Ποιος άραγε να ξέρει ότι η πρώτη αναφορά σε «τηλεκατευθυνόμενο» έγινε αρκετά παλιά και συγκεκριμένα λίγο πριν το 1900; Μην ανησυχείτε, δεν με έχει πιάσει καμία καταναλωτική μανία για παιχνίδια λόγω της «Μαύρης Παρασκευής» (Black Friday) ή της επικείμενης προ-εορταστικής περιόδου. Ίσα ίσα που το αντικείμενο για τα τηλεκατευθυνόμενα είναι πολύ επίκαιρο (πιο φρέσκο δεν γίνεται) και άκρως ενδιαφέρον.
Ο Νίκολα Τέσλα, ένας από τους πιο προφητικούς εφευρέτες στην ιστορία της τεχνολογίας, προέβλεψε με εντυπωσιακή ακρίβεια τεχνολογίες όπως τα smartphones, τη τηλεόραση αλλά και τα μη επανδρωμένα οχήματα -συμπεριλαμβανομένων των ναυτικών drones.

Ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα είχε αντιληφθεί τις τεράστιες δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους των τηλεκατευθυνόμενων μηχανών, θεωρώντας ότι η ανάπτυξή τους θα μπορούσε να οδηγήσει είτε σε παγκόσμια ειρήνη είτε στην καταστροφή της ανθρωπότητας.

1

Στις 8 Νοεμβρίου 1898 κατοχυρώθηκε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του στο οποίο περιέγραφε μια επαναστατική μέθοδο ελέγχου σκαφών ή οχημάτων χωρίς καλώδια και αγωγούς, χρησιμοποιώντας «κύματα, παλμούς ή ακτινοβολίες» που διαδίδονται μέσα από τη γη, το νερό ή την ατμόσφαιρα.

Ο Τέσλα μιλούσε ουσιαστικά για ραδιοκύματα και προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, πρόβλεψε τη χρήση τέτοιων τηλεκατευθυνόμενων σκαφών σε πολεμικές επιχειρήσεις με τηλεχειριζόμενα μέσα και μεταφορά εκρηκτικών.

Η πρόβλεψή του αυτή, γραμμένη πριν από 127 χρόνια, αποδεικνύεται σήμερα εξαιρετικά επίκαιρη στην εποχή των USV (Unmanned Surface Vehicle – Μη Επανδρωμένο Σκάφος Επιφανείας), UUV (Unmanned Underwater Vehicle – Μη Επανδρωμένο Υποβρύχιο Όχημα) και των σύγχρονων τηλεκατευθυνόμενων οπλικών συστημάτων.

Τα φθηνά drones

Κάνουμε ένα άλμα από το 1898 στη σύγχρονη εποχή, στον πόλεμο της Ουκρανίας και την ανάγκη που κατέδειξε για καινοτομία γενικά στη χρήση drones και πιο ειδικά, στα θαλάσσια. Χωρίς να έχει να επιδείξει κάτι ιδιαίτερο και εξωπραγματικό σε ναυτικό στόλο, η Ουκρανία ανέπτυξε από το 2022 μια ολόκληρη οικογένεια φθηνών θαλάσσιων drones (USV) που περιόρισαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις δραστηριότητες του ρωσικού στόλο στη δυτική Μαύρη Θάλασσα.

Τα κύρια μοντέλα είναι το «Magura» (αυτονομία άνω των 1.000 χλμ., φορτίο έως 850 kg εκρηκτικών, ικανά και για εκτόξευση πυραύλων αέρος-αέρος), το «Sea Baby» που παρουσιάστηκε από την Ουκρανική SBU (Sluzhba bezpeky Ukrayiny – Υπηρεσία Ασφαλείας Ουκρανίας), υπεύθυνο για επιθέσεις στη Σεβαστούπολη και τη γέφυρα της Κριμαίας και από υποβρύχια, το «Marichka» (μήκους 6 μέτρων, που παρουσιάστηκε τον Αύγουστο 2023, με αυτονομία άνω των 1.000 χλμ).

Συγχωρείστε με για αυτά τα λίγα τεχνικά δεδομένα και αν σας κούρασαν, τότε συγκρατείστε τουλάχιστον το εξής. Η χρήση τέτοιων συστημάτων από την πλευρά της Ουκρανίας είχαν ως αποτέλεσμα τη βύθιση κύριων μονάδων επιφανείας του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, με συστήματα που κοστίζουν ένα κλάσμα της τιμής.

