Η UEFA επισημοποίησε το καλεντάρι του Euro 2028 και το «storyline» είναι καθαρό από την αρχή: σέντρα στις 9 Ιουνίου στο Κάρντιφ και φινάλε έναν μήνα μετά, στις 9 Ιουλίου, στο εμβληματικό Γουέμπλεϊ.

Η διοργάνωση θα είναι η μεγαλύτερη που έχει φιλοξενήσει ποτέ το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί με την Ιρλανδία, με 24 εθνικές ομάδες και 51 αγώνες σε εννέα γήπεδα, σε οκτώ πόλεις.

1

Πέντε αγγλικά γήπεδα αναλαμβάνουν το κύριο βάρος: το Γουέμπλεϊ και το «Tottenham Hotspur Stadium» της Τότεναμ στο Λονδίνο, το «Ετιχαντ» της Σίτι στο Μάντσεστερ, το νέο «Χιλ Ντίκινσον» της Εβερτον στο Λίβερπουλ και το «Βίλα Παρκ» της Ασρον Βιλα στο Μπέρμιγχαμ.

Στο παζλ προστίθενται το ιστορικό «Χάμπντεν Παρκ» της Γλασκώβης, το «Aviva» στο Δουβλίνο και το «Principality» στο Κάρντιφ, συγκροτώντας ένα δίκτυο εμβληματικών γηπέδων που καλύπτουν όλο το «νησί». Οι ημιτελικοί και ένας προημιτελικός θα γίνουν στο Γουέμπλεϊ, ενώ οι υπόλοιποι προημιτελικοί θα φιλοξενηθούν σε Δουβλίνο, Γλασκώβη και Κάρντιφ.

Η UEFA έχει ορίσει τρία σταθερά ωράρια έναρξης – 16:00, 19:00 και 22:00 ώρες Ελλάδος – με στόχο ένα πρόγραμμα «γεμάτο» αλλά διαχειρίσιμο για μετακινήσεις, τηλεοπτικά δίκτυα και χορηγούς.

Για την Αγγλία, υπάρχει και η πολιτική διάσταση: μια διοργάνωση αυτού του μεγέθους, λίγα χρόνια μετά τα Brexit-τραύματα, λειτουργεί ως επίδειξη soft power και οργανωτικής επάρκειας. Για τις υπόλοιπες χώρες-οικοδεσπότες, είναι η ευκαιρία να «κουμπώσουν» στο ίδιο αφήγημα, με γήπεδα γεμάτα επισκέπτες και διεθνή προβολή στα μάξιμουμ.

Ένα Euro «για τους φιλάθλους» – ώρες, εισιτήρια, μετακινήσεις

Η UEFA και οι εθνικές ομοσπονδίες ποντάρουν πολύ στην εικόνα ενός Euro που βάζει τον φίλαθλο στο κέντρο. Ο τελικός στο Γουέμπλεϊ θα ξεκινήσει στις 17:00 τοπική ώρα (19:00 δική μας), πολύ νωρίτερα από το σύνηθες prime time των 21:00, ώστε όσοι ταξιδέψουν – ειδικά εντός ΗΒ – να μπορούν να επιστρέψουν με τρένα και πτήσεις την ίδια μέρα χωρίς να καταλήξουν… εγκλωβισμένοι στα αεροδρόμια.

Στο κρίσιμο θέμα των εισιτηρίων, οι διοργανωτές έχουν στείλει ήδη ένα σαφές μήνυμα: δεν θα υπάρξει δυναμική τιμολόγηση (dynamic pricing), το μοντέλο που «εκτόξευσε» τις τιμές στα περσινά μουσικά mega-events. Αυτό, τουλάχιστον σε επίπεδο εξαγγελιών, κλειδώνει αποφυγή ακραίων αυξήσεων ανάλογα με τη ζήτηση σε πραγματικό χρόνο. Περίπου τα μισά εισιτήρια αναμένεται να ανήκουν στις φθηνότερες κατηγορίες – Category 3 και Fan First – όπου στο Euro 2024 οι τιμές κυμάνθηκαν από 30 έως 60 ευρώ.

Παράλληλα, οι ποδοσφαιρικές αρχές του ΗΒ εξετάζουν σχήματα επιδότησης μετακινήσεων για κατόχους εισιτηρίων, ειδικά μεταξύ πόλεων όπως Λονδίνο, Μάντσεστερ, Νιούκαστλ και Γλασκώβη. Το «στοίχημα» είναι διπλό: να γεμίσουν οι κερκίδες χωρίς να εκτοξευτεί το κόστος για τον μέσο φίλαθλο, αλλά και να περιοριστεί η κριτική για ένα τουρνουά που απευθύνεται μόνο σε «tourists» υψηλού budget.

