Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Ουκρανός ηγέτης, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξέφρασαν την ελπίδα ότι η σύνοδος κορυφής τους με Ευρωπαίους ηγέτες θα μπορούσε να οδηγήσει σε τριμερείς συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου που διεξάγει ο Ρώσος ηγέτης στην Ουκρανία.

«Θα έχουμε μια τηλεφωνική συνομιλία αμέσως μετά τις σημερινές συναντήσεις. Θα έχουμε ίσως, ή ίσως όχι, μια τριμερή συνάντηση», επιβεβαίωσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

1

Κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον πρόεδρο Ζελένσκι, υποσχέθηκε δε πως οι ΗΠΑ «θα εμπλακούν» στη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας.

«Βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της άμυνας, διότι είναι εκεί κάτω, είναι η Ευρώπη, όμως επίσης εμείς θα τους βοηθήσουμε. Θα εμπλακούμε», δήλωσε ενώπιον του Τύπου ο Αμερικανός πρόεδρος, αναφερόμενος στους Ευρωπαίους ηγέτες που συνοδεύουν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον.

Ο Τραμπ επανέλαβε σήμερα πως εάν η συνάντησή του στην Ουάσιγκτον με τον Ουκρανό ομόλογό του πάει καλά, θα οργανώσει μία τριμερή συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, προκειμένου να τερματιστεί η σύρραξη στην Ουκρανία.

«Θα έχουμε μία συνάντηση. Πιστεύω πως εάν όλα πάνε καλά σήμερα, θα έχουμε μία τριμερή συνάντηση και πιστεύω πως θα υπάρξουν καλές πιθανότητες να μπει τέλος στον πόλεμο, όταν την κάνουμε», είπε ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους. «Θα συνεργαστούμε με όλους και θα διασφαλίσουμε ότι αν υπάρξει ειρήνη, θα διαρκέσει μακροπρόθεσμα».

Ο Τραμπ έκρινε πάντως σήμερα πως μια κατάπαυση του πυρός δεν είναι αναγκαία για να μπει τέλος στη σύρραξη.

«Δεν πιστεύω πως χρειάζεται μια εκεχειρία», δήλωσε.

«Γνωρίζω πως αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι καλό, όμως κατανοώ επίσης γιατί στρατηγικά μια χώρα ή μια άλλη δεν τη θέλουν».

Ερωτηθείς σχετικά με τι εγγυήσεις ασφαλείας χρειάζεται, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απάντησε: Τα πάντα.

Λίγο πριν, είπε πως είναι ανοικτός στο ενδεχόμενο εκλογών σε ασφαλείς συνθήκες εάν ο πόλεμος στη Ρωσία τερματιστεί.

Ο Ζελένσκι δήλωσε: «Πρέπει να εργαστούμε στο κοινοβούλιο διότι κατά τη διάρκεια του πολέμου δεν μπορείς να έχεις εκλογές», ενώ πρόσθεσε ότι πρέπει να δίνεται στους πολίτες η δυνατότητα να έχουν μια δημοκρατική, ανοικτή, νόμιμη εκλογική αναμέτρηση.

Οι εκλογές στην Ουκρανία έχουν ανασταλεί αυτήν τη στιγμή λόγω του στρατιωτικού νόμου.

Μετά τις απευθείας συνομιλίες Τραμπ–Ζελένσκι, οι δύο τους κάθισα στο ίδιο τραπέζι με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Παρόντες είναι επίσης πρόσωπα με τα οποία ο Τραμπ έχει καλλιεργήσει προσωπικές σχέσεις, όπως ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ.

Ο Τραμπ είπε ότι η ομάδα θα συζητήσει πιθανές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία υπό την αιγίδα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

«Θέλουν να προσφέρουν προστασία. Νιώθουν πολύ έντονα γι’ αυτό και θα τους βοηθήσουμε. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό», είπε.

Η ατμόσφαιρα μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι ήταν εμφανώς καλύτερη σε σχέση με την τελευταία επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου στην Ουάσινγκτον τον Φεβρουάριο, όταν η συνάντηση εξελίχθηκε σε δημόσια σύγκρουση και οδήγησε προσωρινά στη διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ. Ο Ζελένσκι αυτή τη φορά εξέφρασε επανειλημμένα την ευγνωμοσύνη του, μετά από προηγούμενη κριτική του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζ. Ντ. Βανς ότι δεν ήταν αρκετά ευγνώμων για τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη των ΗΠΑ.

Αυτή τη φορά, ο Ζελένσκι εμφανίστηκε στον Λευκό Οίκο με σακάκι, έπειτα από επικρίσεις συμμάχων του Τραμπ για τα στρατιωτικά ρούχα που είχε φορέσει στην προηγούμενη συνάντηση.

«Είναι το καλύτερο που έχω», είπε για την εμφάνισή του, με τον Τραμπ να απαντά: «Μου αρέσει».

Επίδειξη Δύναμης

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ωστόσο, έφτασαν αποφασισμένοι να μην αφήσουν την έκβαση στην τύχη. Παρουσιάστηκαν στον Λευκό Οίκο με ενιαίο διπλωματικό μέτωπο υπέρ της Ουκρανίας, με στόχο να διασφαλίσουν την εδαφική της ακεραιότητα και να αποσπάσουν αδιαμφισβήτητες εγγυήσεις ασφαλείας από την Ουάσινγκτον.

Ο Τραμπ έχει εντείνει τις προσπάθειες για μια γρήγορη συμφωνία που θα τερματίσει τη ρωσική εισβολή, η οποία συνεχίζεται παρά τους μήνες αμερικανικής διπλωματικής δραστηριότητας και την προεκλογική του δέσμευση ότι θα τη σταματήσει «την πρώτη μέρα στην εξουσία».

