Ευάγγελος Σπανός: Η ζωή και το έργο ενός εμβληματικού επιστήμονα και επιχειρηματία που έσβησε άδοξα από κορονοϊό

Αν θέλαμε να περιγράψουμε τον Ευάγγελο Σπανό με μια φράση, αυτή θα έπρεπε να ήταν «success story». Γιατί απέδειξε με τη ζωή του αυτό που πολλοί ενστερνίζονται στη θεωρία και άλλοι τόσοι αμφισβητούν στην πράξη: ότι δεν υπάρχει «δεν μπορώ», υπάρχει «δεν θέλω».

Ο Ευάγγελος Σπανός ξεκίνησε κυριολεκτικά απ’ το μηδέν -θα μπορούσε κανείς να πει και από το «μείον»-, για να φτιάξει -μετά από υψηλού επιπέδου σπουδές- τη δική του αυτοκρατορία στον ιδιωτικό τομέα των υπηρεσιών Υγείας, τη γνωστή «Βιοϊατρική».

Ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα, αλλά η ευφυΐα του, το επιχειρηματικό δαιμόνιό του, η σκληρή δουλειά και το πείσμα του τον έβγαλαν τελικά νικητή απ’ όλες τις αντιξοότητες που βρέθηκαν μπροστά του. Κινητήρια δύναμη αποτέλεσε η φτώχεια που έζησε με την οικογένειά του κατά τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, η οποία, όχι μόνο δεν τον σταμάτησε, αλλά λειτούργησε και ως εφαλτήριο για την επιτυχημένη μετέπειτα πορεία του.

Παιδικά χρόνια και σπουδές

Ο Ευάγγελος Σπανός γεννήθηκε το 1943 στη Σίνδο Θεσσαλονίκης.

Καταγόμενος από φτωχή αγροτική οικογένεια, από μικρός ήταν αναγκασμένος να δουλεύει στα κτήματα για να βοηθάει την οικογένειά του. «Όταν δεν είχα σχολείο, τα καλοκαίρια, από τις έξι το πρωί μέχρι το βράδυ δούλευα στα χωράφια μας. Ποτίζαμε τα βαμβάκια. Ήμασταν ξυπόλυτοι μέσα στα νερά, με εκατομμύρια κουνούπια γύρω μας», είχε δηλώσει ο ίδιος σε συνέντευξή του στην Καθημερινή.

Οι σπουδές μπήκαν από νωρίς στο στόχαστρό του, καθώς ήθελε να ξεφύγει από την οικογενειακή μοίρα. Όνειρό του ήταν να γίνει χημικός, αλλά τελικά φοίτησε στην Ιατρική, ικανοποιώντας την επιθυμία της μητέρας του, η οποία στεκόταν με σθένος στο πλευρό του όταν ο πατέρας του τον καλούσε να αφήσει τις σπουδές του για να δουλέψει στα κτήματα.

Το επιχειρηματικό δαιμόνιό του άρχισε να γίνεται εμφανές από το 1^ο έτος των σπουδών του στην Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης, όταν ασχολήθηκε με τη μεταπώληση μεταχειρισμένων ιατρικών βιβλίων, κερδίζοντας έτσι την οικονομική ανεξαρτησία του και αποκτώντας τη δυνατότητα να βοηθά σημαντικά την οικογένειά του.

Το βιβλιοπωλείο και τα χρόνια στο Λονδίνο

Το 1969 πήρε το πτυχίο του από την Ιατρική, ενώ το  1979 έλαβε PhD στην Εργαστηριακή Ενδοκρινολογία από πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

Μετά το θάνατο του πατέρα του, μαζί με τον κατά 16 χρόνια μεγαλύτερο ετεροθαλή αδερφό του εγκατέλειψαν τη γεωργία, πούλησαν το πατρικό σπίτι στη Σίνδο και εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη.

Με τα χρήματα άνοιξαν ένα μικρό βιβλιοπωλείο απέναντι απ’ το κεντρικό τμήμα του πανεπιστημίου, όπου μεταπωλούσαν μεταχειρισμένα και καινούρια ιατρικά συγγράμματα. Πριν φύγει για το Λονδίνο παραχώρησε το μερίδιό του στον αδελφό του, ο οποίος συνέχισε τη ζωή του ως επιτυχημένος βιβλιοπώλης.

Στο Λονδίνο βρέθηκε με υποτροφία και έμεινε για 8 χρόνια, ως μεταπτυχιακός φοιτητής και στη συνέχεια ως ερευνητής. Παράλληλα, εργαζόταν για να καλύψει τα έξοδα της διαμονής του εκεί με τη σύζυγό του. Κοιμόταν μόνο τρεις ώρες την ημέρα, προκειμένου να μελετά.

Όταν έφτασε στο Λονδίνο, γνώριζε ελάχιστα Αγγλικά. Η πρώτη συνάντησή του με τον καθηγητή του έγινε με διερμηνέα τη σύζυγό του, η οποία ήταν καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας. Έγινε δεκτός ύστερα από εξετάσεις και αφού αναγκάστηκε να παρακολουθήσει ένα ειδικό course, ώστε να μάθει την ιατρική ορολογία στην αγγλική γλώσσα.

Κατά την παραμονή του εκεί έγινε διεθνώς γνωστός από το ερευνητικό του έργο στο μεταβολισμό της βιταμίνης D.

