έκθεση στον ήλιο βοηθά το σώμα σας να παράγει βιταμίνη D

Όταν σας βλέπουν οι ακτίνες του ήλιου σας, μια χημική ουσία στο δέρμα σας μετατρέπεται σε βιταμίνη D3. Η βιταμίνη D3 μεταφέρεται από το συκώτι στα νεφρά, όπου γίνεται μια ενεργή μορφή βιταμίνης D.

Η ώρα της ημέρας, η σύννεφα, η χρωστική του δέρματος και το αντηλιακό επηρεάζουν την ποσότητα βιταμίνης D που μπορεί να συνθέσει ένας άνθρωπος μέσω του ήλιου. Για παράδειγμα, τα άτομα με πιο σκούρο δέρμα δεν είναι σε θέση να παράγουν τόση βιταμίνη D μέσω του ηλιακού φωτός.

Οι ειδικοί προτείνουν ότι περίπου 5 έως 30 λεπτά καθημερινής έκθεσης στον ήλιο, ιδιαίτερα μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ., ή τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, στα χέρια, το πρόσωπο, τα πόδια και τα χέρια χωρίς αντηλιακό συνήθως οδηγούν σε επαρκή ποσότητα βιταμίνης D.

3. Μύθος: Είναι εύκολο να πάρετε αρκετή βιταμίνη D μόνο μέσω του φαγητού

Η λήψη της βιταμίνης D μόνο μέσω τροφής δεν είναι αδύνατο, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο επειδή λίγες τροφές περιέχουν άφθονη D.

Εξαιρετικές πηγές τροφίμων βιταμίνης D είναι τα ψάρια, όπως ο σολομός. Τα αυγά, το τυρί, τα εμπλουτισμένα τρόφιμα όπως το γάλα και τα δημητριακά και τα μανιτάρια portobello, καλύπτουν μόνο ένα κλάσμα της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης για τη βιταμίνη D. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο αυγό προσφέρει 1,1 mcg (44 IU) και τα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D δημητριακά προσφέρουν 2 mcg (80 IU), παρέχοντας 6% και 10% της ημερήσιας δόσης, αντίστοιχα. Αυτό καθιστά αυτές τις τροφές, δευτερεύουσες πηγές βιταμίνης.

4. Αλήθεια: Η χαμηλή βιταμίνη D συνδέεται με την κακή διάθεση

Η βιταμίνη D φαίνεται να παίζει ρόλο στην παραγωγή σεροτονίνης.

Η σεροτονίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης και του ύπνου.

Υπάρχουν συσχετίσεις μεταξύ των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D και των διαταραχών της διάθεσης, σύμφωνα με πολλές έρευνες.

5. Μύθος: Τα συμπληρώματα βιταμίνης D οδηγούν σε απώλεια βάρους

Αν και υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της παχυσαρκίας και της ανεπάρκειας βιταμίνης D, δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι η λήψη συμπληρώματος βιταμίνης D θα σας βοηθήσει να περιορίσετε το βάρος σας.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όταν παχύσαρκες και υπέρβαρες γυναίκες έφτασαν τα επίπεδα βιταμίνης D σε φυσιολογικά επίπεδα με ένα συμπλήρωμα, ενώ παράλληλα έκαναν δίαιτα χαμηλών θερμίδων και ασκούνταν, έχασαν περισσότερο βάρος από τις γυναίκες που έκαναν επίσης δίαιτα χαμηλών θερμίδων και ασκούνταν αλλά δεν μπόρεσαν να αυξήσουν τη βιταμίνη D τους στο ιδανικό επίπεδο.

Ωστόσο, οι ερευνητές συμφώνησαν ότι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα ότι η λήψη βιταμίνης D μπορεί να βοηθήσει στην απώλεια κιλών, επειδή δεν είναι ακόμη σαφές εάν τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D είναι συνέπεια της παχυσαρκίας ή κατά κάποιο τρόπο εμπλέκεται στην αιτία της.

6. Αλήθεια: Η βιταμίνη D βοηθά στην υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος

Η βιταμίνη D μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό της επιβλαβούς φλεγμονώδους απόκρισης ορισμένων λευκών αιμοσφαιρίων, καθώς και στην αύξηση της παραγωγής πρωτεϊνών που καταπολεμούν τα μικρόβια από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Οι ενήλικες που έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D είναι πιο πιθανό να αναφέρουν ότι είχαν πρόσφατο κρυολόγημα, βήχα ή λοίμωξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού.

