Την ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, κάτι που έχει συμβεί μόλις επτά φορές από την ίδρυση της βορειοατλαντικής συμμαχίας θα ζητήσει η Πολωνία με τον Ντόναλντ Τουσκ να ανακοινώνει ότι συνολικά έγιναν 19 παραβιάσεις του εναέριου χώρου της χώρας του.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ έκανε λόγο για «μεγάλης κλίμακας πρόκληση». «Αυτή τη νύκτα βιώσαμε την παραβίαση του πολωνικού εναέριου χώρου από σημαντικό αριθμό ρωσικών drones», επεσήμανε ο Τουσκ, καταγγέλλοντας «μια μεγάλης κλίμακας πρόκληση».

1

«Είμαστε έτοιμοι να απωθήσουμε τέτοιου είδους προκλήσεις», υπογράμμισε ο Πολωνός πρωθυπουργός. «Η κατάσταση είναι σοβαρή και κανείς δεν αμφιβάλλει ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για διάφορα σενάρια», πρόσθεσε.

Έτσι, ζήτησε επίσημα την ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να «διαβουλεύονται μεταξύ τους όταν, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα μέρη».

Οι πολωνικές ένοπλες δυνάμεις κατέγραψαν 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη τα οποία παραβίασαν τον εναέριο χώρο της κατά τη διάρκεια ρωσικής επίθεσης στη δυτική Ουκρανία χθες το βράδυ, με τρία ή τέσσερα να καταρρίφθηκαν.

Από την στιγμή της ρωσικής επίθεσης ο Πολωνός πρωθυπουργός ξεκίνησε τις διαβουλεύσεις με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, για τις επόμενες κινήσεις και για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την Πολωνία και την Ευρώπη.

«Πολυάριθμα drones διείσδυσαν στον πολωνικό εναέριο χώρο στη διάρκεια της νύχτας και αντιμετωπίστηκαν από την αντιαεροπορική άμυνα της Πολωνίας και του ΝΑΤΟ», δήλωσε η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Άλισον Χαρτ στο Χ. Η ίδια πρόσθεσε ότι ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε είναι «σε επαφή με την πολωνική ηγεσία».

Το ΝΑΤΟ δεν αντιμετωπίζει τη διείσδυση drones στο πολωνικό έδαφος ως επίθεση, δήλωσε σήμερα πηγή από το ΝΑΤΟ στο Reuters, προσθέτοντας ότι με βάση τις πρώτες ενδείξεις υπήρξε εσκεμμένη διείσδυση έξι έως δέκα ρωσικών drones.

«Ήταν η πρώτη φορά που αεροσκάφη του ΝΑΤΟ αντιμετώπισαν πιθανές απειλές σε συμμαχικό εναέριο χώρο», δήλωσε η πηγή, προσθέτοντας ότι τα αντιαεροπορικά συστήματα Patriot του ΝΑΤΟ στην περιοχή είχαν εντοπίσει τα drones με τα ραντάρ τους, αλλά δεν ενεπλάκησαν.

Πολωνικά μαχητικά αεροσκάφη F-16, ολλανδικά F-35, ιταλικά αεροσκάφη επιτήρησης AWACS και αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού υπό κοινή διαχείριση με το ΝΑΤΟ συμμετείχαν στη νυχτερινή επιχείρηση, σύμφωνα με την πηγή.

Τι προβλέπει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ

Σύμφωνα με το άρθρο 4 της ιδρυτικής συνθήκης του ΝΑΤΟ, τα κράτη μέλη μπορούν να φέρουν ένα θέμα υπόψη του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου (Συμβούλιο ή NAC – το κύριο όργανο λήψης πολιτικών αποφάσεων του ΝΑΤΟ) και να το συζητήσουν με τους Συμμάχους. Το κύριο φόρουμ για πολιτικές διαβουλεύσεις είναι το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο. Το NAC είναι η κύρια επιτροπή λήψης πολιτικών αποφάσεων του ΝΑΤΟ. Ο Γενικός Γραμματέας, λόγω της προεδρίας του, διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Οι διαβουλεύσεις πραγματοποιούνται επίσης σε τακτική βάση σε άλλα φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων των επιτροπών και των ομάδων εργασίας του ΝΑΤΟ. Όλα αυτά τα όργανα αντλούν την εξουσία τους από το Συμβούλιο.

Το άρθρο 4 αναφέρει: “Τα Μέρη θα διαβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα μέρη”.

Οποιαδήποτε χώρα μέλος μπορεί να επικαλεστεί επίσημα το Άρθρο 4 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού. Μόλις γίνει επίκληση, το θέμα συζητείται και μπορεί ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης εκ μέρους της Συμμαχίας. Όποιο και αν είναι το σενάριο, οι συνάδελφοι που κάθονται γύρω από το τραπέζι του Συμβουλίου ενθαρρύνονται να αντιδράσουν σε μια κατάσταση που τους γνωστοποίησε μια χώρα μέλος.

Από τη δημιουργία της Συμμαχίας το 1949, το Άρθρο 4 έχει επικληθεί επτά φορές. Στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ζήτησαν να πραγματοποιήσουν διαβουλεύσεις βάσει του άρθρου 4 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Drone έπεσε πάνω σε κτίριο κατοικιών

Nωρίτερα, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας ανακοίνωσαν ότι ολοκληρώθηκαν οι επιχειρήσεις για την αναχαίτιση «εχθρικών» drones που εισήλθαν στον εναέριο χώρο της χώρας στη διάρκεια ρωσικής επίθεσης στη γειτονική Ουκρανία, μια «πρωτοφανής», όπως τη χαρακτήρισε η Βαρσοβία, «πράξη επίθεσης».

