Λούλα Αναγνωστάκη / Φωτογραφία: ©Σπύρος Στάβερης
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Γιατί η Epsilon Net πουλήθηκε 33 φορές τα κέρδη και το ράλι των εταιρειών πληροφορικής, ο Μυτιληναίος είναι talk of the town, ποιο placement εισηγμένης βλέπει το smart money, το beef ΕΛΠΕ – Edison, το μυστικό ραντεβού Ψάλτη με family offices, τι ζητά ο Στουρνάρας από τους servicers
Οι εκδηλώσεις Φεβρουαρίου στα Public
2ο Παιδικό Φεστιβάλ: «Μαζί… και στο Παιχνίδι!» από το «Μαζί για το Παιδί»
Το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου τιμά τη σημαντικότερη ελληνίδα δραματουργό του καιρού μας, που έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Οκτώβριο, τη Λούλα Αναγνωστάκη, με ένα μεγάλο αφιέρωμα στους χώρους της Πειραιώς 260.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει μία μεγάλη αναδρομική έκθεση που θα καλύπτει τις σημαντικότερες πτυχές του έργου της από τη δεκαετία του ’60 ως σήμερα, δύο παραστάσεις που θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του αφιερώματος, αλλά και ένα συμπόσιο με τη συμμετοχή ανθρώπων του θεάτρου, θεωρητικών και συγγραφέων.
Σε μια εποχή που το πολιτικό ταυτίζεται με το εξωστρεφές, το αφιέρωμα σε μια γυναίκα δραματουργό που προσεγγίζει το πολιτικό από μια εσωτερική, χαμηλόφωνη, υπαρξιακή σκοπιά έχει για μας ιδιαίτερη σημασία. Θέατρο της μνήμης, θέατρο της υπόγειας εγγραφής του ιστορικού στο προσωπικό, θέατρο που διερευνά σε βάθος την ανάγκη της διαφοράς, της ατομικότητας, της αντίστασης σε μια συλλογική μοίρα, το θέατρο της Αναγνωστάκη έγινε σημείο αναφοράς της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας συνομιλώντας, ωστόσο, επί ίσοις όροις με την ευρωπαϊκή σκηνή, χάρη στην ιδιαίτερη, προσωπική γλώσσα του. Γι’ αυτό είναι μοναδικό και μας αγγίζει πάντα, με τον τρόπο που ξεκλειδώνει ακόμη πτυχές της πραγματικότητάς μας.
Τι ακριβώς περιλαμβάνει το αφιέρωμα και πότε:
3 Ιουνίου – 19 Ιουλίου (Χώρος Α)
Αναδρομική έκθεση – εγκατάσταση: “Δωμάτια μνήμης. Περιπλάνηση στον κόσμο της Λούλας Αναγνωστάκη”
Μια «θεατρική πόλη» με δώδεκα ξεχωριστά δωμάτια, όσα και τα έργα της Λούλας Αναγνωστάκη: Η πόλη, Η διανυκτέρευση, Η παρέλαση, Η συναναστροφή, Αντόνιο ή Το μήνυμα, Η νίκη, Η κασέτα, Ο ήχος του όπλου, Διαμάντια και μπλουζ, Το ταξίδι μακριά, Ο ουρανός κατακόκκινος, Σ’ εσάς που με ακούτε.
Η κυριαρχία του κλειστού, ονειρικού χώρου –πολύ έντονη και στο θέατρο του Παραλόγου, με το οποίο η Αναγνωστάκη συνομιλεί στα πρώτα της, ιδίως, έργα– οδήγησε στη σύλληψη αυτής της σκηνογραφικής εγκατάστασης, που μας προσκαλεί να τη γνωρίσουμε εκ νέου, να σταθούμε, να ακούσουμε, να αφουγκραστούμε το έργο της.
Το «δωμάτιο» είναι ο ένας πόλος της εγκατάστασης –η περίκλειστη σκηνή όπου διαδραματίζεται η ιστορία. Ο άλλος πόλος είναι η «μνήμη»– η σκηνή της φαντασίας, ο αγωγός μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, συλλογικού και ατομικού, που ενεργοποιείται από το ίχνος των εικόνων, των ήχων, των αντικειμένων, των ποιητικών τοπίων που κάθε δωμάτιο περιέχει. Αποσυνθέτουμε το έργο στον χώρο για να το διαβάσουμε με τα μάτια της φαντασίας, που ξέρει, όπως έλεγε ο Κουν, να διακρίνει «χρώματα, κινήσεις, στάσεις σωμάτων, σχέσεις ακόμη απροσδιόριστες».
Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει απόλυτα τον μηχανισμό της μνήμης – πότε ξυπνάει, πότε χάνεται, πότε οδηγεί στη σύνθεση, πότε στην αποσύνθεση, πότε στη συνάντηση και πότε στον αποχωρισμό. Και σε κανένα κοινό βίωμα η μνήμη των προσώπων που σφράγισε δεν ταυτίζεται.
«Το πιο σημαντικό στη μνήμη –και γι’ αυτό τον λόγο η μνήμη λειτουργεί με τόσο μεγάλη δύναμη– είναι το τραύμα». Αγγίζοντας την περιοχή του τραύματος, το θέατρο της Λούλας Αναγνωστάκη αποσιωπά και αποκαλύπτει, φέρνει στην επιφάνεια την παραμόρφωση όπου έχει οδηγήσει η ταύτιση με παρωχημένα κοινωνικά μοντέλα, απονεκρωμένες ιδεολογίες, ματαιωμένες σχέσεις, ανθρωποφαγικές οικογένειες. Αναδιατάσσει με τον τρόπο του τραύματος το χθες και το σήμερα, πλησιάζει το ανείπωτο εκείνο σημείο που πονάει περισσότερο, σαρκάζει τον φόβο, την ατολμία, την υποκρισία μας, ξεδιπλώνει τον πόθο για ζωή που κάθε φορά διαψεύδεται ή καίγεται άδοξα στη συνάντηση της προσωπικής με τη μεγάλη Ιστορία.
