Από τις αρχές του νέου έτους αναμένεται να περάσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ και επίσημα κάτω από την «ομπρέλα» της ΑΑΔΕ. Το νομοσχέδιο πλήρους μεταφοράς των αρμοδιοτήτων κατατέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, το οποίο περιέχει μεταξύ άλλων και το μεγάλο ερώτημα των προηγούμενων μηνών, όταν και ξέσπασε το σκάνδαλο με τις παράνομες επιδοτήσεις: πως θα επιστραφούν τα «κλεμμένα».

Ήδη, η Task Force που έχει δημιουργηθεί (Οικονομική Αστυνομία και ΑΑΔΕ) έχει ελέγξει χιλιάδες «κόκκινα» ΑΦΜ από τα οποία έχουν προκύψει πολλές περιπτώσεις που έχουν λάβει επιδοτήσεις χωρίς να τις δικαιούνται, ενώ πλείστες είναι και οι υποθέσεις που έχουν αποκαλυφθεί με δικαιούχους που έχουν άλλες ιδιότητες πλην των κτηνοτρόφων και των αγροτών, όπως δικηγόροι, γιατροί κ.α.

1

Στο εξής οι διαδικασίες επιστροφής των παράνομων επιδοτήσεων γίνονται ακόμα πιο αυστηρές καθώς ρυθμίζονται τα ποσά που βγαίνουν από τον Ειδικό Λογαριασμό Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (ΕΛΕΓΕΠ). Στην κατεύθυνση αυτή, καθιερώνεται η ψηφιακή κοινοποίηση των σχετικών πράξεων και επικαιροποιούνται οι διαδικασίες βεβαίωσης και συμψηφισμού, ώστε να ευθυγραμμιστούν με το νέο μοντέλο λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής.

Όταν διαπιστωθεί μια παράνομη επιδότηση η ΑΑΔΕ θα καλέσει τον δικαιούχο να καταθέσει εγγράφως τις παρατηρήσεις του και να προσκομίσει συμπληρωματικά στοιχεία εντός 20 ημερών, με δικαίωμα παράτασης για άλλες 10 ημέρες. Αυτή η πρόσκληση γίνεται πλέον ψηφιακά, ώστε να υπάρχει και το ηλεκτρονικό αποτύπωμα της όλης διαδικασίας.

Μόλις η ΑΑΔΕ λάβει την έγγραφη απάντηση του δικαιούχου της επιδότησης, θα συντάξει μια έκθεση ελέγχου για τη νομιμότητά της εντός 2 μηνών.  Εφόσον, βάσει του περιεχομένου της έκθεσης ελέγχου, συντρέχει περίπτωση αδικαιολόγητης πληρωμής, ο Διοικητής της Α.Α.Δ.Ε. εκδίδει απόφαση με την οποία διατάσσεται η επιστροφή από αυτόν που επέστρεψε τα παράνομα ποσά, προσαυξημένων με τους προβλεπόμενους τόκους.

Επιστροφή με… τόκο

Τα ποσά που έχουν καταβληθεί αδικαιολογήτως επιστρέφονται εντόκως, με επιτόκιο ίσο προς το μισό του επιτοκίου των έντοκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας το οποίο ισχύει, όταν εκδίδεται η απόφαση για την επιστροφή. Οι τόκοι υπολογίζονται από την επομένη της επίδοσης της πρόσκλησης, αν όμως αποδεικνύεται ότι ο υπόχρεος γνωρίζει ότι εισέπραξε παράνομα την επιδότηση, οι τόκοι υπολογίζονται από την ημέρα που εισπράχθηκαν τα ποσά, τα οποία έχουν καταβληθεί αδικαιολογήτως.

Όποιος έλαβε παράνομη επιδότηση θα πρέπει να την επιστρέψει εντός 30 ημερών. Σε περίπτωση που αδιαφορήσει, το ποσό θα βεβαιωθεί στην αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος Δ.Ο.Υ. ή ΚΕ.Β.ΕΙΣ. του υπόχρεου, θα εισπραχθεί με βάση δηλαδή τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και θα αποδοθεί στη συνέχεια στον Ειδικό Λογαριασμό Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.).

Ειδική μέριμνα υπάρχει και για τους συνεταιρισμούς ή άλλα νομικά πρόσωπα που πήραν παράνομες επιδοτήσεις. Τα φυσικά πρόσωπα που ήταν διευθυντές, διαχειριστές ή διευθύνοντες σύμβουλοι και γενικώς εντεταλμένοι στη διοίκηση ενός νομικού προσώπου θεωρείται πλέον πως ευθύνονται ατομικά, όπως και το νομικό πρόσωπο, για την πληρωμή των οφειλόμενων. Σε περίπτωση συγχώνευσης νομικών προσώπων, ευθύνεται εξ΄’ ολοκληρου και το νέο νομικό πρόσωπο, που προέκυψε από τη συγχώνευση, ανεξάρτητα από τον χρόνο της αδικαιολόγητης καταβολής.

