Αν πιστέψει κάποιος τους στρατιωτικούς, τότε τίποτα δεν είναι ασφαλές. Αν πιστέψει τους γιατρούς, τίποτα δεν είναι υγιεινό. Αν πιστέψει τους κοινωνικούς ερευνητές, τίποτα δεν είναι αθώο… Εν τέλει και κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές ίσως και να’ ναι μια όαση αισιοδοξίας. Προπαγανδίζοντας σταθερά, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, τις ελκυστικές ευκαιρίες που υπάρχουν στον αθηναϊκό «ναό» του χρήματος.
Ωστόσο, παρά τη θετική άποψη που εκφράζουν οι αποκαλούμενοι και… «μόδιστροι» των μετοχών, η ελληνική αγορά δεν φαίνεται διατεθειμένη να ανεβάσει στροφές. Έχοντας ήδη συσσωρεύσει μεγάλα κέρδη μέχρι τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου, παραμένει έκτοτε σε στάση αναμονής. Χωρίς να υπάρχουν τα απαιτούμενα «καύσιμα» για να συνεχιστεί η ποθούμενη άνοδος των τιμών. Με πρώτο ζητούμενο να υπερκεραστούν οι 1.000 μονάδες του Γενικού Δείκτη, για πρώτη φορά μετά από τις 13 Οκτωβρίου του 2014.
Είναι εμφανές ότι οι ξένοι «παίκτες», οι οποίοι και αποτελούν το βασικό μοχλό… ανύψωσης του αθηναϊκής αγοράς, δεν έχουν διάθεση να εισφέρουν σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια. Τα χθεσινά στοιχεία του Axia Numbers φανερώνουν ότι καθαρές εισροές κεφαλαίων από αλλοδαπούς επενδυτές, ήταν μόλις 38,9 εκατ. ευρώ στη διάρκεια του περασμένου Οκτωβρίου. Έναντι των περίπου 51 εκατ. ευρώ των καθαρών τοποθετήσεων, τον Σεπτέμβριο που προηγήθηκε.
Πρόκειται για λιγοστό «φρέσκο χρήμα» που σε σημαντικό βαθμό εξηγεί το γιατί η αγορά έχει κολλήσει το τελευταίο τετράμηνο στη μετριότητα, κινούμενη σε ένα στενό εύρος τιμών.
Τα «αγκάθια» για τους επενδυτές
Το λογικό είναι ότι η εικόνα αυτή δύσκολα θα αλλάξει βραχυπρόθεσμα. Κατ’ αρχήν μέσα στον Νοέμβριο οι διαχειριστές θα κλείσουν τα «βιβλία της χρονιάς» και ως εκ τούτου δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια ραγδαία μεταβολή της «πολιτικής» τους έναντι των ελληνικών μετοχών. Από την άλλη πλευρά, το «ράλι» του 40% που ήδη έχει κάνει το ελληνικό χρηματιστήριο, καθιστά ακόμη δυσκολότερη την προοπτική άμεσης εισόδου, νέων, σημαντικών κεφαλαίων.
Οι τράπεζες που εξακολουθούν να αποτελούν το κεντρικό σημείο αναφοράς, απορροφώντας το 45% περίπου της ημερήσιας συναλλακτικής δραστηριότητας, έχουν επίσης κάνει ένα μεγάλο άλμα στις αποτιμήσεις τους.
Από εδώ και πέρα όμως, πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο με το περίπλοκο και συνάμα φιλόδοξο σχέδιο «Ηρακλής» που καλείται να χαλιναγωγήσει τα «κόκκινα» δάνεια.
Επίσης για να λάβουν σάρκα και οστά οι τιτλοποιήσεις δανείων και να προσελκύσουν σοβαρά επενδυτικά κεφάλαια από το 2020, θα πρέπει να εκπληρωθεί μια ουσιαστική προϋπόθεση: Να παραμείνει καλό το κλίμα στο διεθνές σκηνικό των αγορών. Κάτι που όμως δεν καθόλου βέβαιο για την επόμενη χρονιά. Μια χρονιά κατά την οποία οι τράπεζες να κληθούν να υποβληθούν σε νέα πανευρωπαϊκά stress tests, για τα οποία ουσιαστικό ρόλο θα διαδραματίσουν το πόσο απαιτητικές θα είναι οι διαδικασίες και τα οικονομικά «μοντέλα» που θα ακολουθηθούν για το «στρεσάρισμα».
Αναμφίβολα, όλα τούτα λογικό είναι να φρενάρουν ή να εκλογικεύουν τις προσδοκίες για το χρηματιστήριο, το επόμενο βήμα του οποίου ουδείς μπορεί να προδικάσει προς ποια κατεύθυνση θα είναι.
Οι περισσότεροι από τους ενεργούς «παίκτες» στην αγορά (που δεν είναι βεβαίως και πολλοί) θεωρούν ότι παρά τους κινδύνους θα ευδοκιμήσει το καλό σενάριο, που μακροπρόθεσμα θα προσφέρει σημαντικές υπεραξίες στους τολμηρούς επενδυτές. Αν μάλιστα οι διαχειριστές χαρτοφυλακίων έχει τύχει να διαβάσουν Θουκυδίδη, θα γνωρίζουν τη ρήση του μέγιστου ιστορικού της αρχαιότητας που παραμένει επίκαιρη. Ότι δηλαδή «πιο αξιοκατάκριτος είναι εκείνος που αποφεύγει τον κίνδυνο από εκείνον που το αναλαμβάνει…».