Δημόσιες δαπάνες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ

Πίσω από το ρομαντικό αφήγημα της «γιορτής του ποδοσφαίρου» κρύβεται ένας σκληρός οικονομικός προϋπολογισμός. Η βρετανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για επένδυση έως 557 εκατομμυρίων λιρών – ποσό που αντιστοιχεί περίπου σε 630 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της διοργάνωσης, την ασφάλεια, τις αναβαθμίσεις γηπέδων και την κάλυψη των υποχρεώσεων των πόλεων-οικοδεσποτών.

Αν προστεθούν και οι δεσμεύσεις της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Ιρλανδίας, το συνολικό δημόσιο πακέτο φτάνει μέχρι τις 740 εκατομμύρια λίρες, δηλαδή κοντά στα 840 εκατ. ευρώ. Στη Σκωτία μόνο, η κυβέρνηση ανακοινώνει επένδυση έως 73 εκατ. λιρών – περίπου 83 εκατ. ευρώ – με προϋπολογισμένο όφελος γύρω στα 270 εκατ. λίρες, δηλαδή άνω των 300 εκατ. ευρώ για την τοπική οικονομία.

Ένα σημαντικό κομμάτι αφορά και το λεγόμενο social impact fund, ύψους 45 εκατ. λιρών συνολικά, γύρω στα 51 εκατ. ευρώ, με 23 εκατ. λίρες (περίπου 26 εκατ. ευρώ) να προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Στόχος είναι χρηματοδότηση δράσεων σε κοινότητες, προγράμματα ένταξης, υγείας, ευεξίας και συμμετοχής σε αθλητικές δραστηριότητες, ώστε το Euro 2028 να αφήσει κάτι παραπάνω από φωτογραφίες γεμάτων κερκίδων και κοντάκια μπίρας στα fan zones.

Euro 2028: Τουρνουά – μοχλός ανάπτυξης δισεκατομμυρίων

Οι κυβερνήσεις και η UEFA αντιμετωπίζουν το Euro 2028 όχι μόνο ως μια μεγάλη ποδοσφαιρική βιτρίνα, αλλά ως εργαλείο οικονομικής πολιτικής. Σύμφωνα με ανεξάρτητες αξιολογήσεις που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, το τουρνουά αναμένεται να φέρει μεταξύ 3,2 και 3,6 δισεκατομμυρίων λιρών σε κοινωνικοοικονομικά οφέλη για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία στην περίοδο 2028–2031. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 3,6 έως 4,1 δισ. ευρώ – ένα ποσό που περνάει μέσα από τουριστική δαπάνη, κατανάλωση, επενδύσεις σε υποδομές και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Η λογική είναι γνωστή: εκατοντάδες χιλιάδες ξένοι φίλαθλοι, αυξημένη πληρότητα σε ξενοδοχεία και βραχυχρόνιες μισθώσεις, boost σε εστίαση, λιανεμπόριο και μεταφορές. Παράλληλα, τα προγράμματα εθελοντισμού και κατάρτισης γύρω από τη διοργάνωση λειτουργούν ως «σχολείο» δεξιοτήτων, από event management μέχρι τουριστικές υπηρεσίες.

Το Euro 2028 έρχεται να «κουμπώσει» σε ένα πυκνό ημερολόγιο μεγάλων γεγονότων στο ΗΒ: από τα Commonwealth Games του 2026 και τα Παγκόσμια Κύπελλα κρίκετ, μέχρι τις πιθανές διεκδικήσεις για World Athletics Championships το 2029 και FIFA Women’s World Cup το 2035. Στην πράξη, η βρετανική κυβέρνηση χτίζει ένα διαρκές αφήγημα «nation of events», με το Euro να αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά brand names σε αυτή την αλυσίδα.

«Casement Park»: το γήπεδο που «έχασε» το Euro

Σε αυτό το success story υπάρχει ένα κομμάτι χάρτη που μένει γκρίζο: η Βόρεια Ιρλανδία. Αρχικά, το Euro 2028 υποτίθεται πως θα περνούσε και από το Μπέλφαστ, με το ανακατασκευασμένο «Casement Park» να λειτουργεί ως γήπεδο-οικοδεσπότης. Όμως το project βυθίστηκε στον πληθωρισμό κόστους, την πολιτική αργοπορία και τις διαφωνίες για τη χρηματοδότηση.