Με τα Δωμάτια Μνήμης επιχειρούμε μια αναπαράσταση της αίσθησης του εσωτερικού κάθε έργου αλλά και της νοητικής συνθήκης που το γέννησε. Με οδηγούς τα ίδια τα έργα και τα μοναδικά τεκμήρια –χειρόγραφα, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες– που η αρχειακή έρευνα έφερε στο φως, δοκιμάζουμε να μπούμε στο εργαστήρι της διεισδυτικής και εκφραστικής, διαισθητικής και πηγαίας, ακατάτακτης και σπαρακτικά υποκειμενικής Λούλας Αναγνωστάκη, και καλούμε τον επισκέπτη να «παίξει» στην αναπαράσταση της διαδρομής αυτής, από την ιστορία στο έργο μιας μοναδικής σκέψης και μιας μοναδικής γραφής που επιστρέφει σ’ εμάς.
Δήμητρα Κονδυλάκη
10-12 Ιουνίου (Χώρος Β)
Η πόλη, σκηνοθεσία Γιάννης Μόσχος
Από τους πιο ταλαντούχους σκηνοθέτες της γενιάς του, αλλά και θεατρολόγος (με διδακτορικό πάνω στο έργο του Ίψεν) και μεταφραστής (η σύνθεσή του από διηγήματα του Τσέχοφ Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας παίχτηκε για δύο χρονιές συνεχόμενα, το 2014 και το 2015) ο Γιάννης Μόσχος εμφανίζεται για δεύτερη φορά στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου. Φέτος σκηνοθετεί την Πόλη από την ομώνυμη τριλογία (Η διανυκτέρευση, Η πόλη, Η παρέλαση) που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν το 1965. Στην Πόλη η Λούλα Αναγνωστάκη, 53 χρόνια πριν, μιλάει προφητικά για έναν κόσμο που νοσεί βαθιά. Το έργο της επιστρέφει στο Φεστιβάλ σε μια νέα σκηνική εκδοχή όπου η ζωντανή θεατρική δράση θα συνδιαλέγεται με κινηματογραφημένες προβολές. Η εικόνα θα μεγεθύνει τις λεπτομέρειες της σκηνικής δράσης φωτίζοντας τη βιαιότητα που κρύβεται στα πρόσωπα της Αναγνωστάκη, αλλά και μέσα σε όλους μας. Ο Γιάννης Μόσχος αποπειράται μια σύζευξη της κινηματογραφικής εικόνας και της θεατρικής δράσης, σε συνεργασία με μια ομάδα καταξιωμένων καλλιτεχνικών συνεργατών.
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
11 Ιουνίου (Χώρος Α)
Συμπόσιο με τη συμμετοχή ανθρώπων του θεάτρου, θεωρητικών και συγγραφέων
Συμπόσιο εντός του χώρου του Έκθεσης με τη συμμετοχή καταξιωμένων και νεότερων δημιουργών που έχουν σχετιστεί με τη Λούλα Αναγνωστάκη, ανθρώπων του θεάτρου, θεωρητικών αλλά και συγγραφέων. Ορίζοντας ως διακριτά πεδία προσέγγισης του έργου της τη θεατρική πράξη, τη θεωρία, τη λογοτεχνία, στο συμπόσιο αποστασιοποιούμαστε από μια αναμνηστική οπτική του έργου της κι εστιάζουμε στο ίδιο το πεδίο της δραματικής γλώσσας: στα στοιχεία εκείνα που καθιστούν τη γραφή της σύγχρονη, διεθνή και πάντα πρωτοπόρα για το ελληνικό θέατρο.
Το αναλυτικό πρόγραμμα του συμποσίου θα ανακοινωθεί σύντομα.
17 – 19 Ιουνίου (Χώρος Β & Ε)
Eργοτάξιο Λούλα Αναγνωστάκη, σκηνοθεσία Ρούλα Πατεράκη
Ηθοποιοί που την είδαν
Ηθοποιοί που την γνώρισαν
Ηθοποιοί που την ερμήνευσαν
Ηθοποιοί που την φαντάστηκαν
ξαναζωντανεύουν τα έργα της
με επιστέγασμα τον Ουρανό κατακόκκινο από τη Ρούλα Πατεράκη.
Το σύνολο θεατρικό έργο της μεγάλης μεταπολεμικής θεατρικής δραματουργού σε μια διπλή περφόρμανς που παίζεται ταυτόχρονα στους χώρους Β και Ε του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 17, 18 και 19 Ιουνίου.
Στον χώρο Β ανεβαίνει η περφόρμανς με τίτλο H λευκή παράσταση.
Στον χώρο Ε ανεβαίνει η περφόρμανς με τίτλο Η κόκκινη παράσταση.
Στη Λευκή παράσταση ο θεατής παρακολουθεί το έργο της Αναγνωστάκη ως πρότυπο ψυχαναλυτικής γραφής, ενώ στην Κόκκινη παράσταση ως πρότυπο πολιτικής γραφής.
