Η Ελλάς να εμπιστευτεί τα παιδιά της – Ώρα να παίξει και το Διάστημα τον ρόλο που του αρμόζει στην αμυντική αυτονομία της χώρας

Στην Ευρώπη της στρατηγικής ανασφάλειας και των πολλαπλών γεωπολιτικών προκλήσεων, η ανάγκη για αμυντική ενδυνάμωση δεν είναι πια επιλογή, είναι καθήκον. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε: «Δεν βρισκόμαστε σε πόλεμο. Αλλά σίγουρα δεν βρισκόμαστε ούτε σε ειρήνη». Η Ευρώπη εισέρχεται πλέον στην λεγόμενη «οικονομία του πολέμου» και χρειάζεται επειγόντως τη συνεργασία, την τεχνογνωσία και την αυτονομία των ίδιων των ευρωπαϊκών εταιρειών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα, περισσότερο από ποτέ, οφείλει να έχει επίγνωση των δικών της δυνάμεων. Να εμπιστευτεί τα παιδιά της: τους μηχανικούς, τους επιστήμονες, τις καινοτόμες επιχειρήσεις που σήμερα μπορούν να προσφέρουν τεχνολογία αιχμής, όχι μόνο για τη χώρα, αλλά και γενικότερα για την Ασφάλεια και το Διάστημα στην Ευρώπη συνολικά.

Η Planetek Hellas είναι μια από αυτές τις περιπτώσεις. Μια τεχνολογική εταιρεία Διαστήματος που ιδρύθηκε προ εικοσαετίας στην Ελλάδα, με εξειδίκευση στην Δορυφορική Παρατήρηση Γης και βαθιές ρίζες στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Copernicus και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος. Τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Κέντρο Δορυφόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU SatCen), η INTERPOL και πολλοί άλλοι. Και δεν είναι η μόνη. Στη χώρα λειτουργούν πάνω από 50 αντίστοιχες ελληνικές επιχειρήσεις. Όποιος επιθυμεί να τις γνωρίσει, αρκεί να ανατρέξει στον κατάλογο των μελών της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών.

Βήμα βήμα προς την κορυφή

Το 2024, η Planetek Hellas υπέγραψε με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) συμβάσεις συνολικής αξίας άνω των 16 εκατομμυρίων ευρώ, με αντικείμενο τόσο την ανάπτυξη συστημάτων όσο και την επιχειρησιακή αξιοποίηση της Ελληνικής Δορυφορικής Συστοιχίας Παρατήρησης της Γης. Εστιάζουμε στην υλοποίηση εφαρμογών προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης, επεξεργασίας εικόνας σε τροχιά και ασφάλειας δεδομένων, τεχνολογίες για τις οποίες έχουμε κατοχυρώσει δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μέσω πανευρωπαϊκών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Η συνεχής μας συμμετοχή στο πρόγραμμα European Defence Fund (EDF) από το 2019 έως σήμερα, είναι άλλη μία απόδειξη ότι μπορούμε να συμβάλλουμε ουσιαστικά σε διακρατικά έργα υψηλής τεχνολογίας και στον χώρο της άμυνας. Εξάλλου, η έννοια της δικτύωσης που είναι δομικό στοιχείο στον χώρο του Διαστήματος, βρίσκει απόλυτη εφαρμογή και στην αρχιτεκτονική της καινοτόμου άμυνας που προωθεί το EDF. Η Planetek Hellas συμμετέχει ήδη σε τέσσερα συνεργατικά έργα, έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ και συνεργάζεται με περισσότερους από 20 βιομηχανικούς εταίρους σε όλη την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, η πρόσφατη στρατηγική συνένωση με την D-Orbit, κορυφαίο ευρωπαϊκό κατασκευαστή δορυφόρων και πάροχο υπηρεσιών in-orbit servicing, μας επιτρέπει να καλύπτουμε πλέον ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, από την ανάπτυξη διαστημικών εφαρμογών, έως την παραγωγή και την εκτόξευση δορυφόρων. Και όλα αυτά, με δυναμική παρουσία στην Ελλάδα που το 2025 θα αγγίξει τα 10 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών και 45 εργαζόμενους πολύ υψηλής εξειδίκευσης.

Η ελληνική ευκαιρία

Με σαφήνεια και αποφασιστικότητα, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, κατέστησαν πρόσφατα σαφές και από το βήμα της Βουλής: η Ελλάδα οφείλει να αποκτήσει αυτοδύναμη επιχειρησιακή ικανότητα στον τομέα της Άμυνας. Και το Διάστημα μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, όχι μόνο μέσω των δορυφόρων, αλλά μέσα από την πλήρη ανεξαρτησία στη συλλογή, ανάλυση και επιχειρησιακή αξιοποίηση διαστημικών δεδομένων, για την υποστήριξη των αποστολών επιτήρησης, πληροφοριών και στρατηγικής ασφάλειας στο έδαφος, στον αέρα, στην θάλασσα και στο ίδιο το διάστημα.

Το θεσμικό περιβάλλον της Ε.Ε. υποστηρίζει αυτή την κατεύθυνση. Το πρόγραμμα ReArm Europe, η νέα νομοθεσία για τις κοινές προμήθειες αμυντικού εξοπλισμού, το λεγόμενο SAFE και η συνεχής ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF) δημιουργούν ένα παράθυρο ευκαιρίας για επενδύσεις με στρατηγικό βάθος.

