Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα: Το θεμέλιο της βιωσιμότητας και της ανάπτυξης κάθε οργανισμού

Σε μια εποχή όπου η αβεβαιότητα έχει γίνει η νέα κανονικότητα, η επιχειρησιακή ανθεκτικότητα (business resilience) δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Από την πανδημία και τις κυβερνοεπιθέσεις, μέχρι τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν σε απρόβλεπτα γεγονότα που μπορούν να απειλήσουν τη λειτουργία και τη φήμη τους μέσα σε λίγες μόνο ώρες.

Η επιχειρησιακή ανθεκτικότητα είναι κάτι περισσότερο από ένα «σχέδιο έκτακτης ανάγκης». Είναι η ικανότητα μιας επιχείρησης να προβλέπει, να προσαρμόζεται και να συνεχίζει να λειτουργεί παρά τις αναταράξεις. Συνδυάζει την κυβερνοασφάλεια, τη διαχείριση κινδύνων και την επιχειρησιακή συνέχεια σε ένα ενιαίο στρατηγικό πλαίσιο.

Από τους «μαύρους κύκνους» στη στρατηγική ανθεκτικότητα

Οι λεγόμενοι «μαύροι κύκνοι» -απρόβλεπτα γεγονότα με δραματικές συνέπειες και επιπτώσεις αν συμβούν- έχουν γίνει συχνότεροι από ποτέ. Η πανδημία της COVID-19, αλλά και γεγονότα όπως το μπλοκάρισμα της Διώρυγας του Σουέζ ή τα πρωτοφανή, παρατεταμένα blackout που σημειώθηκαν τον περασμένο Απρίλιο στην Ιβηρική (Ισπανία και Πορτογαλία) είναι γεγονότα που έρχονται να μας υπενθυμίσουν ότι η διακοπή της «κανονικότητας» είναι κάτι που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή.

Οι επιχειρήσεις που καταφέρνουν να επιβιώσουν και να ανακάμψουν γρηγορότερα από τέτοιες έκτακτες καταστάσεις είναι εκείνες που έχουν επενδύσει στην πρόληψη και την προετοιμασία. Η Toyota, για παράδειγμα, μετά τον σεισμό και την καταστροφή στη Φουκουσίμα το 2011, κατάφερε να αναδιοργανώσει την εφοδιαστική της αλυσίδα και να επιστρέψει στην παραγωγή πολύ ταχύτερα από τους ανταγωνιστές της — χάρη σε σαφή σχέδια ανθεκτικότητας και στην ετοιμότητα που τη χαρακτηρίζει σε επίπεδο διαχείρισης κρίσεων.

Όπως λέει ο Θανάσης Μητσάκος, Head of Information Systems Inspection Division της TÜV Austria στην Ελλάδα, κίνδυνοι για την επιχειρησιακή ανθεκτικότητα μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού είναι η απουσία ασφάλειας πληροφοριών, η διαρροή προσωπικών δεδομένων, η αδυναμία μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού να συνεχίσει να λειτουργεί αποτελεσματικά σε περίπτωση κρίσης, αλλά και καθαρά εξωγενείς παράμετροι όπως η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές και οι τεχνολογικές καταστροφές, κυβερνοαπειλές κ.ά..

Πώς μπορεί να «θωρακιστεί» μια επιχείρηση απέναντι σε πιθανές κρίσεις;

Η ενίσχυση της επιχειρησιακής ανθεκτικότητας ξεκινά από τη διοίκηση. Απαιτεί στρατηγική δέσμευση, ξεκάθαρη ευθύνη και καλλιέργεια μιας κουλτούρας που δεν βλέπει τις κρίσεις ως απειλές, αλλά ως ευκαιρίες για μάθηση και βελτίωση.

Τα βασικά βήματα περιλαμβάνουν:

Στρατηγικό σχεδιασμό και εκτίμηση κινδύνων: Ανάλυση πιθανών απειλών -από κυβερνοεπιθέσεις έως φυσικές καταστροφές- και δημιουργία εναλλακτικών σχεδίων δράσης.

Σχέδιο επιχειρησιακής συνέχειας (Business Continuity Plan): Διασφάλιση ότι η επιχείρηση μπορεί να συνεχίσει κρίσιμες λειτουργίες, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης.

Κυβερνοασφάλεια: Η ψηφιακή προστασία είναι πλέον κρίσιμος πυλώνας ανθεκτικότητας. Τα Κέντρα Επιχειρήσεων Κυβερνοασφάλειας (Security Operations Centers – SOC) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην έγκαιρη ανίχνευση και απόκριση σε επιθέσεις.

Εκπαίδευση και κουλτούρα ανθεκτικότητας: Οι εργαζόμενοι είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Η συνεχής εκπαίδευση και η ανάπτυξη δεξιοτήτων κρίσης ενισχύουν την ομαδική ετοιμότητα.

Πιστοποίηση και συμμόρφωση: Πρότυπα όπως το ISO 22301 παρέχουν το πλαίσιο για συστηματική διαχείριση επιχειρησιακής συνέχειας, ενισχύοντας την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη των πελατών και συνεργατών.

Ο ρόλος της TÜV Austria στην Ελλάδα στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας

Με εμπειρία άνω των 30 ετών στην Ελλάδα, η TÜV Austria στην Ελλάδα παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες για την ενίσχυση της επιχειρησιακής ανθεκτικότητας. Μέσω πιστοποίησης κατά ISO 22301, υπηρεσιών κυβερνοασφάλειας, εκπαίδευσης σε διαχείριση κινδύνων και τεχνολογικών λύσεων, υποστηρίζει οργανισμούς να προετοιμαστούν, να ανταποκριθούν και να ανακάμψουν από κρίσεις με αποτελεσματικότητα.

Όπως σημειώνουν στελέχη της εταιρείας, «η ανθεκτικότητα δεν είναι μια στιγμιαία αντίδραση, είναι μια κουλτούρα που χτίζεται με συνέπεια, πρόβλεψη και στρατηγική».

Η νέα πραγματικότητα των ανθεκτικών οργανισμών

Η επιχειρησιακή ανθεκτικότητα είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται η βιωσιμότητα κάθε σύγχρονης επιχείρησης. Δεν πρόκειται για το αν θα προκύψει η επόμενη κρίση, αλλά το πότε.

Οι επιχειρήσεις που θα αντέξουν —και θα εξελιχθούν— είναι εκείνες που θα έχουν επενδύσει σήμερα στη γνώση, στην πρόληψη και στην ετοιμότητα του αύριο.