Εντούτοις, στο βιογραφικό του εντάσσεται και η συγγραφή τριών βιβλίων, στα χρόνια που ακολούθησαν. Το 2001 κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Εργαστηριακή Ενδοκρινολογία», λίγα χρόνια αργότερα, το 2006, το βιβλίο του «Κλινική Χημεία», ενώ μόλις πέρυσι, το 2019, κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Εργαστηριακή διαγνωστική».

Οι απαρχές της Βιοϊατρικής

Επιστρέφοντας από το Λονδίνο με PhD, ο Ευάγγελος Σπανός ονειρευόταν ακαδημαϊκή καριέρα. Ωστόσο, ο Βρετανός καθηγητής του τον παρότρυνε να ανοίξει δικό του εργαστήριο. Ο ίδιος δεν είχε κεφάλαιο και προσφέρθηκε να βοηθήσει ο καθηγητής του. «Με μετοχικό κεφάλαιο 200.000 δραχμές το 1981 ανοίξαμε ένα μικρό ενδοκρινολογικό εργαστήριο, στην οδό Μιχαλακοπούλου, με τη σύζυγό  του τηλεφωνήτρια και αιμολήπτρια κι εμένα, μαζί με μια βοηθό, να κάνει τις εξετάσεις», ανέφερε σε πρόσφατη συνέντευξή του.

Όμως, η ανάπτυξη κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας ήταν αναιμική, γεγονός που έσπειρε το σπόρο της αμφιβολίας μεταξύ των εταίρων για την επιτυχία του εγχειρήματος.

«Οι σημαντικότερες δυσκολίες  που αντιμετώπισα είχαν να κάνουν με την προσπάθεια της Πολιτείας να απαγορεύσει τη λειτουργία υποκαταστημάτων στα διαγνωστικά κέντρα, ευνοώντας έτσι κατάφωρα τις κλινικές», έχει αναφέρει περίπου πριν από έναν χρόνο σε συνέντευξή του στο Success TV.

Η λύση δόθηκε μετά από 10 χρόνια, το 2010, με παρέμβαση της τρόικας που προχώρησε στην απελευθέρωση του ιατρικού επαγγέλματος.

Στο μεταξύ προκειμένου να μην μείνει η Βιοϊατρική με ένα σημείο εξυπηρέτησης, οι μέτοχοί της αποφάσισαν να επεκταθεί  στον κλάδο των ιδιωτικών κλινικών, εξαγοράζοντας από το 2001 έως το 2006 τρεις κλινικές σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.

Από το 2011 και μετά και παρά την οικονομική κρίση εμφάνιζαν μικρή αλλά σταθερή κερδοφορία. Στο πλάνο ήταν και η επέκταση των διαγνωστικών κέντρων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μια επένδυση της τάξεως των 15 εκατ. ευρώ.

Σήμερα, η Βιοϊατρική αποτελεί έναν ισχυρό όμιλο εταιρειών υγείας που απασχολεί περίπου 3000 άτομα, τα οποία εξυπηρετούν πάνω από 2,5 εκατ. επισκέψεις τον χρόνο.

Προσφορά μέσα από το νοσοκομείο

Ο διακεκριμένος επιστήμων και επιχειρηματίας αποτελεί το 109ο θύμα του κορονοϊού στη χώρα μας. Νοσηλευόταν εδώ και αρκετές ημέρες σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου “Σωτηρία”. Από την αρχή η κατάστασή του κρίθηκε σοβαρή, καθώς έπασχε από αρτηριακή υπέρταση και ανήκε στις ευπαθείς ομάδες.

Πριν από λίγες ημέρες, ο όμιλος Βιοϊατρική άρχισε να κατασκευάζει ασπίδες προσώπου με τρισδιάστατους εκτυπωτές (3D printers), για την προστασία των επαγγελματιών υγείας, τις οποίες έθεσε στη διάθεση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Η  ασπίδα σχεδιάστηκε από το Τμήμα Έρευνας & Τεχνολογίας της Διεύθυνσης Πληροφορικής του Ομίλου και κατασκευάστηκε στα εργαστήριά του με τεχνολογίες τρισδιάστατης εκτύπωσης. Η σχεδίαση βασίστηκε σε διεθνή σχέδια, αλλά προσαρμόστηκε στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς. Τα σχέδια κατασκευής διατέθηκαν δωρεάν προς κάθε ενδιαφερόμενο.

Ως μαχητής από μικρός, ο Ευάγγελος Σπανός συνέχισε να παλεύει σκληρά για τη ζωή του. Όμως, τα ξημερώματα του Μ. Σαββάτου, υπέκυψε στον «αόρατο εχθρό».

Ήταν παντρεμένος με την Ανδρομάχη Σπανού και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Δήμητρα. Το καταφύγιό του ήταν το εξοχικό του στις Σπέτσες, όπου ψάρευε, καλλιεργούσε φρούτα και λαχανικά και ζούσε χαλαρές στιγμές με τη σύζυγό του, τα παιδιά τους και τα επτά εγγόνια τους.

Ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς στην πορεία του υπήρξε το 2013, όταν έλαβε το βραβείο «αυτοδημιούργητου επιχειρηματία» από την  Ernst & Young.  Γιατί αυτό ακριβώς ήταν: ένας γνήσιος και καθόλα αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, που πέρασε στην ιστορία ως μία από τις εμβληματικότερες προσωπικότητες του επιχειρείν στον τομέα των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας.