Η Ελλάδα και το Βέλγιο θα αναμετρηθούν για την προεδρία του Eurogroup, καθώς επιδιώκουν να ηγηθούν ενός από τα σημαντικότερα οικονομικά όργανα λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη.

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης και ο Βίνσεντ φαν Πετέγκεμ — αμφότεροι μέλη του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος — στοχεύουν να προεδρεύσουν των μηνιαίων συνεδριάσεων των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης. Η ψηφοφορία έχει προγραμματιστεί για την επόμενη συνεδρίαση στις 11 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, με τα 20 κράτη-μέλη της νομισματικής ένωσης να διαθέτουν ίσα δικαιώματα ψήφου, ανεξαρτήτως μεγέθους.

1

Η αναζήτηση νέου προέδρου ακολουθεί την απρόσμενη παραίτηση του Ιρλανδού υπουργού Οικονομικών Πάσκαλ Ντόναχιου, ο οποίος ηγήθηκε του οργάνου για περισσότερα από πέντε χρόνια.

Ο επιτυχής υποψήφιος θα εκπροσωπεί τους υπουργούς Οικονομικών σε διεθνή fora — από την Ομάδα των Επτά (G7) έως τις συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο ρόλος περιλαμβάνει επίσης τη στενή συντονισμένη χάραξη οικονομικών πολιτικών μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης.

Αν και αρχικά σχεδιάστηκε ως άτυπο όργανο ανταλλαγής απόψεων, το Eurogroup εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο παρακολουθούμενους θεσμούς της Ευρώπης κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους.

Οι υπουργοί Οικονομικών πραγματοποίησαν τότε πολυάριθμες, συχνά τεταμένες συνεδριάσεις, καταλήγοντας σε συμφωνίες μέχρι αργά τη νύχτα για πακέτα διάσωσης πέντε χωρών, για την αναμόρφωση των κανόνων τραπεζικής εποπτείας της ΕΕ και για δάνεια της τελευταίας στιγμής που απέτρεψαν την ελληνική χρεοκοπία και την έξοδο από το ευρώ.

Αυτό καθιστά την υποψηφιότητα του Πιερρακάκη για την προεδρία του Eurogroup ιδιαίτερα συμβολική. Η Ελλάδα έχει ήδη ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, η οικονομία της αναπτύσσεται ταχύτερα από πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες και αποτελεί μία από τις λίγες χώρες της ΕΕ με δημοσιονομικά πλεονάσματα.

Νωρίτερα τον Νοέμβριο, ο Πιερρακάκης δήλωσε στο Bloomberg TV ότι η ανάληψη μιας κορυφαίας θέσης στην ΕΕ από έναν Έλληνα θα «συμβόλιζε την επιτυχία της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια».

Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται στη θέση του μόλις οκτώ μήνες, ο Πιερρακάκης — στις αρχές των 40 — έχει κερδίσει τον σεβασμό των Ευρωπαίων ομολόγων του.

Πριν αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών, διετέλεσε υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης από το 2019 έως το 2023, προωθώντας ένα μεγάλο έργο ψηφιοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών με στόχο την εξάλειψη γραφειοκρατικών αγκυλώσεων.

Με σπουδές στην πληροφορική και την πολιτική οικονομία, υπηρέτησε επίσης ως υπουργός Παιδείας, επιβλέποντας τη δημιουργία του νομικού πλαισίου που επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα.

Το Eurogroup έχει μέχρι σήμερα μόλις τέσσερις μόνιμους προέδρους από τότε που ο ρόλος θεσμοθετήθηκε πριν από δύο δεκαετίες: ο Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ (Λουξεμβούργο) από το 2005 έως το 2013, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ (Ολλανδία) τα επόμενα πέντε χρόνια, ακολούθησε ο Μάριο Σεντένο (Πορτογαλία) έως το 2020, και στη συνέχεια ο Πάσκαλ Ντόναχιου μέχρι τις αρχές του μήνα.

Ο φαν Πετέγκεμ, 45 ετών, είναι αναπληρωτής πρωθυπουργός του Βελγίου και από τα μακροβιότερα μέλη του Eurogroup. Διορίστηκε υπουργός Προϋπολογισμού τον Φεβρουάριο του 2025 από τον πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ, ενώ προηγουμένως ήταν υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Αλεξάντερ ντε Κρο. Προήδρευσε των συνεδριάσεων των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ κατά τη βελγική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το 2024.

