Τις τελευταίες εξελίξεις στην ελληνική οικονομία αποτιμούν ο κ. Steffen Dyck, Vice President – Senior Credit Officer στη Moody’s, και ο κ. Νώντας Νικολαΐδης, Vice President – Senior Credit Officer στον διεθνή οίκο.
Όπως εξηγούν μιλώντας στο Mononews μια ταχύτερη μείωση στο χρέος, με υψηλότερη ανάπτυξη θα είναι κλειδιά για μια αναβάθμιση, ενώ credit positive είναι και η περαιτέρω βελτίωση στον τραπεζικό κλάδο. Στον αντίποδα τυχόν αναστροφή της δημοσιονομικής πολιτικής θα είναι προθάλαμος υποβάθμισης με το διεθνή οίκο να ξεκαθαρίζει πως το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος της Ελλάδας πρέπει να ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται σταδιακά από αυτό το έτος και ο προϋπολογισμός να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα στα επόμενα 2-3 χρόνια.
Ποιοι παράγοντες θα μπορούσαν να επιταχύνουν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας; Είναι αυτή η διαδικασία ασύνδετη με το γεγονός ότι η Ελλάδα οδεύει σε εκλογές (το 2023 είναι θεσμικά ένα εκλογικό έτος);
Όπως έχουμε πει στην έκθεσή μας σχετικά με τους παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση, η αξιολόγηση της Ελλάδας θα μπορούσε να δεχθεί ανοδική ώθηση εάν η περαιτέρω πρόοδος σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οδηγούσε σε απτά αποτελέσματα, με τη μορφή ισχυρότερων επενδύσεων καθώς και περαιτέρω ανοδικής, εδραιωμένης μεσοπρόθεσμης αναπτυξιακής προοπτικής. Μια ταχύτερη μείωση στον ποσοστό του δημοσίου χρέους σε σχέση με την τρέχουσα πρόβλεψη θα ήταν επίσης θετική για την αξιολόγηση (rating), όπως και η επίλυση συνεχιζόμενων ζητημάτων με την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού στον τραπεζικό τομέα.
Έχει η Ελλάδα την πολυτέλεια για μια χαμηλότερη ταχύτητα επιστροφής στη δημοσιονομική κανονικότητα;
Η αξιολόγηση μας ενσωματώνει την προσδοκία ότι το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα ξεκινήσει να αποκλιμακώνεται σταδιακά από αυτό το έτος και ότι ο προϋπολογισμός θα επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα στα επόμενα 2-3 χρόνια. Τυχόν αναστροφή θα ήταν αρνητική για την αξιολόγηση (credit – negative).
Σας ανησυχεί η πρόσφατη αύξηση στο κόστος δανεισμού της χώρας; Θα πρέπει να αναμένουμε πρόσθετη αύξηση στο κόστος δανεισμού όταν σταματήσει το PEPP και μέχρις ότου η χώρα ανακτήσει επενδυτική βαθμίδα;
Η δομή του ελληνικού χρέους που περιλαμβάνει μια συγκριτικά μακρά μέση περίοδο ωρίμανσης παρέχει κάποιο αντιστάθμισμα έναντι του υψηλότερου κόστους δανεισμού. Επιπλέον, όπως έχουμε ήδη δηλώσει, η ένταξη της Ελλάδας στο PEPP ήταν ένας σημαντικός υποστηρικτικός παράγοντας, και θεωρούμε υποστηρικτική για το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας τη σαφή αναφορά από την ΕΚΤ στην ανακοίνωση για τη νομισματική πολιτική σύμφωνα με την οποία «οι επανεπενδύσεις του PEPP μπορούν ανά πάσα στιγμή να προσαρμοστούν με ευελιξία ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες.
Η ευελιξία αυτή θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδει η Ελληνική Δημοκρατία επιπλέον και πέραν της αξίας των ομολόγων που επανεπενδύεται στη λήξη τους, προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των αγορών στη συγκεκριμένη χώρα, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής προς την ελληνική οικονομία, ενώ αυτή εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας».
Πως εκτιμάτε πως θα εξελιχθεί το αυξημένο ενεργειακό κόστος τους επόμενους μήνες και πως αυτό επηρεάζει τις προβλέψεις για την ανάπτυξη στην Ελλάδα;
Στην περίπτωση της Ελλάδας, το βασικό κανάλι επίδρασης από το υψηλό ενεργειακό κόστος το βλέπουμε στον πληθωρισμό, που θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα τους επόμενους μήνες, και κατά μέσο όρο υψηλότερα το 2022 σε σχέση με το 2021. Η επίπτωση στην ανάπτυξη θα εξαρτηθεί από το πόσο θα ροκανίσει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, πως θα επηρεάσει τον τουρισμό και τη βιομηχανική παραγωγή.
Πώς αποτιμάτε τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο;
Πιστεύουμε ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει σημειώσει καλή πρόοδο στη βελτίωση της φερεγγυότητάς του τα τελευταία δύο χρόνια, με καλές προοπτικές για περαιτέρω βελτίωση. Στην πραγματικότητα, αυτό αντικατοπτρίζεται στις αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων για τις τράπεζες και στις θετικές προοπτικές που ανακοινώθηκαν το 2021, υποδεικνύοντας τη δυνατότητα για περαιτέρω αναβαθμίσεις της αξιολόγησης τους επόμενους 12 μήνες.
Αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού των τραπεζών, κυρίως μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων NPEs, και στη σταδιακή ενίσχυση της κερδοφορίας τους μέσω του εξορθολογισμού του κόστους και χαμηλότερων επισφαλών δανείων.
Αναμένουμε περαιτέρω μείωση των NPEs το 2022 καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν να εφαρμόζουν τα σχέδια τιτλοποίησης τους και την οργανική τους κερδοφορία να λάβει πρόσθετη ώθηση από νέες χορηγήσεις και νέα μέτρα περιορισμού του κόστους.
Επιπλέον, οι κεφαλαιακοί δείκτες των τραπεζών παραμένουν άνετα πάνω από τις ρυθμιστικές απαιτήσεις, παρά κάποια διάβρωση που διαπιστώνεται τα τελευταία χρόνια λόγω της μείωσης των NPE. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθούν να υφίστανται πτωτικοί κίνδυνοι δεδομένης της σημαντικής αναλογίας της αναβαλλόμενης φορολογίας (DTA) στην κεφαλαιακή δομή των τραπεζών και του δυνητικού σχηματισμού νέων NPEs λόγω της πανδημίας, ιδίως δανείων που βρίσκονται σε μορατόριουμ. Η πρόσφατη διεύρυνση των spreads θα καταστήσει επίσης για τις ελληνικές τράπεζες πιο δύσκολη την άντληση χρέους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις MREL.