Την ανησυχία του για την ασάφεια και το ανέφικτο εφαρμογής των όρων και των ορίων που θέτει το νέο taxonomy που έχει θέσει η Κομισιόν προς διαβούλευση με τα κράτη- μέλη μέχρι τις 21/1/2022 εξέφρασε στα σχόλια που απέστειλε στο υπουργείο Ενέργειας, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξαρτήτων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας, (ΕΣΑΗ).
Τονίζει ότι δεν μπορεί να τιμωρούνται χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία έχει επιλέξει ένα πολύ σύντομο μονοπάτι απολιγνιτοποίησης τη στιγμή που οι μονάδες φυσικού αερίου είναι απαραίτητες τουλάχιστον για ακόμη 10 χρόνια.
Ο «Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξαρτήτων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας» αποτελεί μια πρωτοβουλία των μεγαλύτερων ιδιωτικών εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες έχοντας ήδη πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις €1,5 δισ. σε έξι (6) σύγχρονες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες φυσικού αερίου.
Μέλη του ΕΣΑΗ είναι οι: ELPEDISON, MYTILINEOS, ΗΡΩΝ ΙΙΒΟΙΩΤΙΑΣ Α.Ε., ΚΟΡΙΝΘΟΣ POWER Α.Ε., ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.,MOTOR OIL HELLAS A.E.
Όπως τονίζει ο Σύνδεσμος, σύμφωνα με πληροφορίες, η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση και την αναχρηματοδότηση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο κατά την τρέχουσα δεκαετία πρέπει να αποτελέσει βασικό κομμάτι της ευρωπαϊκής ταξινομίας. Και αυτό γιατί καμία άλλη διαθέσιμη τεχνολογία δεν μπορεί να προσφέρει τόσο σύντομα τόσο μεγάλη μείωση εκπομπών CO2 και ταυτόχρονα να συνεισφέρει στην ευστάθεια του Συστήματος προσφέροντας εφεδρείες και να διασφαλίσει την επάρκεια ισχύος και την αποφυγή μπλακ-άουτ.
Την ανάγκη αυτή για τις μονάδες φυσικού αερίου θα έπρεπε να λάβει υπόψιν της η Κομισιόν και το σχέδιό της να εξασφαλίζει τη δυνατότητα λειτουργίας τους.
Το σχέδιο όμως taxonomy που γνωστοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη μέλη στις 31/12/2001, όπως αναφέρει, έχει μη ρεαλιστικές προϋποθέσεις, ασάφειες, υιοθετεί ως δεδομένες τεχνολογικές δυνατότητες που δεν υπάρχουν και ποσότητες πράσινο υδρογόνου που δεν θα έχουν επιτευχθεί ούτε το 2026 για να στηρίξουν την ηλεκτροπαραγωγή. Και επίσης προκαλεί ανησυχία όσον αφορά την απόδοση του χαρακτηρισμού της μεταβατικής δραστηριότητας στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο.
- Το νέο taxonomy προτείνει προκειμένου να χαρακτηριστεί μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ως μεταβατική δραστηριότητα, να εκπέμπει 550 kgCO2/kW-year. Αυτό πρακτικά σημαίνει λειτουργία μιας νέας μονάδας για μόλις 1.600 ώρες περίπου τον χρόνο. Κάτι που οδηγεί στη μη βιωσιμότητα της επένδυσης, ιδίως κατά τα πρώτα κρίσιμα έτη της λειτουργίας της.
- Επιπλέον, αναφέρει ο Σύνδεσμος ότι η σχετική ενότητα 4.29 βρίθει ασαφειών και δημιουργεί σύγχυση σε πολλά σημεία της.
- Αναφέρει επίσης, ότι εάν μια μονάδα αερίου μπορεί μελλοντικά να λειτουργήσει με κάτω από 100 gCO2/kWh στον κύκλο ζωής της, τότε θα πρέπει να χαρακτηρίζεται ως πράσινη (αφού αυτό το όριο θέτει η ταξινομία και για τις ΑΠΕ) και όχι ως μεταβατική δραστηριότητα.
