Στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας που επιγράφεται «Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής και των τουριστικών ημερόπλοιων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και άλλες διατάξεις», καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό ενός πλοίου επαγγελματικού, καθώς και τις υποχρεωτικές ημέρες ελάχιστης ναύλωσης.
Το σχέδιο νόμου βρίσκεται σε διαβούλευση και ήδη διατυπώνονται απόψεις επί του σχεδίου οι οποίες θα αξιολογηθούν προς το τέλος του Ιανουαρίου.
Όμως, να δούμε τους όρους και τις προϋποθέσεις για το πότε ένα πλοίο χαρακτηρίζεται επαγγελματικό:
1. Για την εκμετάλλευση πλοίου αναψυχής ανεξαρτήτως σημαίας, απαιτούνται: (α) βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας της φορολογικής διοίκησης για την έναρξη εργασιών επαγγελματικής εκμετάλλευσης του πλοίου και (β) καταχώριση των στοιχείων του πλοίου στο e – Μητρώο Πλοίων.
2. Πλοίο αναψυχής, προκειμένου να καταχωριστεί στο e – Μητρώο Πλοίων, διαθέτει κλίνες επιβατών, ο αριθμός των οποίων αναγράφεται στο Πρωτόκολλο Γενικής Επιθεώρησης (Π.Γ.Ε.) ή στο Πιστοποιητικό Ασφαλείας (Π.Α.) ή στο Πιστοποιητικό Ελέγχου Ξένου Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (Π.Ε.Ξ.Ε.Π.Α.).
3. α. Η εκτέλεση σύμβασης ναύλωσης, στην οποία: ο τόπος (i) παράδοσης ή επαναπαράδοσης,(ii) παράδοσης και επαναπαράδοσης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής και ο τόπος (iii) αρχικής επιβίβασης ή οριστικής αποβίβασης, (iv) αρχικής επιβίβασης και οριστικής αποβίβασης, των επιβατών, βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια, επιτρέπεται στα ακόλουθα επαγγελματικά πλοία αναψυχής:
αα. υπό ελληνική σημαία,
αβ. υπό σημαία άλλου κράτους – μέλους της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και
αγ. υπό σημαία κράτους εκτός της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., ολικού μήκους άνω των τριάντα πέντε (35) μέτρων και εφόσον είναι κατασκευασμένα κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από χάλυβα ή πλαστικό.
β. Υπό την επιφύλαξη του άρθρου 8 και για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1, η εκτέλεση σύμβασης ναύλωσης, από πλοίο αναψυχής χαρακτηρισμένο ως επαγγελματικό, σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας, επιτρέπεται μόνο όταν ο τόπος: (α) παράδοσης και επαναπαράδοσης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής και (β) επιβίβασης και αποβίβασης των επιβατών βρίσκεται στην αλλοδαπή και εφόσον έχει καταβληθεί το αναλογούν «Τέλος Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής αναγνωρισμένο σύμφωνα με το Δίκαιο Άλλης Χώρας» (Τ.Ε.Π.Α.Δ.Α.Χ.), σύμφωνα με την περ. (β) της παρ. 1 του άρθρου 9.
γ. Τα πλοία των υποπερ. αβ΄ και αγ΄ της περ.(α), συμμορφώνονται με τις αντίστοιχες απαιτήσεις που ισχύουν για ιδίου τύπου πλοία υπό ελληνική σημαία, ως προς το σκάφος και τις μηχανές, τον εξοπλισμό και τα μέσα του πλοίου, τους χώρους ενδιαίτησης επιβατών και πληρώματος, αναλόγως της κατηγορίας πλοίων στην οποία εμπίπτουν και του μέγιστου αριθμό πληρώματος και επιβατών που επιτρέπεται να μεταφέρουν. Προς απόδειξη της συμμόρφωσης προς το πρώτο εδάφιο της παρούσας, τα πλοία είναι εφοδιασμένα με Πιστοποιητικό Ελέγχου Ξένου Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (Π.Ε.Ξ.Ε.Π.Α.), το οποίο εκδίδεται από Αναγνωρισμένο Οργανισμό (Νηογνώμονα), εξουσιοδοτημένο να εκδίδει πιστοποιητικά αξιοπλοΐας για πλοία υπό ελληνική σημαία, αντίστοιχης κατηγορίας.