Με αυτά υπόψη, έρχεται και ο τυφώνας Ζελένσκι στην Αθήνα στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψής του η οποία, παρά το γεγονός ότι κράτησε λιγότερο και από εκδρομή με πούλμαν στους Δελφούς, έφερε κάποιες πάρα πολύ σημαντικές ανακοινώσεις.

Φυσικά και ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον κ. Ζελένσκι αναφέρθηκαν στα ζητήματα του πολέμου και ενεργειακής ασφάλειας (άλλο τεράστιο κεφάλαιο) αλλά κάτι είπαν και για θαλάσσια drones.

Συγκεκριμένα συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs). Αργότερα ο κ. Μητσοτάκης το εξειδίκευσε λίγο παραπάνω, λέγοντας ότι βρίσκεται σε διερευνητικό στάδιο η δυνατότητα συμπαραγωγής της Ελλάδας θαλάσσιων drones (USV) με την Ουκρανία. Λεπτομερειες δεν είναι γνωστές γιατί όπως καταλαβαίνετε δεν είναι από αυτά τα θέματα που συζητούνται εύκολα και ανοιχτά.

Η ρωσική αντίδραση

Η ανακοίνωση ήταν τόσο σοβαρή μάλιστα που τάραξε και τη Ρωσία. Άμεσα και με ιδιαίτερα οξύ τρόπο αντέδρασε η Ρωσική Ομοσπονδία η οποία μέσω εκπρόσωπου του ρωσικού ΥΠΕΞ χαρακτήρισε την Ελλάδα «εχθρική χώρα» και προανήγγειλε «αντίμετρα». Τώρα αν αυτό σημαίνει ότι η Μόσχα θεωρεί τα ουκρανικά (και τα πιθανά ελληνο-ουκρανικά) USV απειλή δεν θα το σχολιάσω εγώ, γιατί με πρόλαβε το Υπουργείο Εξωτερικών μας που είπε με απλά λόγια ότι «είναι αυτονόητο δικαίωμα κάθε κράτους να συνάπτει διακρατικές συμφωνίες και ότι απειλές κατά κυρίαρχων κρατών αυτοδικαίως απορρίπτονται».

Είναι όμως για εμάς πραγματικά νέα σαν ιδέα η χρήση θαλάσσιων drones; Και ναι και όχι θα σας πω. Ναι είναι καινούρια ιδέα, γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν έχω δει και κανένα drone, είτε επιφανείας είτε υποθαλάσσιο, να υπηρετεί στις τάξεις του Πολεμικού μας Ναυτικού και να διασφαλίζει την εθνική μας ακεραιότητα.

Όχι δεν είναι και τόσο νέα ιδέα, για δύο λόγους. Αρχικά διότι το ΕΛΚΑΚ (Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας) την 28 Φεβρουαρίου 2025 έστειλε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την «Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλασσίων Σκαφών Επιφανείας (USV)» τα οποία θα μπορούν να επιχειρούν εκτελώντας αυτόνομη ή ημιαυτόνομη πλοήγηση σε μία ευρεία γκάμα αποστολών.

Δεύτερον διότι το 2024 σε μία άσκηση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ένα μη επανδρωμένο σκάφος (USV) έκανε την εμφάνισή του, το οποίο ξαναείδαμε στη στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου 2025 στη Θεσσαλονίκη, στο Τμήμα Καινοτομίας και Νέων Οπλικών Συστημάτων.

Αν και ταράχτηκε η Ρωσία, εγώ περίμενα πιο πολύ να ταραχτεί η Τουρκία. Φαντάζεστε μαζί με τα πλοία και τα αεροπλάνα που προασπίζονται το Αιγαίο μας να μπούνε στο παιχνίδι και τα θαλάσσια drones; Εκεί να δείτε πονοκέφαλο για τους γείτονες.

Ο Νίκολα Τέσλα είδε το μέλλον το 1898, η Ουκρανία το έκανε πραγματικότητα και ίσως, αν η συμφωνία προχωρήσει, δούμε κάτι καινούριο και στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.