- Το όριο των 270 gCO2/kWh , τονίζεται, είναι ανεφάρμοστο. Οι τελευταίας τεχνολογίας μονάδες συνδυασμένου κύκλου εκπέμπουν 340 gCO2/kWh με καύση φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες μονάδες διαθέτουν δυνατότητα καύσης Η2. Καθώς όμως, κατά την τρέχουσα δεκαετία, δεν παρέχεται δυνατότητα εμπορικής τροφοδοσίας πράσινου υδρογόνου σε σημαντικές ποσότητες από τα πανευρωπαϊκά δίκτυα, η επίτευξη του ορίου των 270 gCO2/kWh δεν είναι εφικτή.
- Επιπλέον, δε θεωρεί ρεαλιστικό ο ΕΣΑΗ ότι είναι δυνατό το 2026 να υπάρχει επαρκής ποσότητα πράσινου υδρογόνου για να λειτουργήσουν οι μονάδες. Τα χρονικά όρια για τη διείσδυση του πράσινου υδρογόνου στην ηλεκτροπαραγωγή δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, σημειώνεται. Με τα σημερινά δεδομένα δεν προκύπτει ότι το 2026 θα υπάρχει τόσο μεγάλη παραγωγή πράσινου υδρογόνου στην Ευρώπη (και δη για τους σκοπούς της ηλεκτροπαραγωγής) που να μπορεί να καλύψει το 30% της παραγωγής των νέων μονάδων φυσικού αερίου. Ούτε το 55% το 2030.
- Οι προβλέψεις του σχεδίου taxonomy σχετικά με τη διαδικασία αντικατάστασης ρυπογόνων μονάδων είναι ασαφείς. Θα πρέπει να είναι σαφώς καθορισμένη -με τη μορφή πίνακα- ποια ποσότητα ανθρακικής και πετρελαϊκής ισχύος θεωρείται ότι είναι προς αντικατάσταση σε κάθε χώρα, βάσει του εγκεκριμένου ΕΣΕΚ. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι δεν μπορεί να τιμωρούνται χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία έχει επιλέξει ένα πολύ σύντομο μονοπάτι απολιγνιτοποίησης.
Σύμφωνα με τον ΕΣΑΗ προτείνεται, για τις νέες μονάδες ότι θα πρέπει να προβλέπεται στο νέο taxonomy:
1.Η τεχνολογική δυνατότητά τους να χρησιμοποιούν Η2 (‘hydrogen ready’)
2. Όριο εκπομπών στο επίπεδο των 340 gCO2/kWh για όσο δεν υπάρχουν εμπορικά διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες πράσινου Η2 μέσω δικτύων και αγορών. Το όριο αυτό να μειώνεται αυτόματα σε 270 gCO2/kWh τη χρονική στιγμή που θα καταστούν εμπορικά διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες πράσινου καυσίμου.
3. Όσον αφορά τη δεύτερη εναλλακτική προκειμένου να χαρακτηριστεί μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής ως μεταβατική δραστηριότητα, δηλαδή τα 550 kgCO2/kW-year, προτείνει το όριο των 550 kgCO2/kW-year να επιτυγχάνεται ως μ.ο. τουλάχιστον της 25ετίας, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκείς ποσότητες καυσίμων χαμηλών ή/και μηδενικών εκπομπών.
Εναλλακτικά, το όριο πρέπει να τεθεί το όριο στα 1.100 kgCO2/kW-year για την περίοδο 2023-2035 και να μειώνεται κατόπιν σταδιακά, παράλληλα με την αποδεδειγμένη διείσδυση εναλλακτικών/πράσινων καυσίμων, ώστε να επιτυγχάνεται στο βάθος της ωφέλιμης ζωής μιας μονάδας φυσικού αερίου το όριο των 550 kgCO2/kW-year .
4. Το όριο για την αναγνώριση ότι μία μονάδα δεν «επιβαρύνει σημαντικά» τους περιβαλλοντικούς στόχους και ειδικά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (do not significant harm – climate change mitigation) επιβάλλεται να αναπροσαρμοστεί σε 450 gCO2/kWh ώστε να καταλαμβάνει ρεαλιστικά επίπεδα εκπομπών και των υφιστάμενων μονάδων φυσικού αερίου, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για το Σύστημα. Εξάλλου, τονίζεται, δεν έχει καμία λογική και από πλευράς συστηματικής προσέγγισης η πρόβλεψη του ορίου 270 gCO2/kWh τόσο για τις μονάδες που χαρακτηρίζονται ως sustainable όσο και για αυτές που χαρακτηρίζονται ως doing no significant harm.