Σε αυτό το πλαίσιο, αποτελεί πλέον εθνική ευθύνη η στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ανταποκριθούν. Η Πολιτεία οφείλει να τις εντάξει στις προτεραιότητες της εθνικής άμυνας και ασφάλειας, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη, επένδυση και διατήρηση στην ελληνική βάση, να διασφαλίσει ότι, όταν έρθει η κρίσιμη στιγμή, αυτές οι επιχειρήσεις θα είναι έτοιμες να υπηρετήσουν την πατρίδα.

Τι χρειάζεται σήμερα;

1. Μακροχρόνια εθνική στρατηγική για την οριζόντια εφαρμογή του Διαστήματος και στην Άμυνα. Όπως έχουν ήδη οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα οφείλει να θεσπίσει πλαίσιο που συνδέει την εθνική ασφάλεια με την αξιοποίηση του διαστήματος και της γεωπληροφορικής, με μακροπρόθεσμους στόχους και σταθερή χρηματοδότηση. Η χώρα διαθέτει εθνική στρατηγική για την Άμυνα, αυτή την περίοδο συντάσσεται και στρατηγική για το Διάστημα. Τα δύο κείμενα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται αμφίδρομα.

2. Στοχευμένη ενίσχυση των ελληνικών καινοτόμων επιχειρήσεων. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τα εργαλεία των προγραμμάτων SAFE και ReArm Europe για να ενισχύσει τις ελληνικές καινοτόμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη διαστημική και αμυντική τεχνολογία. Οι «ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας» προσφέρουν ευκαιρίες ένταξης ελληνικών φορέων σε κρίσιμες βιομηχανικές δομές της Ε.Ε. Με στοχευμένες παρεμβάσεις, μπορεί να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο οικοσύστημα με έδρα την Ελλάδα, που θα καλύπτει εθνικές ανάγκες και θα συμμετέχει ενεργά στις κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες.

3. Δημιουργία εθνικού «Defence Innovation Hub». Που να φέρνει κοντά ένοπλες δυνάμεις, πανεπιστήμια, επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα. Η τεχνολογία εξελίσσεται τόσο γρήγορα που μόνο με διαρκή διασύνδεση θα μπορέσουμε να μείνουμε μπροστά.

4. Νομοθετική ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα δεδομένων. Όπου οι διαστημικές εφαρμογές είναι διαθέσιμες, πρέπει να χρησιμοποιούνται, όπως ήδη προβλέπεται σε ευρωπαϊκούς κανονισμούς (π.χ. Copernicus και Galileo στον αγροτικό τομέα). Η ενσωμάτωσή τους στο εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο θα επιτρέψει στους αρμόδιους φορείς να επιλύουν προβλήματα αποτελεσματικά, ενώ θα λειτουργήσει ως «anchor tenant» για τη ζήτηση σχετικών υπηρεσιών, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα της διαστημικής βιομηχανίας.

5. Εμπιστοσύνη στους ανθρώπους της. Στους Έλληνες επιστήμονες που διαπρέπουν ήδη, στους μηχανικούς που έχουν σχεδιάσει κρίσιμα συστήματα για τη Frontex, για την ESA, για το EU SatCen, για την INTERPOL. Δεν χρειάζεται να εισάγουμε λύσεις. Μπορούμε να τις δημιουργήσουμε εδώ.

Από το “Made in Europe” στο “Created in Greece”

Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει στοχευμένες και έξυπνες επενδύσεις στον τομέα του Διαστήματος. Επιλέγοντας λύσεις του λεγόμενου «Νέου Διαστήματος» για την παρατήρηση της Γης, αποφάσισε να ανταγωνιστεί σε πεδία όπου η τεχνογνωσία είναι ακόμη διαμορφούμενη και οι παίκτες ισοδύναμοι και όχι σε τομείς όπου άλλες χώρες διαθέτουν δεκαετίες προϋπηρεσίας, όπως στο παραδοσιακό Διάστημα. Με την ίδια στρατηγική σκέψη, η Ελλάδα μπορεί να τολμήσει το επόμενο βήμα: να ηγηθεί και σε ανερχόμενους τομείς όπως το in-orbit servicing. Η στιγμή είναι ευνοϊκή, η ευκαιρία είναι τώρα.

Η νέα γενιά Ελλήνων μηχανικών και επιχειρηματιών δεν ζητά προνομιακή μεταχείριση. Ζητά πρόσβαση: σε πληροφόρηση, σε θεσμικά εργαλεία, σε ανοιχτούς διαγωνισμούς και δίκαιη πολιτική στήριξη. Ζητά να παίξει με ίσους όρους στο ευρωπαϊκό γήπεδο. Όπως κάνουν διαχρονικά οι μεγάλες χώρες για τη δική τους βιομηχανία.

Η Planetek Hellas είναι μόνο ένα από τα παραδείγματα. Υπάρχουν δεκάδες ακόμη ελληνικές επιχειρήσεις με τεχνολογική επάρκεια και προοπτική. Δεν χρειάζεται να στραφούμε μονίμως σε εισαγόμενες λύσεις. Μπορούμε να επενδύσουμε σε όσους είναι ήδη εδώ, σε αυτούς που δημιουργούν αξία, αναπτύσσουν τεχνολογίες και χτίζουν αξιοπιστία.

Το σύνθημα που πρέπει να καθιερωθεί είναι ξεκάθαρο: “Created in Greece – Τrusted in Europe”.

Αντί επιλόγου

Ο ευρωπαϊκός χώρος άμυνας αναδιαμορφώνεται. Η Ελλάδα μπορεί να είναι στην πρώτη γραμμή. Όχι μόνο ως χρήστης συστημάτων, αλλά ως δημιουργός. Αρκεί να εμπιστευτεί τους ανθρώπους της.

Η Ελλάς να εμπιστευτεί τα παιδιά της.