«Οι επιχειρήσεις της πολωνικής Πολεμικής Αεροπορίας και των συμμάχων της που σχετίζονταν με τις παραβιάσεις του πολωνικού εναέριου χώρου ολοκληρώθηκαν», ανακοίνωσε στο Χ η διοίκηση του πολωνικού στρατού. Παράλληλα ευχαρίστησε τους συμμάχους της χώρας στο ΝΑΤΟ, και κυρίως τις ολλανδικές δυνάμεις, για «την υποστήριξή τους».

Εξάλλου, όπως μετέδωσε το ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο Polsat News επικαλούμενο την τοπική αστυνομία, drone έπεσε σε κτίριο κατοικιών στην πόλη Βιρίκι στην ανατολική Πολωνία, χωρίς να υπάρξουν θύματα.Θραύσματα drone εντοπίστηκαν κοντά σε νεκροταφείο στην πόλη Τσεσνίκι, στη νοτιοανατολική Πολωνία, ανακοίνωσε το γραφείο του τοπικού εισαγγελέα, ενώ πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν τραυματισμοί.

Συγκαλείται το συμβούλιο εθνικής ασφαλείας

Ο Πολωνός πρόεδρος Κάρολ Ναβρότσκι αποφάσισε να συγκαλέσει συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας εντός 48 ωρών.

«… η είδηση ότι θα έχουμε πλήρη πληροφόρηση για το τι συνέβη στην Πολωνία εντός 48ωρών με οδήγησε στην απόφαση να συγκαλέσω το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας εντός 48 ωρών», είπε ο Κάρολ Ναβρότσκι προσθέτοντας πως η κατάσταση αντιπροσωπεύει μια στιγμή που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του ΝΑΤΟ και της Πολωνίας.

«Αβάσιμοι οι ισχυρισμοί»

Την πρώτη επίσημη αντίδραση από τη ρωσική πλευρά έδωσε ο επιτετραμμένος της Ρωσίας στην Πολωνία, Αντρέι Ορντάς.

«Θεωρούμε τους ισχυρισμούς εντελώς αβάσιμους. Δεν έχει παρουσιαστεί καμία αποδεικτική βάση για το ότι τα drones ήταν ρωσικής προέλευσης», δήλωσε ο Ορντάς στο πρακτορείο RIA Novosti, λίγο πριν κληθεί στο πολωνικό υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις.

Ο Ρώσος διπλωμάτης, επικαλούμενος προηγούμενα ανάλογα περιστατικά, εξέφρασε την πεποίθηση ότι και αυτή τη φορά δεν θα υπάρξουν «ακλόνητες αποδείξεις» από την πολωνική πλευρά.

«Η Ρωσία δεν επιδιώκει καμία μορφή κλιμάκωσης με την Πολωνία. Ωστόσο, είναι δύσκολο να περιμένουμε ουσιαστικό διάλογο όταν η Βαρσοβία λειτουργεί υπό το πρίσμα μιας συνεχώς εντεινόμενης αντιρωσικής ρητορικής», κατέληξε.

Η ΕΕ στο πλευρό της Πολωνίας

«Ηθελημένη και όχι κατά λάθος» ήταν, σύμφωνα με την αντιπρόεδρο και ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, η εισβολή των ρωσικών drone στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, η οποία δήλωσε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο πλευρό της Πολωνίας.

Από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η διείσδυση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό εναέριο χώρο στη διάρκεια ρωσικής επίθεσης στη δυτική Ουκρανία είναι “απλώς απαράδεκτη”, προσθέτοντας ότι θα μιλήσει σύντομα με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.

“Καλώ τη Ρωσία να θέσει τέλος σε αυτή τη φυγή προς τα εμπρός (…). Δεν θα κάνουμε συμβιβασμούς στην ασφάλεια των συμμάχων μας”, έγραψε ο Μακρόν σε ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ.

Η ρωσική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που έπληξε επίσης την Πολωνία είναι δοκιμή για τις αμυντικές ικανότητες χωρών μελών του ΝΑΤΟ και είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι συνιστά απλώς σύμπτωση, δήλωσε σήμερα ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα.

“Το καθεστώς του (Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν απειλεί όλη την Ευρώπη και δοκιμάζει συστηματικά μέχρι πόσο μακριά μπορεί να φθάσει”, έγραψε ο Φιάλα στο Χ.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας Αντόνιο Ταγιάνι καταδίκασε “την παραβίαση της πολωνικής επικράτειας από ρωσικά drones” την οποία χαρακτήρισε “σοβαρό και απαράδεκτο γεγονός” σε ανάρτηση στο Χ.

“Είναι μια προσβολή στην εσωτερική ασφάλεια ολόκληρης της ευρωατλαντικής περιοχής”, έγραψε ο Ταγιάνι, εκφράζοντας “την πλήρη αλληλεγγύη” της Ιταλίας στην Πολωνία, μια “φίλη και σύμμαχο χώρα”.

Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν από το βήμα του Ευρωκοινοβουλίου έκανε λόγο για μία ευρώπη που βρίσκεται σε μάχη και που πρέπει να διεκδικήσει την ανεξαρτησία της με την ίδια να καλεί σε περισσότερες κυρώσεις που θα ασκήσουν πίεση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να σταματήσει τις εν λόγω ενέργειες.