Οι δικλείδες ασφαλείας

Στο Σχέδιο Δράσης που εγκρίθηκε από την Κομισιόν ορίζονται οι δικλείδες ασφαλείας προκειμένου να μην επαναληφθούν τα φαινόμενα με μη δικαιούχους που λάμβαναν επιδοτήσεις.

Υβριδικό μεταβατικό σύστημα πληρωμών και ελέγχων για το 2025: Στο μεταβατικό σύστημα πληρωμών για το 2025 υπάρχουν οι ακόλουθες προβλέψεις:

  1. Για τον υπολογισμό των αγροτικών εκτάσεων και για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα των εικονικών μισθωτηρίων και των καταπατήσεων από φέτος είναι υποχρεωτική η δήλωση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για όλα τα αγροτεμάχια και σε ειδικές περιπτώσεις η δήλωση του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ).Οι τελευταίες αφορούν  μικρά αγροτεμάχια έως 20 στρέμματα στα οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της πολυιδιοκτησίας και για τα οποία γίνεται δεκτό το ΚΑΕΚ.

Για αγροτεμάχια και ειδικότερα κοπτολίβαδα που έχουν προκύψει ευρήματα από τους ελέγχους (πχ. αναντιστοιχίες με δορυφορικές φωτογραφίες), κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, θα κληθούν οι αγρότες, αφού κάνουν ενστάσεις, μέσω συστήματος φωτογράφησης να διορθώσουν τις αναντιστοιχίες αυτές. Και αφού αξιολογηθούν και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα. Στις περιπτώσεις που έχουν δηλωθεί λανθασμένα ΚΑΕΚ, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν από την καταβολή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης, θα δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης μέσω ενστάσεων και στη συνέχεια θα πληρωθούν τα αγροτεμάχια που θα κριθούν επιλέξιμα.

  1. Ο υπολογισμός του ζωικού κεφαλαίου, δηλαδή ο αριθμός των ζώων,προσδιορίζεται με αντικειμενικά στοιχεία:  τα τιμολόγια πώλησης γάλακτος κρέατος, καθώς και αγορών ζωοτροφών. Τα στοιχεία αντλούνται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, από το MYDATA και τις Δηλώσεις Ε3. Ελέγχεται δηλαδή το σύνολο των, σχετικών με την δραστηριότητα του παραγωγού, οικονομικών συναλλαγών αποδίδοντας νόημα στο βασικό όρο  επιλεξιμότητας που είναι ο «ενεργός γεωργός». Για τη διασφάλιση αντικειμενικού υπολογισμού του ζωικού κεφαλαίου εφαρμόζεται ειδική μεθοδολογία, με βάση την ελάχιστη αναλογία παραγωγής γάλακτος και αριθμού ζώων (100 κιλά γάλακτος ανά επιλέξιμη προβατίνα ή αίγα), τα επίσημα στοιχεία σφαγών και τις ζωοτροφές. Όπου υφίστανται όλα  τα στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη ο υπολογισμός που αποτυπώνει τον μεγαλύτερο αριθμό ζώων
  2. Για τους βοσκοτόπουςέχει αναθεωρηθεί η διαδικασία κατανομής επιλέξιμης γης μέσω της τεχνικής λύσης και η έκταση πλέον προσδιορίζεται από τα στοιχεία της παραγωγικής δραστηριότητας των κτηνοτρόφων. Αυτό σημαίνει στην πράξη πως δεν μπορεί κανείς πλέον να ενεργοποιεί δικαιώματα σε βοσκότοπους που βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το μαντρί του. Οι ενισχύσεις δίνονται εκεί όπου πράγματι βόσκουν τα ζώα και παράγεται προϊόν. Οι δημόσιοι βοσκότοποι κατανέμονται στο νομό που βρίσκεται η κτηνοτροφική εγκατάσταση ή στον όμορο νομό, ενώ όσοι διαθέτουν ιδιωτικούς βοσκότοπους λαμβάνουν ενίσχυση μόνο για τη διατήρηση του βοσκότοπου για την οποία απαιτείται ελάχιστη βοσκοφόρτωση 0,2 MMZ/ha βάσει των προβλέψεων της ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027.

