Δεκαπέντε αλλαγές στο νόμο 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά παίρνουν τις επόμενες μέρες το δρόμο προς τη Βουλή με στόχο να έχουν ψηφιστεί πριν από τις 10 Ιουνίου.
Οι αλλαγές κινούνται σε δύο άξονες.
Αφενός προβλέπονται ενισχυμένες δικλείδες για την προστασία της πρώτης κατοικίας των πραγματικά αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών. Άνεργοι, μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και μικροέμποροι θα μπορούν να «σώσουν» το σπίτι τους, ακόμα και με κρατική επιδότηση. Αφετέρου προβλέπονται «κόφτες» για να πεταχτούν εκτός του πλαισίου προστασίας οι μπαταχτσήδες.
Συγκεκριμένα οι αλλαγές έχουν στόχο να εντοπίσουν και να «πετάξουν» από την προστασία του νόμου τους στρατηγικά κακοπληρωτές.
Ετσι:
- Ψηφίζεται η άρση του τραπεζικού απορρήτου των οφειλετών. Οι τράπεζες πλέον θα μπορούν να «δουν» την πλήρη περιουσιακή κατάσταση (κινητά και ακίνητα) του δανειολήπτη.
- Οφειλέτες που σκόπιμα κατέστησαν αφερέγγυοι -δηλαδή χρεοκόπησαν, ή δολίως μεταβίβασαν την περιουσία τους σε τρίτα πρόσωπα- θα «πετάγονται» εκτός νόμου. Το ίδιο θα ισχύει και για εκείνους που σκόπιμα απέκρυψαν κινητή ή ακίνητη περιουσία που έχουν στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό.
- Το πρώτο «σκανάρισμα» των αιτήσεων θα γίνεται από την Γραμματεία των δικαστηρίων με την κατάθεση της αίτησης. Θα ελέγχεται αν ο οφειλέτης έχει ξαναζητήσει την προστασία του νόμου, αν δηλώνει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και το είδος αυτής.
- Όποιος καθυστερεί να πληρώσει τις δόσεις που όρισε το Δικαστήριο, χάνει την προστασία του νόμου. Υπάρχει όμως πρόβλεψη ώστε ο οφειλέτης να έχει τη δυνατότητα να υποβάλει εκ νέου αίτηση αναβίωσης της ρύθμισης, σε περίπτωση ανωτέρας βίας ή κατάχρησης δικαιώματος από τους πιστωτές.
- Οι οφειλέτες που «μπαινοβγαίνουν» στο νόμο, χάνουν την προστασία από μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, αν έχουν παραιτηθεί από δύο προηγούμενες αιτήσεις και υποβάλουν εκ νέου αίτηση.
- Επίσης αν η δίκη ματαιωθεί κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και δεν ζητήσει νέα ημερομηνία εκδίκασης εντός 30 ημερών, τότε θα θεωρείται ότι ο οφειλέτης παραιτήθηκε της αίτησης του για υπαγωγή στο Νόμο.
- Αν η αίτηση απορριφθεί από το δικαστήριο, τότε οι τόκοι «τρέχουν» κανονικά και αναδρομικά.
Για τους οφειλέτες τώρα που βρίσκονται σε αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων τους προβλέπεται:
- Η επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου από το Κράτος. Μάλιστα ακόμα και αν ο οφειλέτης αγνοεί ότι τη δικαιούται, θα τη λαμβάνει μέσω διενέργειας των σχετικών απαιτούμενων διαδικασιών απευθείας από τις τράπεζες. Η συγκεκριμένη διαδικασία θα απλοποιηθεί άμεσα με την έκδοση ΚΥΑ. Να σημειωθεί ότι την κρατική αυτή επιδότηση δικαιούνται δύο κατηγορίες δανειοληπτών: Εκείνοι που με δικαστική απόφαση έχουν την πλήρη προστασία του νόμου -και για μέγιστο διάστημα 3 χρόνια δεν καταβάλουν καθόλου δόσεις. Και δανειολήπτες με εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ, οι οποίοι μπορούν να πληρώνουν τμήμα της δόσης που ορίζει η δικαστική απόφαση και το υπόλοιπο ποσό -πάντα για 3ετία- θα το καλύπτει το Δημόσιο. Ηδη για την επιδότηση αυτή εγγράφεται σχετικό κονδύλι στον κρατικό προϋπολογισμό, το οποίο δεν χρησιμοποιείται μέχρι τώρα.
- Με βάση την εμπορική -και όχι αντικειμενική- αξία προστατεύεται η πρώτη κατοικία. Την αξία υπολογίζει ανεξάρτητος εκτιμητής ακινήτων που είναι εγγεγραμμένος στο οικείο μητρώο του Υπουργείου Οικονομικών. Σε περίπτωση τώρα που η εκτίμηση της εμπορικής αξίας έχει ως αποτέλεσμα να μην εξαιρεθεί η κύρια κατοικία από τη ρευστοποίηση, τότε η τιμή πρώτης προσφοράς κατά τον πλειστηριασμό της δεν θα μπορεί να είναι κατώτερη από το όριο αξίας κύριας κατοικίας που τίθεται ως προϋπόθεση για την προστασία της.
- Το πλάνο αποπληρωμής οφειλών για την προστασία της κύριας κατοικίας θα μπορεί να προσαρμόζεται σύμφωνα με τις πραγματικές δυνατότητες του οφειλέτη.
- Απλουστεύεται η διαδικασία προσκόμισης εγγράφων για τους οφειλέτες, αφού τράπεζες και δημόσιες αρχές θα προσκομίζουν τα απαραίτητα έγγραφα στο δικαστήριο.
- Προβλέπεται η διευκόλυνση του οφειλέτη για την πληρωμή της διαφοράς μεταξύ της χαμηλότερης δόσης που ορίζεται από το δικαστήριο σε πρώτο βαθμό και της ενδεχόμενης υψηλότερης δόσης που καθορίζεται από το δικαστήριο σε δεύτερο βαθμό.
- Οι εγγυητές που εκπλήρωσαν την υποχρέωσή τους, όπως προκύπτει από την εγγύηση, μπορούν να υποκαταστήσουν τον πιστωτή στο σχέδιο αποπληρωμής.
- Οι δόσεις για την απαλλαγή από τα χρέη (τριετούς ρύθμισης) και οι δόσεις για την προστασία της κύριας κατοικίας (εικοσαετούς ρύθμισης) δεν θα υπερβαίνουν αθροιστικά την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
- Η προσωρινή διαταγή θα ισχύει έως ότου οποιοσδήποτε διάδικος (οφειλέτης ή τράπεζα) ζητήσει τη μεταρρύθμισή της.