Το άσθμα μπορεί να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες, συνήθως όμως αρχίζει στην παιδική. Οι περισσότερες περιπτώσεις έναρξης των συμπτωμάτων στην ενήλικη ζωή αφορούν σε άσθμα που είχε ήδη αρχίσει από την παιδική ηλικία, ανεξάρτητα από το αν ήταν γνωστό στο συγκεκριμένο άτομο.
Όπως τόνισε η κ. Βάσω Ευαγγελοπούλου, Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος και Επιστημονικός Συνεργάτης, του Ερευνητικού Εργαστηρίου George D. Behrakis της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας σε διάλεξή της που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, σε αρκετές περιπτώσεις το άσθμα παρουσιάζει ύφεση στην εφηβεία, εντούτοις μπορεί να επανέλθει αργότερα.
Πρόκειται για μία χρόνια φλεγμονή υπεραντιδραστικών αεραγωγών, με «ασαφή» αιτία, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κ. Ευαγγελοπούλου. Οι βασικοί παράγοντες που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα του άσθματος είναι η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με την έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες, οι οποίοι είναι διαφορετικοί για κάθε ασθενή, όπως η γύρη, ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες μυρωδιές, η υγρασία και η μούχλα, τα κύτταρα από το δέρμα ζώων, κάποια φάρμακα και τροφές, η ατμοσφαιρική ρύπανση καθώς και η συναισθηματική φόρτιση.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα (GINA), το 2018 300 εκατ. άνθρωποι έπασχαν από άσθμα, ενώ στην Ελλάδα υπολογίζονται περίπου 900.000 παιδιά και ενήλικες (Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, 2019).
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα του άσθματος περιλαμβάνουν:
- Συριγμό (σφύριγμα) της αναπνοής
- Δυσκολία στην αναπνοή, που είναι και το πιο αναγνωρίσιμο σύμπτωμα
- Σφίξιμο στο στήθος. Οι ασθενείς συχνά βάζουν το χέρι τους μπροστά στο στήθος τους, εκφράζοντας δυσκολία στην αναπνοή
- Βήχα
- Απόφραξη αεραγωγών
Τα συμπτώματα μεταβάλλονται ως προς τον χρόνο εμφάνισης τους και την ένταση με την οποία εμφανίζονται, ενώ συχνά επιδεινώνονται στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Με την άσκηση. Το άσθμα στην άσκηση είναι μια διαφορετική μορφή του νοσήματος, η οποία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και θεραπεία από τον θεράποντα ιατρό
- Κατά τη διάρκεια της νύχτας ή νωρίς το πρωί
- Σε συγκεκριμένες εποχές και ειδικά κατά την περίοδο της άνοιξης λόγω αυξημένης ποσότητας γύρης και σκόνης που προκαλούν ερεθισμό στους αεραγωγούς
- Σε συγκεκριμένες ιογενείς λοιμώξεις, όπως πχ η εποχική γρίπη, για την οποία κρίνεται απαραίτητος ο εμβολιασμός στους ασθενείς με άσθμα κατά τη χειμερινή περίοδο
- Μετά από έκθεση σε ερεθιστικούς παράγοντες. Η κ. Ευαγγελοπούλου τόνισε ότι οι ασθενείς και οι οικείοι τους πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αναγνωρίζουν τους παράγοντες αυτούς που επιδεινώνουν τα συμπτώματα τους, προκειμένου να τους αποφεύγουν.