Η Αττική αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη λειψυδρία των τελευταίων τριών δεκαετιών, καθώς οι δύο βασικοί ταμιευτήρες της περιοχής, Μόρνος και Υλίκη, εμφανίζουν δραματική μείωση στα αποθέματά τους, φτάνοντας σε επίπεδα που προκαλούν συναγερμό.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η στάθμη των νερών έχει υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά, γεγονός που αναγκάζει την πολιτεία να θέσει σε εφαρμογή σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια νερού για το λεκανοπέδιο, όπου κατοικεί περίπου το μισό του ελληνικού πληθυσμού.

1

Οι πιο πρόσφατες μετρήσεις δείχνουν μια συνεχή επιδείνωση της κατάστασης. Στον Μόρνο, που καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών της Αττικής, τα αποθέματα έχουν μειωθεί κατά πάνω από 40% μέσα σε δύο χρόνια, με τη λίμνη να έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί. Στην Υλίκη, η μείωση είναι εξίσου σοβαρή, καθώς μόνο μέσα στον τελευταίο χρόνο η ποσότητα νερού κατέγραψε πτώση 40%, καταδεικνύοντας την απότομη επιδείνωση της υδρολογικής ισορροπίας.

Η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει στην ενεργοποίηση καθεστώτος έκτακτης ανάγκης όσον αφορά την κατανάλωση νερού στην Αττική. Στόχος είναι αφενός η εξοικονόμηση κρίσιμων ποσοτήτων και αφετέρου η επιτάχυνση έργων που θα εξασφαλίσουν βιώσιμη υδροδότηση για τις επόμενες δεκαετίες. Η στρατηγική που υιοθετείται περιλαμβάνει συνδυασμό νέων υποδομών, εκσυγχρονισμό του δικτύου και αλλαγές στις συνήθειες των καταναλωτών.

Κεντρικό στοιχείο του κυβερνητικού σχεδίου είναι το έργο «Εύρυτος», το οποίο προβλέπει τη μεταφορά πλεονάζοντος νερού από περιοχές με υψηλή βροχόπτωση, όπως η λίμνη Κρεμαστών, που τροφοδοτείται από τους ποταμούς Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη. Παράλληλα, σχεδιάζονται και υλοποιούνται μικρότερα έργα που στοχεύουν στη βελτίωση της διαχείρισης και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του υδροδοτικού συστήματος.

Η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί παράλληλα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 2,5 δισ. ευρώ, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει «έξυπνα» δίκτυα με τηλεμετρία και συνεχή έλεγχο διαρροών, έργα επαναχρησιμοποίησης νερού για συγκεκριμένες χρήσεις και γενικότερα μια μετάβαση σε πιο αποδοτικό και ψηφιακά ελεγχόμενο σύστημα υδροδότησης.

Ωστόσο, καθοριστικός παράγοντας παραμένει η στάση των πολιτών. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ακόμα και με την υλοποίηση των έργων, η αλόγιστη κατανάλωση μπορεί να επιδεινώσει την κρίση, ειδικά σε περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας.

Στελέχη της ΕΥΔΑΠ τονίζουν ότι η Αττική βιώνει μια περίοδο «εμμονικής ξηρασίας», συγκρίσιμη μόνο με την κρίση του 1988-1994. Η σημερινή κατάσταση είναι ακόμη πιο περίπλοκη, καθώς σχετίζεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Στη Μεσόγειο παρατηρούνται λιγότερες βροχοπτώσεις και μειωμένη συγκέντρωση χιονιού στα βουνά, που τροφοδοτεί φυσικά ποτάμια και ρυάκια, οδηγώντας σε μειωμένη αναπλήρωση των ταμιευτήρων.

Παρά τις πρόσφατες έντονες βροχοπτώσεις, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η συνολική εικόνα παραμένει ανησυχητική. Τα νερά από ξαφνικές καταιγίδες συχνά καταλήγουν γρήγορα στη θάλασσα, χωρίς να αποθηκεύονται στους ταμιευτήρες, με αποτέλεσμα η παρατεταμένη ξηρασία να υπερκαλύπτει οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη αύξηση.

Παραδείγματα από το εξωτερικό δείχνουν τη σημασία της έγκαιρης και συντονισμένης αντίδρασης. Το 2008, η Κύπρος αναγκάστηκε να μεταφέρει περίπου 8 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού με δεξαμενόπλοια για να καλύψει τις ανάγκες της, αλλά έκτοτε έχει ενισχύσει την ανθεκτικότητά της με μονάδες αφαλάτωσης και αυστηρότερα μέτρα εξοικονόμησης. Αντίθετα, στο Ιράν η καθυστέρηση αντιμετώπισης της κρίσης οδήγησε σε εξετάσεις ακραίων λύσεων, όπως δελτία νερού ή ακόμη και μακροπρόθεσμο ενδεχόμενο εγκατάλειψης της Τεχεράνης.

Παρόμοιες πιέσεις αντιμετωπίζουν και περιοχές της νότιας Γαλλίας, Ισπανίας και Ιταλίας, όπου οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν μέτρα περιορισμού κατανάλωσης και ενισχύουν υποδομές, όπως σκοπεύει τώρα να κάνει και η Ελλάδα.

 

Διαβάστε επίσης 

Δικηγορικοί Σύλλογοι: 51 νέοι πρόεδροι στον πρώτο γύρο – Την Κυριακή οι επαναληπτικές σε 9 Συλλόγους

Χρυσοχοΐδης: Η απάτη και η διαφθορά είναι τα κύρια στοιχεία που ενισχύουν το οργανωμένο έγκλημα

Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς Νίκη Κεραμέως: Η Ελλάδα έμπνευση για την υπόλοιπη Ευρώπη