4. α. Η μερική ναύλωση επαγγελματικού πλοίου αναψυχής απαγορεύεται.
β. Χρήση επαγγελματικού πλοίου αναψυχής για μεταφορά προσώπων με εισιτήριο ή πραγμάτων με ναύλο, απαγορεύεται.
γ. Πλοία που εμπίπτουν στις υποπερ. αα΄ και αβ΄ της περ. (α) της παρ. 3, δύνανται να δραστηριοποιούνται ως επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, τηρουμένων των όρων και των προϋποθέσεων που απαιτούνται για την εκμετάλλευση και τη δραστηριοποίησή τους, σύμφωνα με το άρθρο 10, και εφόσον για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα δεν δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα ως επαγγελματικά πλοία αναψυχής με σύμβαση ολικής ναύλωσης.
δ. Η εκμετάλλευση πλοίου χαρακτηρισμένου ως ιδιωτικού, ανεξαρτήτως σημαίας, εντός της ελληνικής επικράτειας, απαγορεύεται. Ομοίως, απαγορεύεται και η διαφήμιση της εκμετάλλευσης.
ε.α. Ο πλοιοκτήτης ή εφοπλιστής, όταν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, δεν συνάπτει σύμβαση ολικής ναύλωσης για το υπό την πλοιοκτησία ή τον εφοπλισμό του επαγγελματικό πλοίο αναψυχής, με τους ιδρυτές, τους μετόχους, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και τους υπαλλήλους του, όταν ενεργούν ατομικώς ή ως εκπρόσωποι άλλου νομικού ή φυσικού προσώπου, καθώς και με πρόσωπα με τα οποία έχουν συγγένεια μέχρι δεύτερου βαθμού ή είναι σύζυγοι ή συμβιούντες, κατά την έννοια του ν. 4356/2015 (Α` 181), αυτών.
ε.β. Ο πλοιοκτήτης ή εφοπλιστής, όταν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο, δεν συνάπτει σύμβαση ολικής ναύλωσης για το υπό την πλοιοκτησία ή τον εφοπλισμό του επαγγελματικό πλοίο αναψυχής, με πρόσωπα με τα οποία έχει συγγένεια μέχρι δεύτερου βαθμού ή είναι σύζυγοι ή συμβιούντες, κατά την έννοια του ν. 4356/2015, αυτού.
5. Δικαίωμα εκναύλωσης των πλοίων της περ. (α) της παρ. 3, έχουν: α. οι πλοιοκτήτες, για τα υπό την πλοιοκτησία τους, οι εφοπλιστές, για τα υπό τον εφοπλισμό τους και οι έχοντες συνάψει χρηματοδοτική μίσθωση, για τα υπό χρηματοδοτική μίσθωση, επαγγελματικά πλοία αναψυχής,
β. οι ναυλομεσίτες, οι ναυτικοί πράκτορες και τα τουριστικά γραφεία, ενεργώντας για λογαριασμό του πλοιοκτήτη ή του εφοπλιστή, υπό την προϋπόθεση της έγγραφης συγκατάθεσης και σχετικής εξουσιοδότησης του πλοιοκτήτη ή του εφοπλιστή, με τους οποίους καθίστανται συνυπεύθυνοι, για την τήρηση του Μέρους Α΄ και των όρων του ναυλοσυμφώνου.
