Η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης μέσω των κρίσιμων πρώτων υλών

Η ρευστότητα των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι παραδοσιακές συμμαχίες προσεγγίζουν στρατηγικούς τομείς, όπως τα κρίσιμα ορυκτά. Πλέον η ενεργειακή μετάβαση και η αμυντική αυτάρκεια έχουν αναδειχθεί σε μείζονα ζητήματα, άμεσα εξαρτώμενα από την ασφαλή πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες.

Ως συνέπεια, η αυξανόμενη ζήτηση για μέταλλα όπως ο χαλκός και οι σπάνιες γαίες, που τροφοδοτούν τις ανανεώσιμες πηγές, τα δίκτυα ηλεκτρισμού και την αμυντική βιομηχανία, φέρνει στο προσκήνιο τη σημασία του ορυκτού πλούτου όσο ποτέ άλλοτε. Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα που μπορούν να την τοποθετήσουν στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής προσπάθειας για μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες.

Σύμφωνα με την έκθεση Global Critical Minerals Outlook 2025 του IEA, η παγκόσμια αγορά ορυκτών μπορεί να δείχνει επαρκής σήμερα, όμως τα περιθώρια δείχνουν να στενεύουν. Ο χαλκός – απαραίτητος για τα ηλεκτρικά δίκτυα, την ηλεκτροκίνηση και τις ανεξάρτητες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) – κινδυνεύει με έλλειμμα προσφοράς έως 30% μέχρι το 2035, καθώς τα υφιστάμενα έργα δεν επαρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση. Παράλληλα, οι ολοένα και συχνότεροι εξαγωγικοί περιορισμοί σε στρατηγικά ορυκτά, από σπάνιες γαίες έως κοβάλτιο, εντείνουν την εξάρτηση της Ευρώπης από ασταθείς γεωπολιτικά περιοχές. Την ίδια στιγμή, οι παγκόσμιες επενδύσεις στα κρίσιμα μέταλλα παρουσιάζουν σημαντική επιβράδυνση, έχοντας ανέλθει μόλις στο 5% το 2024 – το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει πλέον αυτή την πρόκληση ως στρατηγικό ζήτημα ασφάλειας. Με το Critical Raw Materials Act, έχει θέσει συγκεκριμένους στόχους για διαφοροποίηση πηγών, ανάπτυξη εγχώριων έργων και μείωση της εξάρτησης της από εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών. Η Ελλάδα, ως χώρα-μέλος με αποδεδειγμένα κοιτάσματα, εντάσσεται σε αυτό το νέο γεωστρατηγικό πλαίσιο, αποκτώντας ρόλο-κλειδί στη μετάβαση της Ευρώπης.

Σε αυτό το περιβάλλον, η Eldorado Gold, μέσω των θυγατρικών της Ελληνικός Χρυσός και Μεταλλεία Θράκης, έχει αναπτύξει ένα επενδυτικό σχέδιο που τοποθετεί την Ελλάδα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις κρίσιμες πρώτες ύλες. Η επένδυση στις Σκουριές Χαλκιδικής, με τη δημιουργία ενός από τα πιο σύγχρονα ψηφιακά μεταλλεία στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με την ήδη ενεργή παραγωγή στην Ολυμπιάδα, αναμένεται να αναδείξει τη χώρα ως μία εκ των κορυφαίων παραγωγών χαλκού και χρυσού στην Ευρώπη. Παράλληλα, η σχεδιαζόμενη επένδυση στο Πέραμα Έβρου ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτή τη δυναμική.

Όσο η αξιοπιστία των παραγωγών αποκτά όλο και πιο καθοριστική σημασία για τις Δυτικές χώρες, η παρουσία μιας διεθνούς εταιρείας με σταθερή εμπειρία και ιστορικό καινοτόμων και υπεύθυνων πρακτικών, όπως η Eldorado Gold, ενισχύει την αξιοπιστία της Ελλάδας ως παραγωγού κρίσιμων μετάλλων στην Ευρώπη. Οι επενδύσεις της χαρακτηρίζονται από μακρόπνοο σχεδιασμό, συνδυάζοντας τεχνολογική καινοτομία, περιβαλλοντική υπευθυνότητα και ουσιαστική διάχυση αξίας στην τοπική κοινωνία, θέτοντας ταυτόχρονα νέα πρότυπα μεταλλευτικής ανάπτυξης.

Μιλώντας με αριθμούς, η επένδυση στα Μεταλλεία Κασσάνδρας ξεπερνά τα 3 δισ. δολάρια, ενώ η συμβολή της στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 550 εκατ. ευρώ ετησίως στηρίζοντας περισσότερες από 8.600 θέσεις εργασίας άμεσα και έμμεσα, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

Παράλληλα, το υπό σχεδιασμό έργο στο Πέραμα Έβρου, με συνολική επένδυση άνω των 425 εκατ. δολαρίων σε ορίζοντα δύο ετών, προβλέπεται να δημιουργήσει τα πρώτα 2 χρόνια της κατασκευής του 700 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, συνδυάζοντας τεχνολογική καινοτομία, περιβαλλοντική υπευθυνότητα και δημιουργία αξίας για την τοπική κοινωνία, μέσω ενός σημαντικού προγράμματος κοινωνικών επενδύσεων, που υπολογίζεται να ξεπεράσει συνολικά τα 15 εκατ. ευρώ.

Η Ελλάδα συνδυάζει ορυκτό πλούτο, γεωστρατηγική θέση και τεχνογνωσία, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για έναν ουσιαστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ενεργειακή μετάβαση και στην ενίσχυση της ασφάλειας της ΕΕ. Οι επενδύσεις της Eldorado Gold, σχεδιασμένες με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, βιωσιμότητα και τεχνολογική υπεροχή, δείχνουν πώς η αξιοποίηση των κρίσιμων πρώτων υλών μπορεί να μετατρέψει τον ορυκτό πλούτο σε πραγματικά οφέλη για την εθνική οικονομία, την τοπική κοινωνία και την καινοτομία στον μεταλλευτικό κλάδο. Με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα δεν είναι απλώς παραγωγός κρίσιμων μετάλλων, αλλά πυλώνας σταθερότητας και ανάπτυξης για όλη την Ευρώπη.