Παρά τον φιλικό τόνο, οι κίνδυνοι για την Ουκρανία έχουν γίνει πιο έντονοι. Ο Τραμπ, μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν, υπαναχώρησε από την απειλή νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας και απέσυρε την απαίτηση για κατάπαυση του πυρός ως προϋπόθεση για περαιτέρω συνομιλίες, ταυτιζόμενος με τη θέση του Κρεμλίνου ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να εστιάζουν σε μακροπρόθεσμο διακανονισμό.

Ο Αμερικανός πρόεδρος τη Δευτέρα επανέλαβε τον ισχυρισμό ότι ο Ζελένσκι μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο το Κίεβο να αναγκαστεί σε δυσάρεστες εδαφικές παραχωρήσεις.

Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία θα χρειαστεί «τα πάντα» από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους —συμπεριλαμβανομένων όπλων και εγγυήσεων ασφαλείας— για να μπορέσει να καταλήξει σε συμφωνία. Αναφέρθηκε στο πρόγραμμα παροχής συστημάτων αεράμυνας Patriot, χρηματοδοτούμενο από Ευρωπαίους συμμάχους, καθώς η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις με πυραύλους και drones, ευχαριστώντας τον Τραμπ.

«Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό το πρόγραμμα και αυτήν την ευκαιρία», είπε.

Έντονες Διαπραγματεύσεις

Το κλίμα πριν τη συνάντηση ήταν τεταμένο μετά τη σύνοδο κορυφής Τραμπ–Πούτιν, καθώς η ρωσική εισβολή έχει βυθίσει την Ευρώπη στη φονικότερη σύγκρουση των τελευταίων δεκαετιών.

Ο Τραμπ είχε γράψει σε ανάρτησή του πριν τις συνομιλίες ότι ο Ουκρανός ηγέτης «μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το θελήσει, ή μπορεί να συνεχίσει να πολεμά». Πρόσθεσε ότι η Κριμαία δεν θα επιστραφεί και ότι η Ουκρανία δεν θα επιτραπεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Ο Ουκρανός πρόεδρος απάντησε σε ανάρτησή του στο Χ ότι ο Πούτιν χρησιμοποίησε την Κριμαία και τμήματα του Ντονμπάς που κατέλαβε το 2014 «ως εφαλτήριο για μια νέα επίθεση» τον Φεβρουάριο του 2022. «Η Ρωσία πρέπει να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο, τον οποίο η ίδια ξεκίνησε», έγραψε.

Ο Πούτιν απαιτεί πέντε περιοχές

Ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του αναμένεται να προσπαθήσουν να αποτρέψουν τον Τραμπ από το να πιέσει για υπερβολικά επώδυνες εδαφικές παραχωρήσεις από το Κίεβο. Επιδιώκουν επίσης να εξασφαλίσουν πιθανές εγγυήσεις ασφαλείας που θα προσεγγίζουν το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ για αμοιβαία άμυνα, με τις ΗΠΑ να ενδέχεται να προσφέρουν κάποια μορφή προστασίας από μελλοντική επιθετικότητα.

Σε τηλεφωνικές συνομιλίες με Ευρωπαίους ηγέτες μετά τη σύνοδο στην Αλάσκα, ο Τραμπ είπε ότι ο Πούτιν θέλει η Ουκρανία να παραχωρήσει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς —τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ— επαναφέροντας παλαιότερες απαιτήσεις. Αυτό θα έδινε στη Ρωσία μια νίκη που δεν έχει καταφέρει να κερδίσει στρατιωτικά από το 2014, σε μια περιοχή όπου η Ουκρανία εξακολουθεί να διατηρεί ισχυρές άμυνες.

Η Ρωσία θα σταματούσε επίσης να προβάλλει αξιώσεις στα τμήματα των περιφερειών Ζαπορίζια και Χερσώνας που δεν ελέγχει, παγώνοντας ουσιαστικά τις γραμμές του μετώπου στις τρέχουσες θέσεις. Το Κρεμλίνο θα μπορούσε ακόμη και να αποσύρει στρατεύματα από περιοχές της βορειοανατολικής Ουκρανίας κοντά στα ρωσικά σύνορα, όπου διατηρεί μόνο μικρές θύλακες.

Αυτό ενέχει τον κίνδυνο το «ανταλλαγής εδαφών» που ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί ως μέρος μιας συμφωνίας να αποβεί μονομερώς υπέρ του Πούτιν, δίνοντάς του περισσότερο έδαφος από ό,τι έχει καταλάβει, με αντάλλαγμα μικρές παραχωρήσεις γης που ήταν ήδη ουκρανικές.

Εν τω μεταξύ, η Ρωσία συνεχίζει να σημειώνει αργές αλλά σταθερές προελάσεις στην ανατολική Ουκρανία. Λίγες ώρες μετά την άφιξη του Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον, ρωσικές επιθέσεις στις πόλεις Χάρκοβο και Ζαπορίζια σκότωσαν τουλάχιστον 10 αμάχους, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, και τραυμάτισαν δεκάδες, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.

πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Bloomberg

Διαβάστε επίσης

Live: Η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τους Ευρωπαίους ηγέτες

Άδωνις Γεωργιάδης: Εγκαίνια στα τρία ανακαινισμένων τμήματα του νοσοκομείου Ρόδου

Η κυβέρνηση Τραμπ σε συνομιλίες για την απόκτηση μεριδίου 10% στην Intel