Με διάθεση για διορθωτικές επισημάνσεις καταφθάνουν σήμερα στην Αθήνα οι θεσμοί, με σκοπό να πραγματοποιήσουν μια σειρά από συναντήσεις με τους κυβερνητικούς εταίρους. Η νέα άφιξη των επικεφαλής των κλιμακίων στη χώρα μας σηματοδοτεί την 3η κατά σειρά αξιολόγηση της μεταμνημονιακής περιόδου. Οι συναντήσεις θα ξεκινήσουν σήμερα μετά τις 2 το μεσημέρι στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οι βασικές αντιρρήσεις των θεσμών, όσον αφορά στις κυβερνητικές ενέργειες προσανατολίζονται σε τρεις άξονες:
- Στο πακέτο παροχών, που σκοπεύει να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας
- Στη ρύθμιση των 120 δόσεων, η οποία κατατίθεται σήμερα στη Βουλή, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται από περιουσιακά κριτήρια, όπως ζητούσαν οι Ευρωπαίοι
- Στις μεγάλες καθυστερήσεις που χαρακτηρίζουν πολλές κρίσιμες μεταμνημονιακές δεσμεύσεις. Παραδείγματα αυτών είναι η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες και η εφαρμογή του νέου νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς και οι ιδιωτικοποιήσεις.
Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις επαφές θεσμών και κυβέρνησης σε αυτή την τρίτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση θα δημοσιοποιηθούν σε σχετική έκθεση, την 5η Ιουνίου. Οι εκτιμήσεις θέλουν την έκθεση να είναι ιδιαιτέρως αυστηρή, ειδικότερα εφ’ όσον θα έχουν παρέλθει οι ευρωεκλογές.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ωστόσο, ότι η επόμενη επιστροφή κερδών από τα ελληνικά ομόλογα δεν θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο, όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί. Αντιθέτως, αυτό υπολογίζεται να συμβεί στα τέλη του έτους.
Βασικά ζητήματα που θα θίξουν οι τεχνοκράτες αποτελούν τα εξής:
- Οι 120 δόσεις και το πακέτο παροχών: To ιδιαίτερα ευνοικό πακέτο παροχών που ετοιμάζει η κυβέρνηση, το οποίο ωστόσο δε συνοδεύεται από τα ανάλογα κριτήρια οικονομικής υπεραπόδοσης, που να το υποστηρίζουν, φαίνεται ότι έχει ενοχλήσει τις Βρυξέλλες. Οι θεσμοί επιδιώκουν να αξιολογήσουν τη ρύθμιση των 120 δόσεων και αυτή να τεθεί σε εφαρμογή μόνον εφ’ όσον το εγκρίνουν, καθώς και να προσδιορίζεται από αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Ταυτόχρονα, σε ό,τι αφορά στο αφορολόγητο, κρίνουν ότι δεν μπορεί να αξιολογηθεί νωρίτερα από το κλείσιμο του έτους. Όλα τα παραπάνω πρόκειται να συζητηθούν στο πλαίσιο της εξέτασης του νέου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2020-2023 και του Προγράμματος Σταθερότητας που δημοσιοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες.
Αρνητικοί είναι οι θεσμοί σε ό,τι αφορά στο πακέτο παροχών, κυρίως για δύο λόγους:
- Δεν επιβεβαιώνεται από τους θεσμούς ο «πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος» του 1,14 δισ. ευρώ (0,6% του ΑΕΠ) που προβλέπει η κυβέρνηση για φέτος, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Επιπροσθέτως, ακόμη και αν η κυβερνητική εκτίμηση θεωρηθεί βάσιμη, οι τεχνοκράτες των θεσμών κρίνουν ότι το επιπλέον δημοσιονομικό περιθώριο θα πρέπει πρωτίστως να αξιοποιηθεί για την τόνωση των δημοσίων επενδύσεων, που έχουν πολλαπλασιαστικό θετικό αποτέλεσμα για την οικονομία και έχουν υποστεί επανειλημμένα περικοπές τα τελευταία χρόνια, για να προκύψουν τα υπερπλεονάσματα.