γ. Επιτρέπεται, στο πλαίσιο σύμβασης οργανωμένου ταξιδιού, κατά την έννοια του άρθρου 3 του π.δ. 7/2018 (Α` 12), η ναύλωση επαγγελματικού πλοίου αναψυχής, στην οποία ως ναυλωτής συμβάλλεται τουριστικό γραφείο, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
γα. η διάρκεια της σύμβασης ολικής ναύλωσης του πλοίου να είναι:
γαα. μεγαλύτερη των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών ή
γαβ. ίση ή μικρότερη των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών, εφόσον ο αριθμός των επιβατών του πλοίου αντιστοιχεί στον αριθμό των κλινών που διαθέτει το πλοίο, ανεξάρτητα αν το ταξίδι περιλαμβάνει διανυκτέρευση, υπό την επιφύλαξη της παρ. 6,
γβ. στο ναυλοσύμφωνο να αναφέρεται ότι το ταξίδι πραγματοποιείται στο πλαίσιο προγράμματος οργανωμένου ταξιδιού που διοργανώνει το τουριστικό γραφείο,
γγ. το τουριστικό γραφείο να εκδίδει ατομική διατακτική ταξιδιού (voucher) σε κάθε επιβάτη.
Το τουριστικό γραφείο καθίσταται συνυπεύθυνο με τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή του πλοίου για την τήρηση του Μέρους Α΄ και των όρων του ναυλοσυμφώνου.
6. Κατά το χρονικό διάστημα εκτέλεσης σύμβασης ολικής ναύλωσης, ο αριθμός των επιβατών αντιστοιχεί στον αριθμό των κλινών των επιβατών, σύμφωνα με την παρ. 2. Στην περίπτωση εκτέλεσης σύμβασης ολικής ναύλωσης διάρκειας έως και δώδεκα (12) ωρών που δεν περιλαμβάνει διανυκτέρευση, ο αριθμός των επιβατών είναι μικρότερος ή ίσος του μέγιστου επιτρεπόμενου αριθμού επιβατών, όπως αυτός ορίζεται στα πιστοποιητικά της παρ. 2 και παρέλκει η αντιστοίχιση κλινών και επιβατών.
Οι ελάχιστες ημέρες ναύλωσης
Το σχέδιο νόμου αναφέρει τα εξής για τον ελάχιστο αριθμό ημερών ναύλωσης:
1. α. Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής υποχρεούνται σε συμπλήρωση ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης, ανά τριετία από την ημερομηνία καταχώρισης τους στο e-Μητρώο Πλοίων, ο οποίος ορίζεται σε:
αα. εκατόν πέντε (105) ημέρες, εφόσον δεν υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, σύμφωνα με το άρθρο 11,
αβ. εβδομήντα πέντε (75) ημέρες, εφόσον υφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, σύμφωνα με το άρθρο 11,
αγ. πενήντα (50) ημέρες, για τα ξύλινα πλοία της περ. (στ) της παρ. 1 του άρθρου 1, ανεξάρτητα εάνυφίσταται υποχρέωση τήρησης οργανικής σύνθεσης πληρώματος, σύμφωνα με το άρθρο 11, και
αδ. είκοσι πέντε (25) ημέρες για τα χαρακτηρισμένα ως παραδοσιακά.
β. Για τον υπολογισμό του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης επαγγελματικού πλοίου αναψυχής, η διάρκεια της σύμβασης ολικής ναύλωσης μετατρέπεται σε ώρες, χωρίς να υπολογίζεται η υπολειπόμενη διάρκεια σε λεπτά. Το άθροισμα των ωρών που συμπληρώθηκαν, μετατρέπεται σε ημέρες, διαιρούμενο διά είκοσι τέσσερα (24). Εάν το πηλίκο της διαίρεσης είναι δεκαδικός αριθμός, στρογγυλοποιείται στον πλησιέστερο ακέραιο, ενώ το ήμισυ (0,5) στον αμέσως επόμενο ακέραιο. Ο ακέραιος αριθμός που προκύπτει, αποτελεί το σύνολο των ημερών ναύλωσης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής.
γ. Ο ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης μειώνεται για τα πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία:
γα. πέντε (5) ετών, κατά πέντε τοις εκατό (5%),
γβ. δέκα (10) ετών, κατά δέκα τοις εκατό (10%),
γγ. δεκαπέντε (15) ετών, κατά δεκαπέντε τοις εκατό (15%), και
γδ. για όσα έχουν συμπληρώσει τα είκοσι (20) έτη, κατά είκοσι τοις εκατό (20%).
Στην περίπτωση που προκύπτει δεκαδικός αριθμός, γίνεται στρογγυλοποίηση στην πλησιέστερη ακέραιη μονάδα, ενώ το ήμισυ (0,5) στην αμέσως μεγαλύτερη ακέραιη μονάδα.
