Σε 150 εκατ. ευρώ ανέρχονται οι επενδύσεις σε ακίνητα τους πρώτους μήνες του 2018, όσες περίπου και το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρσι, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Proprious, Νίκη Σύμπουρα, χθες στη συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με ανώτατα στελέχη του real estate που οργάνωσε στην Αθήνα η Prodexpo.
Όπως είπε περίπου 55 εκατ. ευρώ αφορούσαν γραφεία, 25 εκατ. καταστήματα, 17 εκατ. αποθήκες και τα υπόλοιπα ξενοδοχεία, αγοραστές ήταν ιδιώτες και ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας), ενώ τα περισσότερα ακίνητα που άλλαξαν ιδιοκτήτη είναι στα μεγάλα κέντρα.
Ποιοι θα είναι οι κερδισμένοι
Στην ίδια συζήτηση ο Γιάννης Περρωτής, διευθύνων σύμβουλος της CBRE Atria, συνόψισε τις εκτιμήσεις για την προοπτική της ελληνικής αγοράς ακινήτων ως εξής:
Στο καλό σενάριο η αγορά κατοικίας που απευθύνεται σε ξένους αγοραστές (π.χ. κέντρο της Αθήνας και νότια προάστια) θα συνεχίσει τη θετική πορεία της. Στις περιοχές στις οποίες κατά βάση δυνητικοί αγοραστές είναι Έλληνες εκτιμάται δειλή ανάκαμψη των τιμών κυρίως της μεγάλης μείωσης που έχει σημειωθεί τα χρόνια της κρίσης. Το τελευταίο διάστημα έχουν ξεκινήσει και λίγες νέες οικοδομές.
Στην αγορά των σύγχρονων γραφείων (Α ποιότητας) θα συνεχιστεί η άνοδος των τιμών καθώς η προσφορά δεν καλύπτει τη ζήτηση. Η μέση απόδοση θα διαμορφωθεί στο 7% από 8% πέρσι. Στα δεύτερης ποιότητας γραφεία θα συνεχιστεί η μείωση των αξιών.
Στην αγορά των καταστημάτων παρατηρείται ζήτηση στις κεντρικές αγορές λιανικής και στις τουριστικές περιοχές ενώ την εμφάνισή του έχει κάνει και ο αέρας σε ορισμένα (λίγα) σημεία. Η μέση απόδοση κινείται πτωτικά περίπου στο 6%. Στις περιοχές λιανικής όπου οι καταναλωτές είναι κυρίως Έλληνες εκτιμάται ότι θα παρατηρηθεί σταθερότητα ίσως και περαιτέρω κάμψη των τιμών καθώς το εισόδημα περιορίζεται και αυτό θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.
Για τα τουριστικά ακίνητα εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η θετική πορεία, ίσως με μικρότερο ρυθμό με τις αποδόσεις να κινούνται σε χαμηλότερο επίπεδο.
Στο «κακό» σενάριο εκτιμάται ότι το ενδιαφέρον των ξένων θα συνεχιστεί, πιθανότατα περιορισμένο σε σχέση με σήμερα, καθώς στην Ελλάδα βρίσκουν ακίνητα σε καλές τιμές σε σχέση με τις συνθήκες που επικρατούν και συγκριτικά με άλλες χώρες. Για τα γραφεία Α ποιότητας εξαιτίας της μειωμένης προσφοράς η ζήτηση θα συνεχίσει να υφίσταται, ενώ τα ξενοδοχεία θα κρατήσουν το σημερινό επίπεδο τιμών εφόσον δεν σημειωθούν πολύ σοβαρά γεγονότα που θα επηρεάσουν καταλυτικά την πορεία της χώρας. Η υπόλοιπη αγορά θα κινηθεί πτωτικά.
Ο κ. Περρωτής κατέληξε λέγοντας πως η κατάσταση σήμερα στο ελληνικό real estate είναι η καλύτερη που έχει υπάρξει κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Ακόμη, στελέχη επικεφαλής τμημάτων των τραπεζών με αντικείμενο το real estate, όπως ο Γιώργος Ποιμενίδης, διευθύνων σύμβουλος της Alpha Αστικά Ακίνητα, και ο Γιώργος Κορμάς, διευθύνων σύμβουλος της Piraeus Real Estate, αναφέρθηκαν στις επικείμενες πωλήσεις από τις τράπεζες «πακέτων» μη εξυπηρετούμενων δανείων, συνδεδεμένων με ακίνητα (NPLs). Αυτό σημαίνει ότι ακίνητα η αξία των οποίων εκτιμάται σε περίπου 4 δισ. ευρώ θα περάσουν στον τελικό αγοραστή τους μέσα από τις διαδικασίες των επενδυτικών κεφαλαίων (funds) που θα αγοράσουν τα NPLs από τις τράπεζες.
Συζήτηση έγινε επίσης για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μεγάλες επενδύσεις στο real estate με τον Θοδωρή Χαραγκιώνη, επικεφαλής του ομώνυμου ομίλου, να αναφέρεται στην «κακή» εμπειρία του από το ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ και το Ολυμπιακό ακίνητο στο Γαλάτσι.
Ο ίδιος μιλώντας για το Ελληνικό χαρακτήρισε τη Lamda Development «εθνικό ευεργέτη» εξηγώντας μεταξύ άλλων ότι ακόμα και σε οργανωμένες αγορές, χωρίς τα δικά μας χωροταξικά και άλλα πολλά προβλήματα, επενδυτές όπως αυτοί των Docklands στο Λονδίνο και της Eurodisney στη Γαλλία, χρεοκόπησαν.