Λόγω των πιθανών πλεονεκτημάτων για το ανοσοποιητικό σύστημα, κάποιοι υπέθεσαν ότι η βιταμίνη D μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά για την COVID-19.

Αν και δεν υπάρχει ακόμη αρκετή έρευνα για να το υποστηρίξει αυτό, ορισμένες μελέτες από τις αρχές της πανδημίας βρήκαν συσχέτιση.

7. Μύθος: Όλοι πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα βιταμίνης D

Αν και δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζετε εάν τα επίπεδά σας βρίσκονται εντός φυσιολογικών ορίων χωρίς εξέταση, αυτό δεν καθιστά απαραίτητο να το κάνετε, εκτός εάν, όπως σημειώνει η κλινική του Κλίβελαντ, έχετε μια πάθηση όπως η οστεοπόρωση.

Οι εξετάσεις μπορεί να δείξουν τα επίπεδα της βιταμίνης, αλλά δεν υπάρχει ανάγκη για εκτεταμένο έλεγχο. Εάν παίρνετε τις συνιστώμενες ποσότητες βιταμίνης D, τα επίπεδά σας θα είναι επαρκή.

Είναι πιθανώς μια καλή ιδέα να μιλήσετε με το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε τη λήψη συμπληρωμάτων.

Χρειάζεται να κάνετε εξέταση βιταμίνης D αν έχετε παχυσαρκία, νόσο του Crohn, ελκώδη κολίτιδα, αν έχετε κάνει χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης, αν είστε μεγαλύτερης ηλικίας, αν έχετε σκουρόχρωμη επιδερμίδα και αν δεν σας βλέπει το ηλιακό φως και μένετε πολλές ώρες σε εσωτερικούς χώρους.

8. Αλήθεια: Η βιταμίνη D μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Μια ανασκόπηση του 2023 και μια μετα-ανάλυση τριών τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών διαπίστωσε ότι για τους ενήλικες που είχαν διαγνωστεί με προδιαβήτη, η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D ήταν αποτελεσματική στη μείωση του κινδύνου εξέλιξης της κατάστασής τους σε διαβήτη τύπου 2.

9. Αλήθεια: Η επαρκής βιταμίνη D συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο ορισμένων καρκίνων

Τα άτομα με πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D πιστεύεται ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου, των νεφρών, του πνεύμονα και του παγκρέατος. Μια ανασκόπηση από το 2022 σημείωσε ότι υπάρχουν ισχυρά δεδομένα που υποστηρίζουν την προστατευτική δράση της βιταμίνης D (λόγω του ρόλου της στη ρύθμιση των κυττάρων) έναντι πολλών τύπων καρκίνου.

10. Μύθος: Όλες οι γυναίκες χρειάζονται την ίδια ποσότητα βιταμίνης D

Στην πραγματικότητα, ορισμένες γυναίκες μπορεί να χρειάζονται περισσότερο ή λιγότερο από τη βιταμίνη του ήλιου. Ειδικά οι έγκυες γυναίκες μπορούν να επωφεληθούν από ένα συμπλήρωμα.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που γεννούν το χειμώνα και έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D στην αρχή της εγκυμοσύνης ή παίρνουν περισσότερο βάρος από το κανονικό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να χρειάζονται υψηλότερες δόσεις βιταμίνης D από άλλες έγκυες γυναίκες.

11. Αλήθεια: Η ηλικία επηρεάζει την ικανότητα του δέρματος να παράγει βιταμίνη D

Οι ηλικιωμένοι πιθανότατα χρειάζονται περισσότερη βιταμίνη D, γιατί δεν την απορροφούν όπως πριν και δημιουργούν λιγότερη από αυτήν των νεότερων ατόμων.

Μια έρευνα έδειξε ότι μεγαλώνοντας, μειώνεται η παραγωγή βιταμίνης D στο δέρμα και η ενίσχυση ηλικιωμένων με 800 IU βιταμίνης D την ημέρα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σε επαρκές εύρος και να μειώσει τον κίνδυνο κατάγματος.

Διαβάστε επίσης:

Τεστοστερόνη: Πώς να την αυξήσετε με 10 καθημερινές συνήθειες

Αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια οι θάνατοι λόγω ψυχικής νόσου

Πάλι πρώτη η Ελλάδα σε ιώσεις και COVID-19, αναμένεται έξαρση λένε οι ειδικοί

________________­_______

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Όλες οι εξελίξεις

Δείτε πώς διαμορφώνονται οι χάρτες των αποτελεσμάτων για δήμους και περιφέρειες