- Δεν θεωρούν ότι μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, σε ό,τι αφορά στην πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών για το τρέχον έτος, ενώ επιπλέον υφίστανται πολλοί παράγοντες κινδύνου. Μερικοί από τους παράγοντες αυτούς είναι οι δικαστικές αποφάσεις για τα αναδρομικά σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους, οι καθυστερήσεις σε ιδιωτικοποιήσεις και επενδύσεις, που ενδεχομένως φρενάρουν την αναπτυξιακή πορεία περισσότερο απ’ όσο υπολογίζει η κυβέρνηση (2,3% είναι η πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας, έναντι 2,5% στον προϋπολογισμό του 2019), αλλά και η αυξημένη αβεβαιότητα στην ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία.
- Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς ιδιώτες: Οι εκπρόσωποι των θεσμών αναμένεται να εκφράσουν τις αντιρρήσεις τους για την αύξηση των κρατικών «χρεών» το πρώτο δίμηνο του έτους, τα οποία συγκεκριμένα έφθασαν τα 2,149 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο, αυξημένα κατά 118 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2018.
- Η προστασία της πρώτης κατοικίας: Κόκκινο πανί στις διαπραγματεύσεις θεσμών-κυβέρνησης αποτελεί ο νόμος για την προστασία της πρώτης διαφωνίας. Αυτή τη φορά, το πρόβλημα εντοπίζεται βασικά στο ότι, ενώ ο νέος νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας βρίσκεται σε ισχύ από τις 30 Απριλίου, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων από τους δανειολήπτες δεν έχει προσδιοριστεί πότε θα ανοίξει. Ταυτόχρονα, οι προβλέψεις εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να λειτουργήσει πλήρως αυτοματοποιημένα πριν από τον Ιούνιο. Οι θεσμοί έχουν επισημάνει, επιπρόσθετα, ότι η πλατφόρμα μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, εάν η λειτουργία της δε δίνει τη δυνατότητα να εντοπίζεται αυτόματα αν ο αιτών πληροί τα κριτήρια ένταξης στη ρύθμιση. Στόχο της τρόικας αποτελεί επίσης η δημιουργία νέου Ενιαίου Πτωχευτικού Νόμου, που θα είναι έτοιμος έως τον Ιούνιο, καθώς και η εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη έως το τέλος του 2021.
- Οι ιδιωτικοποιήσεις: Μελανά σημεία στη λίστα με τις εκκρεμότητες αποτελούν η ανεξέλεγκτη κατάσταση των οικονομικών της ΔΕΗ, η προσπάθεια, για δεύτερη φορά, πώλησης των λιγνιτικών μονάδων της εταιρίας σε Μελίτη και Μεγαλόπολη, που βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά και η δύσκολη αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ.
- Εκκρεμότητες της 2ης αξιολόγησης: Οι θεσμοί είναι αποφασισμένοι να εξετάσουν το μέγεθος και το είδος των επιπτώσεων από την αύξηση του κατώτατου μισθού και την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην ανταγωνιστικότητα και στην απασχόληση. Επιπλέον, εκκρεμεί η ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με περίπου 500 επιπλέον άτομα, καθώς και οι πρώτες προκηρύξεις για την επιλογή των επικεφαλής διευθύνσεων στο Δημόσιο.
Σημειώνεται ότι οι συναντήσεις μεταξύ θεσμικών εκπροσώπων και κυβερνητικών στελεχών αναμένεται να πραγματοποιηθεί και πάλι στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ προγραμματίζεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την Τετάρτη. Την Πέμπτη θα δοθεί ήδη μια πρώτη ιδέα για τα όσα θα επισημάνουν οι εκπρόσωποι της τρόικα στην κυβέρνηση, καθώς ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Πίτερ Ντόλμαν και ο μόνιμος εκπρόσωπος της Κομισιόν στην Αθήνα, Κρις Άλεν, θα είναι ομιλητές στο συνέδριο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.