Στις περιπτώσεις που οι διαθέσιμοι βοσκότοποι δεν επαρκούν για να καλύψουν το ζωικό κεφάλαιο των κτηνοτρόφων, όπως τεκμαίρεται από τα στοιχεία (γάλα – κρέας – ζωοτροφές) αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται καταφανώς άδικα η επιδότηση των κτηνοτρόφων αυτών. Για να διορθωθεί η αδικία αυτή μετά την πληρωμή της προκαταβολής της  βασικής ενίσχυσης ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει σε μια συμπληρωματική κατανομή βάσει των τιμολογίων του γάλακτος και του κρέατος που πούλησαν καθώς και των ζωοτροφών που αγόρασαν έτσι ώστε να μην αδικηθούν από τις πληρωμές. Από τα παραπάνω κριτήρια λαμβάνεται υπόψιν το ευμενέστερο για τους κτηνοτρόφους,

  1. Οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι θα έχουν το δικαίωμα ένστασης.Ο ΟΠΕΚΕΠΕ το προσεχές διάστημα θα ανακοινώσει διαδικασία υποβολής ενστάσεων για τη θεραπεία των όποιων προβλημάτων.

Το σύστημα πληρωμών και ελέγχων για το 2026: Τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος πληρωμών και ελέγχων για το  2026:

  1. Δημιουργία νέου ψηφιακού γεωχωρικού χάρτη της χώρας. Θα καταρτιστεί ένας εξαιρετικά ακριβής χάρτης της ελληνικής επικράτειας, βασισμένος σε δορυφορικές εικόνες πολύ υψηλής ανάλυσης και τη χρήση «έξυπνων» εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Ο χάρτης αυτός θα επιτρέπει τον σαφή διαχωρισμό των επιλέξιμων και μη επιλέξιμων εκτάσεων για ενισχύσεις, ενώ θα ανανεώνεται συστηματικά.
  2. Νέος τρόπος καταγραφής των αιγοπροβάτων. Θα δημιουργηθεί ενιαία ψηφιακή βάση δεδομένων για την ακριβή καταγραφή και παρακολούθηση κάθε ζώου. Κάθε αιγοπρόβατο θα σημαίνεται με ηλεκτρονικό «βώλο» και τα στοιχεία του θα τηρούνται αποκλειστικά στη νέα βάση, η οποία θα συνδεθεί απευθείας με το ΟΣΔΕ.
  3. Περισσότεροι και πιο αποτελεσματικοί έλεγχοι. Οι έλεγχοι στις δηλώσεις θα είναι εκτεταμένοι και θα γίνονται πλέον πιο στοχευμένοι, με εφαρμογή εργαλείων ανάλυσης κινδύνου, όπως προβλέπεται στο εγκεκριμένο Σχέδιο Δράσης. Οι διοικητικές και γεωχωρικές διασταυρώσεις πραγματοποιούνται με βάση επίσημα δεδομένα (παραγωγής, φορολογίας, κτηματολογίου) τηρούμενα σε εθνικές βάσεις δεδομένων οι οποίες πλέον αξιοποιούνται στο έπακρο, ώστε να εντοπίζονται περιπτώσεις πλασματικής δραστηριότητας ή παραπλάνησης του συστήματος με δημιουργία τεχνητών (ψεύτικων) συνθηκών όπως γινόταν στο παρελθόν. Παράλληλα, οι επιτόπιοι έλεγχοι διενεργούνται από μικτά κλιμάκια, με περιορισμένη διακριτική ευχέρεια και σαφώς προκαθορισμένα πρωτόκολλα ελέγχου, ενισχύοντας τη διαφάνεια και αποτρέποντας πρακτικές που στο παρελθόν δημιούργησαν ελεγκτικές αστοχίες που είχαν σαν αποτέλεσμα να επιβάλλονται πρόστιμα για τη χώρα.
  4. Πλήρης έλεγχος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.Από το επόμενο έτος θα πραγματοποιούνται διασταυρωτικοί έλεγχοι με τα στοιχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και του νέου Μητρώου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΜΙΔΑ) της ΑΑΔΕ.

Διαβάστε επίσης

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το νομοσχέδιο για τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ – Τρεις μεγάλες αλλαγές

ΟΠΕΚΕΠΕ: Ξεκίνησαν οι πληρωμές – Πληρώθηκαν ενισχύσεις του 2024

Εξεταστική ΟΠΕΚΕΠΕ: «Έχω ελεγχθεί πολλές φορές» – «Κάθε χρόνο επιδοτούμαι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με μικρά ποσά», είπε ο «Χασάπης»