Η υποψηφιότητά του έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για το Βέλγιο, το οποίο βρίσκεται σε συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με σχέδιο χρήσης των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στις Βρυξέλλες για τη στήριξη της Ουκρανίας. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η πεντακομματική κυβέρνηση του Βελγίου ενέκρινε τον προϋπολογισμό του 2026 έπειτα από εβδομάδες έντονων διαπραγματεύσεων.

Η υποψηφιότητά του επιβεβαιώθηκε από το γραφείο του, ενώ η υποψηφιότητα του Πιερρακάκη επιβεβαιώθηκε από πρόσωπα που γνωρίζουν τα σχέδιά του, με το γραφείο του Έλληνα υπουργού να μην σχολιάζει.

Ο Ισπανός υπουργός Οικονομίας Κάρλος Κουέρπο θεωρείτο επίσης ισχυρός διεκδικητής, ωστόσο το υπουργείο του ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι δεν θα είναι υποψήφιος.

Παρόλα αυτά, «η Ισπανία παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην ενίσχυση του Eurogroup ως μοχλού ουσιαστικής οικονομικής ολοκλήρωσης — προϋπόθεση απαραίτητη ώστε η Ευρώπη όχι μόνο να αντέξει τις παγκόσμιες αναταράξεις αλλά και να ευημερήσει στη νέα εποχή», δήλωσε εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι η χώρα «θα συνεχίσει να εργάζεται για μια ουσιαστική και επιδραστική παρουσία σε βασικούς ευρωπαϊκούς οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς θεσμούς, διασφαλίζοντας ότι η φωνή μας συμβάλλει στη δημιουργία μιας ισχυρότερης και πιο συνεκτικής Ευρώπης».

Η επίσημη ανακοίνωση από το Eurogroup

Προεδρία Eurogroup: δύο υπουργοί κατέθεσαν υποψηφιότητα

Δύο υπουργοί έχουν καταθέσει την υποψηφιότητά τους για την προεδρία του Eurogroup:

Κυριάκος Πιερρακάκης, Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών της Ελλάδας

Vincent Van Peteghem, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Προϋπολογισμού, αρμόδιος για την Απλούστευση Διοικητικών Διαδικασιών, του Βελγίου

Η εκλογή του νέου προέδρου θα πραγματοποιηθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Eurogroup στις 11 Δεκεμβρίου. Ο πρόεδρος εκλέγεται με απλή πλειοψηφία των υπουργών του Eurogroup, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο 14 της Συνθήκης για το Eurogroup, δηλαδή με τουλάχιστον 11 από τις 20 ψήφους.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απαιτούμενη απλή πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, οι υποψήφιοι θα έχουν τη δυνατότητα να αποσύρουν την υποψηφιότητά τους. Η ψηφοφορία θα συνεχιστεί έως ότου ένας από τους υποψηφίους επιτύχει απλή πλειοψηφία.

Κάθε υπουργός με αρμοδιότητα στα οικονομικά από κράτος-μέλος της ευρωζώνης μπορεί να εκλεγεί πρόεδρος του Eurogroup. Ο υποψήφιος πρέπει να είναι εν ενεργεία μέλος του Eurogroup κατά τον χρόνο της εκλογής. Ο πρόεδρος εκλέγεται για θητεία δυόμισι ετών, η οποία μπορεί να ανανεωθεί.

Το Eurogroup είναι ένα άτυπο όργανο που δημιουργήθηκε το 1997, στο οποίο οι υπουργοί των κρατών-μελών της ευρωζώνης συζητούν ζητήματα που αφορούν τις κοινές ευθύνες τους σχετικά με το ευρώ. Κύριο καθήκον του είναι ο στενός συντονισμός των οικονομικών πολιτικών μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης. Στόχος του είναι επίσης η προώθηση συνθηκών για ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη, ενώ έχει την ευθύνη για την προετοιμασία και την παρακολούθηση των Συνόδων Κορυφής του ευρώ. Συνήθως συνεδριάζει μία φορά τον μήνα, την παραμονή του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων.

Η πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουνίου 1998 στο Λουξεμβούργο. Πρώτος πρόεδρός του ήταν ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Τον διαδέχθηκαν οι Γερούν Ντάισελμπλουμ, Μάριο Σεντένο και Πάσκαλ Ντόναχιου, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος του Eurogroup για πρώτη φορά στις 9 Ιουλίου 2020. Ο κ. Ντόναχιου παραιτήθηκε από την προεδρία του Eurogroup στις 18 Νοεμβρίου 2025. Έκτοτε, ο Μάκης Κεραυνός, υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπηρετεί ως ασκών καθήκοντα προέδρου του Eurogroup.