Το κόστος του έργου, που στην περίοδο της υποψηφιότητας υπολογιζόταν γύρω στα 180 εκατ. λίρες (περίπου 200 εκατ. ευρώ), εκτινάχθηκε πλέον σε πάνω από 400 εκατ. λίρες – κοντά στα 450 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση του ΗΒ ξεκαθάρισε πως δεν προτίθεται να διαθέσει αυτά τα χρήματα για να ολοκληρωθεί έγκαιρα το γήπεδο βάσει των προδιαγραφών της UEFA. Στη σχετική επιστολή προς την τοπική κυβέρνηση της Βόρειας Ιρλανδίας αναφέρεται ευθέως ότι, με τις παρούσες συνθήκες, δεν θεωρείται ρεαλιστικό «Casement Park» να είναι έτοιμο εγκαίρως, ήτοι τέλη του 2027.

Για το Μπέλφαστ, η απώλεια είναι διπλή: οικονομική και συμβολική. Ο επικεφαλής τουρισμού της περιοχής υπολόγισε ότι τα τέσσερα παιχνίδια που επρόκειτο να φιλοξενηθούν θα μπορούσαν να φέρουν πάνω από 100 εκατ. λίρες στην τοπική οικονομία, δηλαδή περί τα 115 εκατ. ευρώ σε άμεση και έμμεση δαπάνη. Παράλληλα, χάνεται μια μοναδική ευκαιρία προβολής της πόλης ως ασφαλούς, σύγχρονου προορισμού σε μια περίοδο που ο αθλητικός τουρισμός λειτουργεί ως ισχυρός πολλαπλασιαστής.

Ναι, η UEFA «χαρίζει» στη Βόρεια Ιρλανδία την κλήρωση των προκριματικών του Euro 2028, που θα γίνει στο Μπέλφαστ τον Δεκέμβριο του 2026. Όμως η κλήρωση είναι μια βραδιά. Τα παιχνίδια είναι τρεις εβδομάδες συνεχούς ζωής. Και από αυτά, η Βόρεια Ιρλανδία θα απέχει.

Η χαμένη ευκαιρία μιας ολόκληρης περιοχής

Σε επίπεδο μεγάλων αριθμών, το Euro 2028 δείχνει να στέκεται οικονομικά: δημόσιες επενδύσεις κοντά στα 840 εκατ. ευρώ, προσδοκώμενα οφέλη άνω των 3,5 δισ. ευρώ, ξεχωριστά πακέτα στήριξης για Σκωτία, Ουαλία, Ιρλανδία, βελτιώσεις υποδομών και ένα πλέγμα δράσεων «κληρονομιάς» στην κοινωνία.

Για τις αγγλικές πόλεις, πρόκειται για ένα ακόμη μεγάλο διεθνές event. Για Δουβλίνο, Γλασκώβη και Κάρντιφ, είναι ένα παράθυρο στον κόσμο.

Για τη Βόρεια Ιρλανδία, όμως, θα μείνει ως μια χαμένη ευκαιρία. Το «Casement Park» πιθανότατα θα χτιστεί αργότερα, για τις ανάγκες του GAA και του τοπικού αθλητισμού. Όμως το τρένο του Euro 2028 έχει ήδη φύγει από τον σταθμό, με προορισμό τις υπόλοιπες πόλεις του ΗΒ και της Ιρλανδίας.

Σε μια διοργάνωση που επικοινωνείται ως γιορτή «ενότητας των εθνών», η απουσία μιας ολόκληρης περιοχής από τον αγωνιστικό χάρτη είναι η πιο χαρακτηριστική υπενθύμιση ότι, πίσω από τα πανό της UEFA, η πολιτική, το κόστος και οι προτεραιότητες των κυβερνήσεων καθορίζουν ποιος παίζει και ποιος μένει, τελικά, στην εξέδρα…

Διαβάστε επίσης:

Νεοκλής Αβδάλας: «Μεταμορφώθηκε» (κυριολεκτικά) και «τρελαίνει» τους Αμερικανούς

Ολυμπιακός: O 17χρονος μπαλαδόρος που… τα σπάει! Ο Μεντιλίμπαρ βρήκε νέο «διαμάντι»

Γήπεδο ποδοσφαίρου… πάνω σε ουρανοξύστη; Η αλήθεια για ένα αδιανόητο project!