δ. Για τον υπολογισμό της ηλικίας του πλοίου λαμβάνεται υπόψη το έτος ναυπήγησής του, όπως προκύπτει από το Πιστοποιητικό Καταμέτρησής του ή άλλο ναυτιλιακό πιστοποιητικό ή έγγραφο.
2. α. Για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης, συνυπολογίζονται οι ημέρες που πραγματοποιούνται εντός και εκτός της ελληνικής επικράτειας, όπως αυτές προκύπτουν:
(αα) από τα στοιχεία των αντίστοιχων ναυλοσυμφώνων που έχουνυποβληθεί ηλεκτρονικά στην εφαρμογή «e-ναυλοσύμφωνο» ή από τις εγγραφές των θυρίδων καταχώρισης των Ειδικών Εντύπων Πληροφοριακών Στοιχείων Επαγγελματικών Πλοίων Αναψυχής (Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α.),
(αβ) από τα στοιχεία των αντίστοιχων ναυλοσυμφώνωνπου έχουνυποβληθεί ηλεκτρονικά στην εφαρμογή «e-ναυλοσύμφωνο» και από τις εγγραφές των θυρίδων καταχώρισης των Ειδικών Εντύπων Πληροφοριακών Στοιχείων Επαγγελματικών Πλοίων Αναψυχής (Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α.), τα οποία αποτελούν τεκμήριο διενέργειας των σχετικών ημερών ναύλωσης.
β. Στην περίπτωση διαπίστωσης ελλειπουσών ημερών ναύλωσης, για τη συμπλήρωση του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού, είναι δυνατό να λαμβάνονται υπόψη πλεονάζουσες ημέρες της αμέσως προηγούμενης τριετίας.
γ. Οι ημέρες κατά τις οποίες επαγγελματικό πλοίο αναψυχής δεν εκτελεί σύμβαση ναύλωσης και ιδιοχρησιμοποιείται από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, σύμφωνα με την περ. (α) της παρ. 1 του άρθρου 15, δεν προσμετρώνται στη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης.
3. Αν μεταβληθεί η πλοιοκτησία ή ο εφοπλισμός, ο νέος πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής υπεισέρχεται στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις του προηγούμενου πλοιοκτήτη ή εφοπλιστή, ως προς το παρόν άρθρο και στα αντίστοιχα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του άρθρου 4, έναντι της Φορολογικής και Τελωνειακής Αρχής, εφόσον αφορούν στο πλοίο.
4. α. Ο έλεγχος των ημερών ναύλωσης, βάσει του συνόλου που προκύπτει από την ηλεκτρονική εφαρμογή «e-ναυλοσύμφωνο» και από τις εγγραφές των θυρίδων καταχώρισης των Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α., διενεργείται από το αρμόδιο όργανοτου Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ανά τριετία. Το αποτέλεσμα του υπολογισμού, καταχωρίζεται στο e – Μητρώο Πλοίων.
β. Εάν δεν έχει συμπληρωθεί ο ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης, ο πλοιοκτήτης ή ο εφοπλιστής μπορεί, πριν από τη λήξη της τριετίας, να υποβάλει στο αρμόδιοόργανοτου Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αίτηση για χορήγηση κατ` εξαίρεση παράτασης ενός (1) έτους, προκειμένου να συμπληρωθούν οι ελλείπουσες ημέρες ναύλωσης, εφόσον η αδυναμία οφείλεται σε ανωτέρα βία, εξαιρουμένης της κατάσχεσης, ή σε μεγάλης έκτασης μετασκευές ή επισκευές, που έχουν έγκαιρα και εγγράφως γνωστοποιηθεί από τον ενδιαφερόμενο στην οικεία Λιμενική Αρχή και οι οποίες αποδεικνύονται από σχετική βεβαίωση της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Ναυτιλίας ή εξουσιοδοτημένου οργανισμού (νηογνώμονα). Η παράταση εγκρίνεται και καταχωρίζεται στο e – Μητρώο Πλοίων, από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.