Μπορεί η Εσθονία να γίνει η… Μάλτα του Βορρά στην ευρωπαϊκή iGaming σκακιέρα;

Η Εσθονία, αν και μικρή σε μέγεθος, βάζει μπροστά ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο για να μετατραπεί σε κόμβο του ευρωπαϊκού iGaming.

Το νέο νομοσχέδιο για τα τυχερά παιχνίδια, που συζητείται στο Κοινοβούλιο, φιλοδοξεί να ανατρέψει τους συσχετισμούς απέναντι σε παραδοσιακά «ιερά τέρατα» του χώρου, όπως η Μάλτα και το Γιβραλτάρ.

Η χώρα, ήδη πρωτοπόρος στην ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης, βλέπει τώρα μια ευκαιρία να αξιοποιήσει την τεχνολογική της υπεροχή και τις ελκυστικές φορολογικές ρυθμίσεις για να τραβήξει επενδύσεις από τον αναπτυσσόμενο κόσμο του online gambling.

«Η Εσθονία κινείται ξεκάθαρα προς μια πιο ανταγωνιστική και φιλική νομοθεσία για τους παρόχους», σημειώνει ο Μάργκους Ρέιλαντ, επικεφαλής του τομέα ρυθμιστικής συμμόρφωσης και φορολογίας στο δικηγορικό γραφείο Widen του Ταλίν.

Μείωση φόρου και νέο πλαίσιο λειτουργίας

Το νομοσχέδιο προβλέπει εκτεταμένες αλλαγές: σαφέστερους ορισμούς για τα απομακρυσμένα παιχνίδια, αυστηρότερους ελέγχους κατά του ξεπλύματος χρήματος, ενοποίηση αδειοδοτικών διαδικασιών και δεκαπλάσια αύξηση των προστίμων για παραβάσεις. Η πιο ηχηρή αλλαγή όμως αφορά στη μείωση του φόρου στα παιχνίδια live casino. Η κυβέρνηση σκοπεύει να μειώνει σταδιακά τον συντελεστή κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες τον χρόνο, ώστε να φτάσει στο 4% μέχρι το 2029.

Η κίνηση αυτή, όπως εξηγεί ο Ρέιλαντ, «στέλνει μήνυμα στρατηγικής πρόθεσης: η Εσθονία θέλει να γίνει πυλώνας για τη βιομηχανία των τυχερών παιχνιδιών». Οι υποστηρικτές της ρύθμισης υποστηρίζουν ότι η χαμηλή φορολογία θα προσελκύσει περισσότερους παρόχους, αυξάνοντας τις επενδύσεις, τις θέσεις εργασίας και τα φορολογικά έσοδα σε βάθος χρόνου.

Οι αντιδράσεις και το πολιτικό παιχνίδι

Η αντιπολίτευση, κυρίως το κεντροαριστερό κόμμα Keskerakond, χαρακτηρίζει το νομοσχέδιο «δώρο στους λόμπι» χωρίς ουσιαστικό όφελος για την κοινωνία. Ωστόσο, η αγορά δείχνει ενθουσιασμένη.

Ο Τιμ Χιθ, ιδρυτής της Yolo Group –κολοσσού των crypto casino με έδρα το Ταλίν– αποθέωσε την κυβέρνηση: «Μόλις πέρσι σχεδίαζαν αύξηση φόρων. Το να αλλάξουν πορεία χρειάστηκε θάρρος. Καταλαβαίνουν πώς λειτουργεί πραγματικά ο κλάδος μας», έγραψε σε blog. Για τον Χιθ, η Εσθονία δεν ψάχνει να μοιράσει τα ψίχουλα, αλλά να μεγαλώσει την πίτα: «Με λιγότερη φορολογική τριβή, θα έρθουν περισσότερες επενδύσεις, περισσότερες δουλειές και τελικά, περισσότερα έσοδα».

Ψηφιακό κράτος, ψηφιακό πλεονέκτημα

Η Εσθονία διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα ψηφιακά συστήματα παγκοσμίως: η πλατφόρμα X-Road συνδέει όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και τις ιδιωτικές βάσεις δεδομένων, εξασφαλίζοντας διαφάνεια και ασφάλεια. «Η αδειοδότηση στην Εσθονία είναι ήδη ταχύτερη, φθηνότερη και πιο ξεκάθαρη σε σχέση με άλλες χώρες», λέει ο Ρέιλαντ. «Η τεχνολογική υποδομή της χώρας και το ισχυρό πλαίσιο κατά του ξεπλύματος χρήματος δημιουργούν ένα καθεστώς αξιοπιστίας που λίγοι μπορούν να προσφέρουν».

Η ενσωμάτωση των crypto συναλλαγών στο νέο πλαίσιο είναι ακόμη ένα μεγάλο στοίχημα. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που αυστηροποιούν τη στάση τους, η Εσθονία επιτρέπει τη χρήση κρυπτονομισμάτων υπό αυστηρούς κανόνες AML και KYC.

Crypto casinos και ευρωπαϊκό δίκαιο

Η στάση αυτή θεωρείται τολμηρή. Ο Ρέιλαντ τονίζει ότι, μετά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού MiCA, οι εθνικές πρακτικές διαφέρουν, αλλά η Εσθονία ευθυγραμμίζεται με το πνεύμα του ευρωπαϊκού πλαισίου. Η Yolo Group αξιοποιεί ήδη εργαλεία blockchain analytics όπως το Chainalysis, που επιτρέπουν «real-time» ανίχνευση ύποπτων συναλλαγών. Ο Χιθ εκτιμά πως αυτή η διαφάνεια θα ενισχύσει τη φήμη της χώρας ως του πιο «ψηφιακού κράτους στον κόσμο».

Προβλεψιμότητα και σταθερότητα

Παρά την περσινή πρόταση για αύξηση φόρων που προκάλεσε ανησυχία, ο Ρέιλαντ θεωρεί ότι η Εσθονία παραμένει μια σταθερή και προβλέψιμη αγορά. «Αν περάσει το νομοσχέδιο, δεν βλέπω να αλλάζει η πορεία για πολλά χρόνια», σημειώνει.

Η σταθερότητα, σε συνδυασμό με τη διοικητική απλότητα και τη φήμη της χώρας για διαφάνεια, μπορεί να αποτελέσουν καθοριστικό παράγοντα για εταιρείες που κουράστηκαν από τη γραφειοκρατία της Μάλτας ή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μοντέλο για την υπόλοιπη Ευρώπη;

Αναλυτές εκτιμούν ότι, αν η μεταρρύθμιση αποδώσει, το εσθονικό μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για την Ε.Ε. στην εποχή του ψηφιακού gambling. Όπως συνοψίζει ο Χιθ: «Η Εσθονία δείχνει πώς μια μικρή, έξυπνη χώρα μπορεί να ηγηθεί παγκόσμιων βιομηχανιών – παντρεύοντας την καινοτομία με την ακεραιότητα».

Και όπως όλα δείχνουν, η χώρα που κάποτε γέννησε το Skype και το e-Residency ετοιμάζεται τώρα να γράψει το επόμενο ψηφιακό της κεφάλαιο – αυτή τη φορά, στην παγκόσμια αγορά του online gaming.