Η καταδίκη του πρώην προέδρου της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, σε 27 χρόνια και 3 μήνες κάθειρξης για απόπειρα πραξικοπήματος αποτελεί ένα σοβαρό πολιτικό γεγονός και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της Βραζιλίας όσο και στο διεθνές επίπεδο.

Η απόφαση αυτή, που ελήφθη από το Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας με ψήφους 4 υπέρ και 1 κατά, καταδεικνύει τη σοβαρότητα των κατηγοριών εναντίον του, που περιλάμβαναν τη συγκρότηση «εγκληματικής οργάνωσης» με στόχο την παραμονή του στην εξουσία μέσω αυταρχικών μεθόδων μετά την ήττα του στις προεδρικές εκλογές του 2022 από τον Λούλα.

1

Ο Μπολσονάρου κατηγορείται ότι προσπάθησε να οργανώσει την κατάλυση της δημοκρατίας στη Βραζιλία, ενώ ταραχές που ξέσπασαν μια εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Λούλα (8 Ιανουαρίου 2023), όταν οπαδοί του επιτέθηκαν σε θεσμούς της πολιτείας, θεωρούνται ως το τελευταίο στάδιο αυτής της συνωμοσίας. Η απουσία στρατιωτικής υποστήριξης, ωστόσο, φαίνεται ότι εμπόδισε την υλοποίηση των σχεδίων του.

Διεθνείς Αντιδράσεις

Η καταδίκη του Μπολσονάρου δεν έχει περάσει απαρατήρητη διεθνώς. Η αμερικανική κυβέρνηση, και προσωπικά ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους για την απόφαση, κάνοντας λόγο για «άδικη» ποινή και επικρίνοντας την ενέργεια ως πολιτικό «κυνήγι μαγισσών». Αντιδρώντας, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν αντίποινα για την απόφαση, ενώ η βραζιλιάνικη κυβέρνηση ξεκαθάρισε ότι δεν θα υποκύψει σε πιέσεις από την Ουάσιγκτον.

Η σχέση μεταξύ των δύο χωρών φαίνεται να έχει πληγεί σοβαρά, με την επιβολή πρόσθετων τελωνειακών δασμών 50% από τον Τραμπ, ως αντίποινα για την καταδίκη του Μπολσονάρου, γεγονός που αυξάνει την ένταση μεταξύ τους.

Πολιτικές Επιπτώσεις

Η καταδίκη του Μπολσονάρου δημιουργεί έντονο πολιτικό κλίμα στη Βραζιλία, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη δημοτικότητα του νυν προέδρου Λούλα, ο οποίος αυτοπροβάλλεται ως υπερασπιστής της βραζιλιάνικης «εθνικής κυριαρχίας». Με τις προεδρικές εκλογές του 2026 να πλησιάζουν, ο Λούλα φαίνεται να ενισχύεται πολιτικά, αν και ο αγώνας για την ηγεσία της δεξιάς παράταξης στη Βραζιλία αναμένεται να κλιμακωθεί και να προκαλέσει νέες εξελίξεις.

Η καταδίκη του πρώην προέδρου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην κοινή γνώμη. Εν μέρει, η κοινωνία φαίνεται να είναι διχασμένη: ενώ ορισμένοι, κυρίως στους πολιτικούς και κοινωνικούς κύκλους της Αριστεράς, πανηγυρίζουν για την απόφαση, άλλοι, κυρίως οι υποστηρικτές του Μπολσονάρου, διαμαρτύρονται και προσεύχονται για τον πρώην πρόεδρο, εκφράζοντας την άποψη ότι με την ηλικία του η ποινή θα τον οδηγήσει σε θάνατο στη φυλακή.

Η βραζιλιάνικη πολιτική σκηνή βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης, με τους υποστηρικτές του Μπολσονάρου να επιδιώκουν την έγκριση ενός σχεδίου για χορήγηση αμνηστίας στον πρώην πρόεδρο, κάτι που ενδέχεται να φέρει νέο κύμα αναταραχών στην πολιτική ζωή της χώρας.

Η υπεράσπιση του Μπολσονάρου ήδη έχει προαναγγείλει ότι θα καταθέσει έφεση κατά της καταδικαστικής απόφασης και θα προσφύγει σε διεθνείς δικαστικές αρχές. Αυτό σημαίνει ότι η υπόθεση μπορεί να τραβήξει για αρκετό καιρό και να γίνει ακόμη πιο έντονη πολιτικά και νομικά.