Περιεχόμενα
Καθώς οι αρχές σε όλο τον κόσμο εξετάζουν πότε πρέπει να αρθούν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις που έχουν επιβληθεί για τη μείωση της μετάδοσης του Covid-19, οι οποίες, ωστόσο, δυσχεραίνουν την οικονομία, ο φόβος στο μυαλό όλων μπορεί να εκφραστεί με δύο λέξεις: δεύτερο κύμα. Η ανησυχία είναι ότι, μόλις αρθούν τα μέτρα, η πανδημία θα εμφανιστεί και πάλι με νέα δύναμη, προκαλώντας την αναζωπύρωση της αύξησης των κρουσμάτων, κατακλύζοντας τα συστήματα υγείας και δημιουργώντας την ανάγκη επιστροφής στα lockdowns.
1. Τι είναι το δεύτερο κύμα;
2. Τι κάνει το πρώτο κύμα να υποχωρήσει;
Οι πανδημίες της γρίπης μπορούν να μετριαστούν προσωρινά από τις καιρικές συνθήκες, μεταβαίνοντας στο νότιο ημισφαίριο όταν το βόρειο μισό του πλανήτη θερμαίνεται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και το αντίστροφο. Ο ιός μπορεί επίσης να έχει μολύνει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων στις περισσότερες περιοχές, με αποτέλεσμα αυτοί να αποκτήσουν ανοσία κατά την επανεμφάνιση του και πιθανώς να δημιουργηθεί η λεγόμενη ανοσία της αγέλης, η οποία προστατεύει όσους δεν έχουν μολυνθεί περιορίζοντας την κυκλοφορία του ιού. Στην περίπτωση του Covid-19, χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν προχωρήσει σε πρωτοφανείς περιορισμούς μετακινήσεων και οι άνθρωποι έχουν υιοθετήσει εθελοντικά μέτρα κοινωνικής απόστασης, ενώ ο συνδυασμός των δύο έχει καταφέρει να μειώσει την εξάπλωση του ιού.
3. Πώς λοιπόν επιστρέφει ένας ιός;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι. Στην περίπτωση της γρίπης, βοηθά όταν ο καιρός γίνεται δροσερός, παράγοντας που μπορεί να επηρεάσει και τον κορονοϊό. Ή το παθογόνο μπορεί να μεταλλαχθεί. Αυτό είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό της γρίπης, το ότι μεταλλάσσεται πολύ συχνά. Το φθινόπωρο του 1918, είδαμε ένα δεύτερο κύμα της ιστορικής επιδημίας γρίπης και προκάλεσε τους περισσότερους από τους θανάτους στην πανδημία. Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι προκλήθηκε από μια μετάλλαξη που έκανε τον ιό ξανά μη αναγνωρίσιμο στο ανοσοποιητικό σύστημα των περισσότερων ανθρώπων. Μια άλλη σημαντική μεταβλητή είναι η μετακίνηση του ιού σε πληθυσμούς που δεν έχουν εκτεθεί στο παρελθόν και δεν έχουν ανοσία.
4. Γιατί δεν υπήρχε ένα δεύτερο κύμα SARS;
Το ξέσπασμα του οξέος αναπνευστικού συνδρόμου την περίοδο 2002-2003 στην Ασία δεν έφτασε ποτέ στο επίπεδο της πανδημίας. Αν και προκλήθηκε από κορονοϊό, δεν ήταν τόσο μεταδοτική όσο αυτή που υπάρχει σήμερα. Η εξάπλωσή του περιορίστηκε κυρίως σε νοσοκομεία και σε άλλες περιοχές, όπου οι άνθρωποι ήρθαν σε στενή επαφή με τα σωματικά υγρά μολυσμένων ασθενών. Ο Έμπολα είναι ένα άλλο παθογόνο σχετικά νέο για τον άνθρωπο. Υπήρξαν περιοδικές επιδημίες στην Αφρική, αλλά ενώ ο ιός είναι πολύ μεταδοτικός σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν ήταν αρκετά μολυσματικός για να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο όπως ο κορονοϊός.
5. Ποιες είναι οι προοπτικές για το δεύτερο κύμα της πανδημίας;
Υπήρξαν κάποιες υπόνοιες από την Κίνα ότι υπάρχει κίνδυνος για ένα δεύτερο κύμα. Ορισμένες περιοχές της χώρας που είχαν μπει σε καραντίνα λόγω του ιού και στη συνέχεια βγήκαν από αυτή, εφαρμόζουν και πάλι περιορισμούς λόγω νέων κρουσμάτων. Μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου εξακολουθεί να αγωνίζεται να ελέγξει το τρέχον κύμα. Οι περισσότερες περιοχές που έχουν θέσει υπό έλεγχο τον ιό, το έκαναν επιβάλλοντας περιορισμούς στις μετακινήσεις, οι οποίες επιβράδυναν την εξάπλωση του, αλλά άφησαν πολλούς ανθρώπους ευάλωτους στη νόσο μόλις αρχίσουν να κυκλοφορούν και πάλι, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα δεύτερου κύματος.
6. Τι θα μπορούσε να το αποτρέψει;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνέστησε την άρση των περιορισμών σταδιακά για να ελέγξει τα αποτελέσματα μετά από κάθε στάδιο πριν προχωρήσει σε μεγαλύτερα ανοίγματα. Σε κάθε περίπτωση, λένε οι ειδικοί, το κλειδί για τη διατήρηση των κρουσμάτων σε χαμηλά επίπεδα χωρίς να παραμένουν όλοι στα σπίτια τους, είναι η αύξηση των διαγνωστικών τεστ και η ανίχνευση των επαφών. Οι υγειονομικές αρχές πρέπει να βρουν τους φορείς του ιού και να τους απομονώσουν, καθώς και να προσδιορίσουν τις πρόσφατες επαφές τους, ώστε να μπορούν να τις βάλουν σε καραντίνα αν χρειαστεί. Τελικά, είναι πιθανό αρκετά άτομα να εκτεθούν στον Covid-19 προκειμένου να αναπτυχθεί η ανοσία της αγέλης και να σταματήσει να εξαπλώνεται, ή να κυκλοφορήσει στην αγορά το εμβόλιο κατά του ιού.